TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI - Deneme Sınavı - 3

Sosyalist sistemde üretim, fiyat, faiz, ücret vb. unsurlar piyasa tarafından değil, devlet/ kamu tarafından belirlenir. Girişim özgürlüğü söz konusu değildir.Doğru yanıt B şıkkıdır.

Karma ekonomilerde özel mülkiyet söz konusudur. Devlet, özel sektörü teşvik edip, geliştirmeye çalışır. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Genel olarak değerlendirildiğinde Cumhuriyet’e geçiş sürecinde Osmanlı’dan devralınan ekonomik mirasın özellikleri şunlardır: • Osmanlı’dan kalan büyük bir dış borç, • Azınlıkların çok büyük bir bölümünün ülkeden ayrılması sonrasında ticaret, zanaat, girişim kültüründe önemli eksiklik, • Millî bir burjuvazinin yokluğu, • Özel sektörde birikim eksikliği, • Tarıma dayalı bir yapı, • Eğitimli nüfusun azlığı, • Sanayinin zayıflığı, • Çok azsayıda sanayi işletmesinin bulunması.

Doğru yanıt D şıkkıdır.

1923-1950 yılları arasında izlenen ekonomi politikalarını devletin baskın ve ağırlıkta olduğu karma ekonomi politikaları olarak nitelendirilebilir. Devlet eliyle siyaset ve ekonominin şekillendirilmesi Cumhuriyet kadrolarının da temel politikalarından birini oluşturdu. Nitekim devletçilik ilkesi 1931 yılında Cumhuriyet Halk Partisi Programına ve 1937 yılında diğer 5 ilke ile birlikte Anayasa’ya girdi. Doğru yanıt E şıkkıdır.

İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlar arasında Aşar Vergisinin kaldırılması vardır. Doğru yanıt D şıkkıdır.

İzmir İktisat Kongresi sonrasında özel sanayi kuruluşlarının desteklenmesi için 1925 yılında Sanayi ve Maadin bankası kurulmuştur. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Birinci beş yıllık sanayi planında hedefler doğrultusunda 5 ana sanayii sektörüne ağırlık verilmiştir. • Dokuma, • Maden, • Selüloz, • Seramik, • Kimya. Doğru yanıt C şıkkıdır.

İkinci Beş Yıllık Sanayi Planında öne çıkarılan sanayi sektörleri şunlardır: • Madencilik, • Maden kömürü ocakları, • Elektrik santralleri, • Yakacak sanayi ve ticareti, • Toprak sanayi, • Gıda maddeleri sanayi ve ticareti, • Kimya sanayi, • Mihaniki sanayi, • Denizcilik. Doğru yanıt A şıkkıdır.

1950 – 1960 Yılları arası dönemde temel (dokuma, giyim, gıda, içkitütün) ya da dayanıksız tüketim mallarının ithal edilmesi yerine, Türkiye’de yerli üretimi gerçekleştirildi. Bu ithal ikâmeci yaklaşım kamu sanayii üretimin arttırılması yanında özel sanayinin bu doğrultuda hızla gelişmesiyle gerçekleşti. Bu niteliğiyle dönem, özel sanayiye geçiş dönemi sayılabilir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Serbest Fiyat Politikası: Fiyatların, piyasa koşullarında arz-talebe göre belirlenmesi önemlidir.

Merkezi Planlama: Sosyalist sistemde üre- tim, fiyat, faiz, ücret vb. unsurlar piyasa tarafından değil, devlet/ kamu tarafından belirlenir. Girişim özgürlüğü söz konusu değildir.

Karma ekonomi, ekonomik ilişkilerde devletin ve özel sektörün de birlikte yer aldığı ekonomik sistemdir.

1927 nüfus sayımında nüfusu 100 bini geçen sadece iki şehir (İstanbul ve İzmir) bulunmakta

İzmir İktisat Kongresi (17 Şubat – 4 Mart 1923)

Birinci beş yıllık sanayi planında hedefler doğrultusunda 5 ana sanayii sektörüne ağırlık verilmiştir.
• Dokuma, • Maden,
• Selüloz,
• Seramik, • Kimya.

İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı - 1938

Kongrede yerli kuruluşları ve sanayiyi teşvik için bankacılık sisteminin geliştirilmesi hedefleniyordu. 26 Ağustos 1924 tarihinde Türkiye İş Bankası kurulur.

Özel mülkiyet, piyasa ekonomisinin en önemli unsurlardandır. Kişilerin ve şirketlerin mülkiyet edinme, satma ve bunları devretme haklarının yasal güvence altında olmasıdır.

Piyasa ekonomisi demokrasinin geliştiği ülkelerde yaygın olarak öne çıkan ekonomik sistemdir.

Fabrikaların öne çıktığı sanayi kentlerinde işgücü arzı, talebin çok daha üzerinde seyrediyordu.