TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI - Deneme Sınavı - 5

Teokratik Cumhuriyet Devleti yönetenlerin, seçimler yoluyla başa geldiği, devleti dinsel kurallara göre yönettikleri devlet şeklidir. İran İslam Cumhuriyeti örnek olarak verilebilir.

Fermanın okunması sonrasında, padişah Abdülmecit, fermanda alınan kararlara uyacağına yönelik yemin etti. Tanzimat Fermanı, padişahın yetkilerinin yasayla sınırlanması ve padişahın bu düzenlemelere uyacağını beyan etmesi anlamında, Osmanlı devlet anlayışında önemli bir ilk kırılmayı temsil eder.

.“Islahat Fermanı (18 Şubat 1856) ile birlikte Osmanlı toplum yapısında o zamana kadar devam eden müslim-gayrimüslim ayrımı, devlet nezdinde tamamen sona erdirilmiş, hiçbir dinî ayırıma başvurmadan tüm bireylerin, çatısı altında toplanabileceği bir ‘Osmanlı yurttaşlığı’ kavramı öne çıkartılmıştır.

Islahat fermanı ile, banka kurulması, Avrupa finans uzmanlarının ülkeye gelmesi gibi kararlar da alınmıştır”

İktidar : Gücü elinde bulunduranların, yönettikleri kesimler üzerinde yeri geldiğinde zor kullanarak istediklerini yaptırabilmesini ifade eder.

Siyaset: Arapça kökenli bir kelimedir. Seyislik, at idare etme, terbiye etme anlamına gelmektedir. Siyasal alanda yaygın olarak devleti yönetme sanatı anlamında kullanılır. Bu bağlamda siyaset, temel olarak devleti yönetme amacıyla yapılan güç/iktidar mücadelesini ve devlet yönetimini tanımlar.

Otorite: İnsanların, kendilerini yönetenlerin yönetme gücünü meşru olarak kabul edip istenenleri yerine getirmesini ifade eder.

Devlet, “belli bir ülke üzerinde yerleşmiş, zorlayıcı yetkiye sahip bir üstün iktidar tarafından yönetilen bir insan topluluğunun meydana getirdiği siyasal kuruluş” ) olarak tanımlanabilir.

Egemenlik : Bir ülke ve ulusun, onun tüzelkişiliği olan devletin yasama, yürütme, yargılama vb. yetkilerinin tümü.

İktidar : Gücü elinde bulunduranların, yönettikleri kesimler üzerinde yeri geldiğinde zor kullanarak istediklerini yaptırabilmesini ifade eder.

Siyaset: Arapça kökenli bir kelimedir. Seyislik, at idare etme, terbiye etme anlamına gelmektedir. Siyasal alanda yaygın olarak devleti yönetme sanatı anlamında kullanılır. Bu bağlamda siyaset, temel olarak devleti yönetme amacıyla yapılan güç/iktidar mücadelesini ve devlet yönetimini tanımlar.

Otorite: İnsanların, kendilerini yönetenlerin yönetme gücünü meşru olarak kabul edip istenenleri yerine getirmesini ifade eder.

Devlet, “belli bir ülke üzerinde yerleşmiş, zorlayıcı yetkiye sahip bir üstün iktidar tarafından yönetilen bir insan topluluğunun meydana getirdiği siyasal kuruluş” ) olarak tanımlanabilir.

Egemenlik : Bir ülke ve ulusun, onun tüzelkişiliği olan devletin yasama, yürütme, yargılama vb. yetkilerinin tümü.

Monarşi Devlet başkanının soya dayalı olarak başa geldiği devlet biçimidir.

Mutlak Monarşi Mutlak monarşi, soya dayalı olarak devletin başına geçen devlet başkanının, yönetimde tek ve temel belirleyici olduğu devlet şeklidir.

Cumhuriyet Cumhuriyet, devletin başının soya dayalı olarak değil, seçimlerle belirlendiği devlet şeklidir.

Oligarşik Cumhuriyet: Oligarşik cumhuriyet, seçimle başa gelen yöneticilerin, küçük/ dar bir kadroyla ülkeyi yönettiği cumhuriyet biçimidir.

Teokratik Cumhuriyet: Devleti yönetenlerin, seçimler yoluyla başa geldiği, devleti dinsel kurallara göre yönettikleri devlet şeklidir. İran İslam Cumhuriyeti örnek olarak verilebilir.

Monarşi Devlet başkanının soya dayalı olarak başa geldiği devlet biçimidir.

Mutlak Monarşi Mutlak monarşi, soya dayalı olarak devletin başına geçen devlet başkanının, yönetimde tek ve temel belirleyici olduğu devlet şeklidir.

Cumhuriyet Cumhuriyet, devletin başının soya dayalı olarak değil, seçimlerle belirlendiği devlet şeklidir.

Teokratik Cumhuriyet: Devleti yönetenlerin, seçimler yoluyla başa geldiği, devleti dinsel kurallara göre yönettikleri devlet şeklidir. İran İslam Cumhuriyeti örnek olarak verilebilir.

Osmanlı İmparatorluğu devlet biçimi monarşidir. Devlet başkanı soya dayalı olarak başa gelir. Ölüm, hastalık, ayrılma, indirilme vb. nedenlerle devlet başkanlığından ayrılan kişinin yerine aynı soya dayalı erkeklerden biri devletin başına geçer. Osmanlı İmparatorluğu’nda yönetim tarzı uzun süre mutlak monarşi şeklinde gerçekleşir. Padişah, mutlak otorite olarak büyük bir güce sahiptir. Pratikte padişahın güçlerini dengeleyecek bir kişi/ kurum vb. yoktur. Halk yönetimde temsil edilmemektedir.

Osmanlı İmparatorluğunda yönetenler arasındaki ayrımlardan biri Müslüman-gayriMüslim ayrımıdır. Askere alınma, vergilendirme, eğitim alanında Müslüm ve gayrimüslim tebaa arasında farklılıklar bulunmaktaydı. “Islahat Fermanı (18 Şubat 1856) ile birlikte Osmanlı toplum yapısında o zamana kadar devam eden müslim-gayrimüslim ayrımı, devlet nezdinde tamamen sona erdirilmiş, hiçbir dinî ayırıma başvurmadan tüm bireylerin, çatısı altında toplanabileceği bir ‘Osmanlı yurttaşlığı’ kavramı öne çıkartılmıştır.

Diğer seçenekler ise Tanzimat Fermanı ile ilgilidir.

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanları sırası ile ;

10 Ağustos 2014 itibari ile Recep Tayyip Erdoğan 12. cumhurbaşkanı olarak görev yapmaktadır.

Cumhuriyet Halk Partisinin altıoku ise 1937 anayasasına girmiştir. Cumhuriyet Partisi’nin altı okunu oluşturan ve 1937 Anayasa’sına giren ilkeler şunlardır:

3 Kasım 2002 tarihinde iktidara gelen AK Parti, günümüze kadar tek başına iktidar olarak  Türk siyasal hayatında en uzun süre iktidarda kalan parti olmuştur.

8. Turgut ÖZAL: Görev Süresi: 9 Kasım 1989 - 17 Nisan 1993

1990’lı yıllar, seçmenin sürekli arayış halinde olduğu yıllardır. Ekonomide yaşanan krizler, koalisyon hükümetlerin radikal karar almadaki yetersizlikleri, ideolojik kamplaşmalar bu dönemin öne çıkan olaylarıydı.

Celal Bayar ve Adnan Menderes: Türkiye’de 1950’li yıllara Cumhurbaşkanı ve Başbakan olarak damgalarını vurdular.

Türkiye’de ordu tarafından ilk darbe 27 Mayıs 1960 tarihinde yapılmıştır.

14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan seçimlerde Demokrat Parti %55,2 oy oranıyla 416 milletvekilliği, Cumhuriyet Halk Partisi %39,6 oy oranıyla 69 milletvekilliği, Millet Partisi %4,6 oy oranıyla 1 milletvekilliği, Bağımsızlar %0,6 oy oranıyla 1 milletvekilliği kazandı.

Güçlü bir muhalefet, modernleşme uygulamalarını engelleyebileceği düşüncesiyle Cumhuriyet kadroları tarafından istenmemiştir. Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet Halk Fırkası ise devletçi, merkezci bir
parti özelliği göstermektedir. Cumhuriyetin kuruluşu sonrasında ilk muhalefet partisi olarak Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurulmuştur.

Tanzimat Fermanı, 3 Kasım 1839 yılında açıklanmış ve bu ferman ile başlayan etkiler uzun bir
süre devam etmiştir.