TÜRKİYE SELÇUKLU TARİHİ - Deneme Sınavı - 2

Antalya'yı I. Keyküsrev ikinci saltanatı döneminde fethetmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ermeni krallığının bulunduğu yer Kilikya çevresidir. Dolayısıyla Ermeni hükümdarı II. Leon'un tutumları karşısında Sultan Süleymanşah'ın sefer düzenlediği yer Kilikya'dır. Doğru cevap E seçeneğidir.

I. Süleymanşah kuruluş dönemi sultanlarındandır ve II. Kılıç Arslandan önce hüküm sürmüştür.  I. Alâaddîn Keykubâd ve I. İzzeddîn Keykâvus yükseliş dönemi sultanlarındandır. I. Gıyaseddin Keyhüsrev ve II. Süleymanşah kardeştir ve ard arda sultan olmuşlardır. Ülkeden yeniden otorite sağlayan ise II. Süleymanşah'tır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Gürcistan seferi sırasında II. Süleymanşah'ın çetrdârı, atının ayağı dökezlediği için düşmüş ve bu durum Selçuklu ordusunun sultanın öldüğünü sanarak telaşlanıp dağılmasına neden olmuştur. Bunun üzerine II. Süleymanşah kalan ordusu ile Erzurum'a geri çekilmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Selçuklu sultanı II. Süleymanşah Gürcistan seferinde Kraliçe Thamara’ya bir elçi ve tehditkâr bir mektup göndermiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Çukurova Ermeniler’inin tâbiyet altına alınması 1199 yılında II. Süleymanşah tarafından Kilikya seferi düzenlenmesi ile meydana gelmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

A, B, D ve E seçenekleri Alaşehir Savaşı ile ilgilidir. I. Keyhüsrev Kilikya Ermeni hükümdarı II. Leon'u cezalandırmak için Kiliya seferi düzenlemiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Keyhüsrev, babasına gereken hürmeti göstermiş ve onu ağırlamıştı. Bu arada Melikşah da, Kılıç Arslan’ın kaçması üzerine Konya’ya girip kendisini sultan ilan etmişti. Bunun üzerine Keyhüsrev babasını da yanına alıp, ordusuyla Melikşah’ın üzerine yürüdü. Ağabeyini Konya’dan kaçmaya mecbur ederek, babasını yeniden tahtına oturttu. Kılıç Arslan bu hizmetlerinin karşılığında küçük oğlunu veliaht tayin edip, devlet erkânından da ona biat edeceklerine dair söz aldı. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Keyhüsrev’in kısa bir müddet sonra, imparatorla ilişkileri bozulduğu gibi, savaşın eşiğine geldiler. Görünürde Selçuklu sultanı, Mısır Eyyûbî hükümdarı Melik Adil’in Bizans imparatoruna hediye olarak gönderdiği iki atı, uzun yolculuk sırasında çok hırpalandıkları için alıkoymuştu. Atların telef olmaması için iyi niyetle yapılmış olması mümkün ve özürle birlikte imparatora bildirilmiş olan konu, iki devlet arasında kriz yarattı. III. Aleksios Angelos’un da, buna karşılık Konya’dan İstanbul’a gitmekte olan bir tüccar kafilesini yakalayıp mallarına el koyması, Keyhüsrev’in kendi tebası olan tüccarların serbest bırakılması yolundaki teklifinin reddedilmesi savaşa sebebiyet verdi. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Süleymanşah Konya önlerine gelip şehri kuşattı. Selçuklu başkentinin sağlambir savunması vardı; nitekim kuşatma dört ay kadar sürdü. Belki bir müddet daha dayanması mümkündü; fakat Keyhüsrev Konya halkının gittikçe daha fazla sıkıntıya katlanmak zorunda kaldığını, durumun giderek ağırlaşmakta olduğunugörerek ağabeyine bir teklif iletti. Buna göre Süleymanşah çekilmeyi kabul ederse kendisine çok miktarda para ve değerli hediyeler vererek sefer masraflarını karşılamayı önerdi. Tek hedefi saltanat olan Süleymanşah’ın bu teklifi reddetmesi üzerine de kendisinin, ailesinin ve maiyetinin canına dokunulmaması, istediği yere gitmesine izin verilmesi kaydıyla tahtı terk edeceğini bildirdi.Diğer seçenekte verilen tüm gelişmeler tahtı Süleymanşah'a terk ettikten sonra yaşanmıştır. Bu nedenle  doğru yanıt C seçeneğidir.

Süleymanşah’ın tahta geçtikten sonra ilk icraatı, kardeşleri Berkyarukşah ve Argunşah’dan Niksar ve Amasya’yı almak olmuştur. Amasya ve Niksar’ın düşmesinden sonra, Elbistan meliki Tuğrulşah’ın da II.Süleymanşah’a tâbiyetini bildirdiği anlaşılmaktadır. Kaynaklarda Ermeni ucundaki Ereğli meliki Sancarşah ve Niğde meliki Arslanşah’ın akıbetiyle ilgili bilgi bulunmamaktadır. Böylece Ankara meliki Mesud ve Malatya meliki Kayserşah dışında, kimi tasfiye edilerek, kiminin bağlılık arzetmesi üzerine, kardeşlerin elinde bölünmüş olan ülke, büyük ölçüde yeniden birleştirilmiş oldu. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Süleymanşah, Ankara’yı alıp Melik Mesud’u bertaraf ettikten birkaç gün sonra, 6 Temmuz 1204 tarihinde kulunç hastalığından vefat etmiştir. Öldükten sonra da tahta oğlu  Kılıç Arslan tahta geçmiştir. Oğlu tarafından öldürülmemiştir. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Keyhüsrev ayrıca karısı tarafından imparatorluk ailesiyle akrabalığı bulunan ve bir Rum ileri geleni olan Mavrozomes’in kızıyla evlendi. Üçüncü oğlu Celâleddin Keyferidun bu hanımdan doğmuştur. Sığındığı Bizans İmparatoru  III. Aleksios Angelos'tur. Hâcib ZekeriyaKeyhüsrev’e ağabeyinin öldüğü ve ümeranın tahta geçmek üzere kendisini davet ettiklerini gizlice anlatan kişidir. Görüşmeler neticesinde Keyhüsrev’in geçmesine izin verilmesi karşılığında, onun birinci saltanatı sırasında Selçuklu topraklarına katılan Ladik ve Honaz çevresinin  verildiği kişi Laskaristir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Kıbrıs Haçlı Krallığıyla ilk anlaşmayı, Antalya’nın fethinden hemen sonra I. Keyhüsrev yapmıştır. İki ülkenin tüccarlarının birbirlerinin topraklarında karşılıklık esasına göre serbestçe ticaret yapabilmelerini ve gümrük vergilerini %2-3’lere indirmeyi hükme bağlayan bu anlaşmanın metni günümüze kadar ulaşmamıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Mevcudu Selçuklu ordusundan çok az olan Bizans ordusu paralı seçkin Frank askerlerle takviye edilmiştir. Bu nedenle doğru yanıt C seçeneğidir.

Dâhili meselelerini belli ölçüde çözmüş olan Sultan Süleymanşah, Ermenilerin bu pervasızlığına son vermek üzere, 1199’da Kilikya seferine çıktı.

I. Keyhüsrev’in Konya’yı terk etmesi üzerine devlet ileri gelenleri, Süleymanşah’ı şehre davet ettiler. 3 Ekim 1196 günü Konya’ya giren Süleymanşah Türkiye Selçuklu Devleti tahtına oturdu.

Selçuklu sultanına güvenmeyen Saltuklu beyi huzura gelmekte ayak sürüdü. Süleymanşah bunun üzerine Erzincan’dan Erzurum’a doğru harekete geçti. Haziran 1202’de Erzurum’u alıp Saltuklu hanedanına son verdi.

Melik Mesud, kaynakların farklı rivayetlerine rağmen, bir yıldan fazla muhasara altında kalan Ankara’da, iaşe sıkıntısı baş gösterince teslim olmak zorunda kaldı (Temmuz 1204).

Süleymanşah, Ankara’yı alıp Melik Mesud’u bertaraf ettikten birkaç gün sonra, 6 Temmuz 1204 tarihinde kulunç hastalığından vefat etti.