TÜRKİYE'NİN TOPLUMSAL YAPISI - Deneme Sınavı - 19

A ve B kentin çekici yanlarına  C ve E ise köyün itici yanlarına örnektir. D seçeneği ise kentleşmede iletici bir faktördür.

Verilen cümlede en uygun ifade C seçeneğinde verilmektedir.

A ve B seçeneklerinde göç olgusu gerşekleştikten sonra alınabilecek önlemleri içermektedir. C seçeneğinde verilen öneri otoriter yönetimlerce uygulanabilecek ve kişi hak ve özgürlüğünü hiçe sayan bir yaklaşımı ifade etmektedir. E seçeneğinde ise verilen bilgi doğru olmakla birlikte esasen C seçeneğindeki önlem alındığında uygulamaya geçirilebilecek bir durumdur. Bu nedenlerle doğru yanıt D dir.

Kent toplumunda dernek, birlik, sendika, kulüp gibi çeşitli örgütlenme biçimlerini görmek olası.

Hem Osmanlı döneminde hem Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Türkiye'de sanayileşme süreci yeterli ölçüde gerçekleşmemiş, kentin sunduğu iş, sağlık, eğitim, kültür gibi imkanlar birkaç metropolde toplanmıştır. Bu nedenle köyden kente göç bu metropoller yönünde gerçekleşmektedir.

Daha iyi iş, eğitim ve sağlık olanaklarına ulaşma imkanı kentleşme sürecinin çekici nedenleridir. Ulaşım ise iletici nedenlerinden biridir. Tarımda makineleşme, kentleşmeyi etkileyen itici nedenlerdendir. 

İtici nedenler, köyden kaynaklanmaktadır. Köy, artık insanlara yeterli bir yaşama imkânı sunamamaktadır. Köyde yoksulluğu kıracak imkânlar azalmakta, köyde ekonomik açıdan kötü durumda bulunan kişiler, o durumu aşacak imkânları köyde bulamamaktadır. Köy, içinde yaşayan insanları kente doğru itmektedir. Tarımda makineleşmenin de bu bakımdan önemli etkileri olmuştur. Bu etkilerin bazıları şunlardır:
• Tarımda insan gücüne duyulan ihtiyacın azalması ve işsizliğin artması,
• İşsiz kalan insanların geçinmek için kentlere göç etmesi.

Kentleşmenin nedenleri itici, çekici, iletici, vs. olmak üzere sınıflandırılır. Çekici nedenler, kentten kaynaklanan ve kentleri daha cazip kılan nedenler olarak tanımlanır.

Gecekondu firmalarının ve arazi mayalarının ortaya çıkışı 1970 ve 1980'lerden sonraki 3. gecekondulaşma döneminde gerçekleşmiştir.

Köykent projesinin kurucusu Bülent Ecevit'tir.

İlmiye grubu, medrese eğitiminden geçmiş, yargı, öğretim ve yönetim alanlarında görevli kişilerdir.

Hızlı kentleşmeye yönelik çözüm arayışları, 1- Köy ve Kırsalın Şartlarının Düzenlenmesi; 2- Kentin İmkanlarının Geliştirmesi; 3- Yerel Yönetimlerin Güçlenmesi gibi alt başlıklarda ele alınır. Köy kooperatiflerinde imal edilen ürünlerin kentli alıcısına ulaştırma uygulaması, ilk alt başlık kapsamındadır.

Kentleşme süreci birçok türden sorunlar barındırır. En önemli sosyolojik sorunlarından biriyse köyden göç etmiş kişilerin kentli niteliklerine ulaşamamaları, uzun yılları kentte yaşamalarına rağmen kırsala özgü geleneklerini sürdürmeleridir.

Bu olgu, İtici nedenler sınıfına girer.

Günümüzde ekonomik alanda önemli bazı sorunlar bulunmaktadır. Bu sorunlardan bazıları şunlardır (Gökçen, 2017: 219-220): • Sanayiye ve hizmetlere dayalı büyümenin yavaşlaması, • İnşaat ve konut yapımına dayalı büyümeye ağırlık verilmesi, • İstihdam yaratacak sektörlerde yatırım sıkıntısı nedeniyle işsizliğin artması, • İç ve dış borçlanmadaki artış, • Cari açık (ithalatın ihracatı geçtiği durumlarda oluşan açık / dış ticaret açığı) artışı nedeniyle ekonominin kırılgan hâle gelmesidir.

Türkiye’de 1991- 2002 döneminde 7 hükümet kurulmuştur. Bu kadar yüksek siyasal istikrarsızlığın olduğu süreçte, ekonomide istikrarlı politikalar izlemek mümkün değildir.

“24 Ocak 1980 Kararları” o zamana kadar izlenen ithal ikâmeci sanayi politikalarından ve devletin ağırlıklı olduğu karma ekonomi modelinden temel bir kırılmayı içeren politikaları kapsamaktadır.

Alınan kararlar ve sonraki süreçteki uygulamalar sonrasında 1980 yılında ekonomide düzelme sağlanmıştı. Siyasal gerilimler, ideolojik çatışmalar, silahlı eylemler ise devam ediyordu. Ordu, 12 Eylül 1980 yılında darbe yaparak yönetime el koyar.

1961-1980 dönemi ekonomi politikalarını tanımlayan kavramlardan birisi “planlı ekonomi” dönemidir. Bu dönemin öne çıkacak unsurlarından biri “kalkınma planları”dır. Öncelikle kamu adına planlamayı yapacak bir kuruma ihtiyaç duyulmaktadır. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) 30 Eylül 1960 tarihinde kurulur (Haziran 2011’de kapatılır).

1960-2011

ABD