TÜRKİYE'NİN KÜLTÜREL MİRASI II

Bölgesel mutfak: Bir ülkenin sınırları içinde yer alan farklı iklim ve fiziki doğa özellikleri gösteren yaşam çevrelerinde geliştirilmiş yeme içme kültürü.

Türk Mutfağı hakkındaki erken tarihli Türkçe kaynakların ikisi 11.yy’a aittir; bunlardan ilki Yusuf Has Hacip’e ait Kutadgu Bilig, diğeri de Kaşgarlı Mahmud’un Divanı Lügati’t Türk adlı eseridir.

Genç’in (1982) çalışmasından, bu döneme ait öne çıkan yemeklerden ilkinin tutmaç olduğu, ayrıca kuzu ve kullanımı giderek azalan at etinden yemeklerin beğenildiği anlaşılmaktad›r.

Osmanlı yemek tariflerinin bulunduğu ilk yemek kitabı, 15.yüzyıla ait bir yazma olup Mehmet bin Mahmud fiirvâni tarafından Arapça’dan çevrilmiş olan Kitabü’t-Tabih adlı yazma eserdir.

Arif Bilgin’e (2003:83-84) göre saray mutfak kültürünün oluşumunda etkili olan unsurlar şunlardır: 1-Orta Asya göçer kültürünün etkileri (buğday, et, süt kullanımı); 2-İran ve Arap etkisi (adları Arapça ya da Farsça olan yemekler de bu etkileşime işaret eder); 3-Yakın çevre kültürlerden etkilenme (Osmanlının kuruluşu sırasında Anadolu’da bulunan diğer Müslüman hanedanlıklar ve Bizans ile etkileşim); 4-Fetihlerin etkisi (fethedilen yerlerde yetişen ürünlerin merkeze aktarılması, aynı zamanda buralarda ürün yetiştirilmesinin teşvik edilmesi); 5-Evlilikler (Hanedan soyu da dâhil Osmanlı üst tabakasının Müslüman ya da Hristiyan beylerinin kızlarıyla yaptıklaı evlilikler yoluyla yemek kültüründe de yaşanılan etkileşim).

Mevsimsel çeşitlemeler: Kuraklık, aşırı yağmurlar, don gibi hava koşulları mahsulün türü, niteliği belirlediği gibi insanların yerleşiklik durumunu da etkiler.

"Ekim oldukça basit tekniklerle yapılmaktadır" özelliği bahçeci toplumlara aittir.

Orta Asya Göçer Kültüründe: Çayırlık alanlarda yaşayan Türklerin en önemli gıda elde etme stratejisi çobanlıktı (Kutlu 1987:3-4).

Kabak çiçeği Ege mutfağında sıklıkla kullanılan bir gıda türüdür.

Türk mutfak kültürüne ait ilk kaynak bilgiler, 11. yüzyılda Yusuf has Hacip'in Kutadgu Bilig ve Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lugat-ı Türk eserlerinde verilmiştir. Doğru yanıt: A'dır.

Osmanlı döneminde, attarların ve bakkalların dükkanlarındaki malzemelerinin dökümünün yapıldığı deftere "Tereke" defteri denirdi. Doğru yanıt: E'dir.

"Erkekler doğal et yiyicidir. İyi yemek de erkeğin statüsünün bir parçasıdır." bu söz  "Pierre Bourdieu" ye aittir. Doğru yanıt: B'dir.

İç Anadolu Bölgesi,  tahıl ürünlerini, kuru baklagilleri ve süt ürünlerini diğer bölgelere göre daha çok tüketir. Doğru yanıt: E'dir.

Kahve ilk olarak Osmanlıya Arabistan'da gelmiştir. Doğru yanıt: C'dir.

Osmanlıya pirinç ilk olarak Çin'den gelmiştir. Doğru yanıt: D'dir.

Ege Bölgesi, zeytinyağlı yemek kültürünün ağırlıklı olduğu bir bölgemizdir.

Osmanlı sarayında padişahların yalnızca aile üyeleriyle yemek yeme kuralı, Fatih Sultan Mehmet döneminde başlamıştır. Doğru yanıt: E'dir.

Pilavın sebze ya da et yemeklerinden sonra sofraya servis edilmesi geleneği, Türkiye'den başka Çin'de görülür. Doğru yanıt: C'dir.

İş yaşamının bir sonucu olarak Fast-foot yemek alışkanlığı ortaya çıkmıştır. Doğru yanıt: A'dır.

1-İstanbul’daki saraylar ve şehzadelerin yetiştiği illerdeki sarayların mutfak masraflarının kaydedildiği muhasebe defterleri; 2-Padişah ailesi ve vezirler tarafından yaptırılan imarethanelerin vakfiyeleri ve yıllık muhasebe defterleri; 3-Ölen bakkal ya da attarların dükkânlarındaki malzemelerin dökümünü de içeren tereke defterleri; 4-Sivil halka hizmet veren aşçı dükkânları ile çarşıda satış yapanların sattıkları ve ürettikleri ürünler konusunda ürün kalitesi, üretim biçimi, ürünlerin boyutları, malzemelerin niteliği ve kalitesi konusunda düzenlemeleri bildiren ihtisab kanunnameleri; 5-Pazara sunulan her çeşit malın kadılarca belirlenmiş fiyatlarını gösteren narh defterleri.