TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI

Bir toplumda rekabetin önünün açılması, kendini geliştiren, risk alan, liyakate sahip olan kişilerin üst pozisyonlara geçmesini sağlar. Oysa rekabetin önü kapalıysa ve belirli ilişkilere dayalı yükselmeler söz konusuysa o kültürde/ toplumda aşağıdan yukarı dikey hareketlilik çok sınırlı olacaktır.

Coğrafi hareketliliğin toplumsal yapıya çok farklı
etkileri olmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:
• Toplumsal ve kültürel değişmeye neden olur.
• Toplumsal dikey hareketliliği neden olur.
• Göç edilen yerlerde, coğrafi yakınlığa dayalı
bütünleşmeleri arttırır. Türkiye’de büyük şehirlerde
özellikle bir dönem çok yaygın olan
hemşeri dernekleri ve hemşerilik olgusunun
çok önemli olması bu bütünleşmeye örnek
olarak verilebilir. Almanya’ya çalışmak için
giden ilk kuşak Türklerin Türkiye’deki benzer
yaşam tarzlarını Almanya’da sürdürmeleri,
Türk mahallelerinin kurulması, Türk
kahvelerinde zaman geçirilip Türk bakkallarından
alışveriş yapılması, yabancı dil
öğrenilmeden Türkçe konuşularak hayatın
devam ettirilmesi vb. örnekler verilebilir.
• Gidilen bölgelerde önemli uyum sorunlarının
yaşanması ve sosyal gerilimlerin ortaya
çıkmasına neden olur.
• Göç eden kişilerin önemli bir bölümünün
düşük vasıflı olması, kayıt dışı ekonomiyi
de arttırır.
• İlk kuşak ve sonraki kuşak arasında kültürel
çatışmalar ortaya çıkar.

Kendi başlarına anlamları olmayan ama içinde bulunulan toplum, kurum, grupta anlam kazanan şeylere sembol denir. Bir toplumda kendi başına anlamı olmayan her şey, bir anlam kazanabilir. Toplumsal ilişkilerin sağlıklı bir şekilde  gerçekleşmesi için o toplumda önem kazanan sembollerin anlamların iyi bilinmesi önemlidir.

Bir toplumda var olan egemen kültüre karşı olan ve o egemen kültürü yıkarak/ ortadan kaldırarak yerine kendi kültür unsurlarını yerleştirmeye çalışan gruplara karşı kültür adı verilir. Örnek olarak egemen kültürü yıkmaya çalışan etnik, dinsel hareketler, 1970’li yıllarda hippi hareketi verilebilir. Alt kültür, egemen kültür içerisinde kendi farklılıklarını ortaya koyan kültürel grupları ifade ederken, karşı kültür egemen kültürü reddedip, yıkmaya çalışan ve yerine kendi kültürel öğelerini yerleştirmeye çalışan grupları ifade eder.

Toplumsallaşmanın aracıları olarak birkaç unsur öne çıkar. Bunlar: Aile, Okul, Kreş, Kitle iletişim araçları, Devlet, Çalışma hayatı, Kulüpler, Topluluklar, Sivil Toplum Örgütleridir. Doğru cevap E'dir.

İlişkileri düzenleme tarzları değişse de her toplumda 5 temel kurum bulunmaktadır: Aile, Eğitim, Ekonomi, Siyaset ve Din. Doğru cevap D'dir.

Değere yönelik rasyonel eylem: Kişinin sonucunu öngördüğü bir eylemi din, inanç, ahlâk vb. değerlerden dolayı bilerek yapmasıdır. Kişi, eylemin sonunda karşılaşacağı durumu bilir. Yani rasyonel olarak yaşanacakların bilincindedir ama yine de değerlerinden dolayı eylemi gerçekleştirir. Doğru cevap B'dir.

Toplumsal değişmeye etki eden çok sayıda faktör bulunsa da, toplumsal değişmede belirleyici olarak öne çıkan temel faktörler şunlardır:

Teknolojik değişmeler,

Nüfus hareketleri ve göçler,

Kesimler arasındaki iletişim ve etkileşimler

Asimilasyon.

Doğru cevap C'dir.

Toplum, bir coğrafyada yaşayan, aralarında duygu birlikteliği olan insanlardan oluşur

Toplumsallaşma

Din

Duygusal eylem

Bir ülkenin diğer ülkeyi işgal etmesi ve işgal ettiği ülkenin kültüründe zorla değişime gitmesi asimilasyondur. Tarihte çok sayıda örneği bulunmaktadır.

Sınıf

Fichter, bir toplumda aşağıdan yukarıya doğru gerçekleşen dikey toplumsal hareketliliğin nedenleri olarak beş faktörü öne çıkartır: 1- Göçler, 2- Farklı doğurma oranları, 3- Bireysel rekabeti teşvik eden kültürel ortam, 4- Eğitim, 5 – Eşitliğin önemli bir değer olması (2016: 189-190)

Kültür

Semboller

Karşı Kültür

Toplumlarda statü farklılaşmasına yol açan bazı faktörler şunlardır: Meslek, Para/ zenginlik, Ten Rengi, Etnisite ve Din, Cinsiyet ve Aile. Doğru cevap E'dir.

Fichter, bir toplumda aşağıdan yukarıya doğru gerçekleşen dikey toplumsal hareketliliğin nedenleri olarak beş faktörü öne çıkartır: 1- Göçler, 2- Farklı doğurma oranları, 3- Bireysel rekabeti teşvik eden kültürel ortam, 4- Eğitim, 5 – Eşitliğin önemli bir değer olması. Doğru cevap B'dir.