TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI - Deneme Sınavı - 15

Sanayi sonrası toplumlarda eğitim yapısında; eleştirelliği öne çıkartan bir eğitim yapısı öne çıkmıştır, herkesle aynı eğitim yerine, alanla ilgili beceri dersleri öne çıkmıştır, eğitimde teknoloji kullanımı öneme çıkmıştır, açık öğretim, uzaktan/online eğitim seçenekleri öne çıkmıştır, erasmus öğrenci değişimi yaygınlık kazanmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu’nda çocukların yaygın eğitim aldığı okullar “sıbyan mektepleri” dir. Bir yönüyle günümüzde ilköğretim okullarına karşılık gelen okullardır.

Osmanlı İmparatorluğu’nda gerileme döneminden itibaren eğitim alanında öne çıkan bazı gelişmeler şunlardır; Mühendishane-i Bahri-i Hümayun’un açılması, Mühendishane-i Berri-i Hümayun’un açılması, Mekteb-i Tıbbiye’nin açılması, Robert Koleji’nin açılması, Mekteb-i Harbiye-i Şahane’nin açılması, Mekteb-i Maarif-i Adliye’nin açılması, Mekteb-i Mülkiye’nin kurulması.

Kitle eğitiminin özellikleri:

Cumhuriyet döneminde eğitim alanında yapılan ilk köklü değişiklik, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki koordinesiz, dağınık eğitim yapısının ortadan kaldırılması oldu. Osmanlı’da mektepler ve medreseler eğitimde öne çıkan yapılardı. Başlangıç düzeyindeki eğitim kurumları olan mektepler dinî boyutuyla öne çıkarken, medreselerin mesleki eğitime yönelik boyutu da bulunmaktaydı. 1800’lü yıllarda çok sayıda yabancı okul da açılmıştı. 3 Mart 1924 tarihinde Tevhid-i Tedrisat (öğretim birliği) kanunu çıkarıldı. Bu kanun ile medreseler kapatıldı ve bütün okullar Maarif Vekaleti’ne (Millî Eğitim Bakanlığı) bağlandı ve eğitimde var olan dağınıklığın ortadan kaldırıması hede endi. Yabancı okullara yönelik katı düzenlemeler getirildi. Kanunun en önemli unsurlarından biri, eğitimin merkezîleşmesidir. Eğitim tek bir bakanlıkta toplanmış, böylece Cumhuriyet kadrolarının hede ediği ilkeler merkezinde devlet eliyle bir eğitim politikası uygulaması mümkün hale gelmişti.

Atatürk'ün ölümünden sona 1950 yılına kadar, ülkede temel politikaları belirleyen isim olarak İsmet İnönü öne çıktı. Bu dönemde eğitim alanında öne çıkan en önemli kurum, 17 Nisan 1949 tarihinde kurulan Köy Enstitüleridir.

Özel sektörün eğitimde yer alması, bir yandan çok iyi okulların açılmasını ve bu okullarda nitelikli eğitim verilmesini beraberinde getirirken, diğer yanda apartmanın bir ya da birkaç katının okul hâline getirilip temel amacın para kazanmak olduğu örneklerin de yaygınlaşmasına yol açmaktadır. Bu durum eğitim kalitesi açısından okullar arasında çok büyük farklılıkların ortaya çıkmasını da beraberinde getirmektedir.

Sosyalleştirme

Geniş aile: Anne, baba, çocuklar, kardeşler, akrabalar vb.nin birlikte yaşadığı aile yapısıdır.

Çekirdek aile: Anne, baba ve evlenmemiş çocuklardan oluşan aileyi tanımlar.

Monogami

Poligami

4 Ekim 1926 tarihinde yürürlüğe giren Medeni Kanun’da erkeklerin birden fazla kadınla evlenmesi yasaklanmıştır.

Türkiye'de 1934 yılında kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanındı.

Geleneksel değerlerin yükselişi

Dayanışma ve paylaşımın artması

Çocuk sahibi olma: Ailenin en önemli işlevleri arasında çocuk sahibi olma ve neslin devamlılığını sağlama yer almaktadır.

Toplumsal statü sağlama: Evliliğin açık işlevleri arasında olmasa da evlilik aile fertlerine toplumsal statü sağlama işlevi de görür. Siyaset, sivil toplum örgütleri ve kurumsal yapılara bakıldığında yönetici kademesinde olan kişilerin önemli bir bölümünün evli olduğu görülür. Türkiye’de de ailenin, toplumsal statü sağlama işlevi yaygındır. Evlilik; kadın ya da erkeğin farklı toplumsal çevrelere girmelerinde ve yükselmelerinde kolaylaştırıcı işlev sağlar.

Geniş aile: Anne, baba, çocuklar, kardeşler, akrabalar vb.nin birlikte yaşadığı aile yapısıdır