TÜRKİYE'DE KUTSAL İNANÇLAR VE KUTSAL YERLER

Şanlıurfa’ya yaklaşık 20 km uzaklıkta, Örencik Köyü sınırları içerisinde bulunan Göbekli Tepe, Türkiye’deki en eski mimari yapıların bulunduğu yer olması açısından son senelerde en çok dikkati çeken yöre olmuştur.

Ana tanrıça kültünün ortaya çıkış yeri Anadolu’dur. Ana Tanrıça, tarih öncesi dönemden itibaren Akdeniz çevresinde çeşitli adlar altında tapınılan evrensel bir tanrıçadır. Hiçbir mitolojide hiçbir tanrı ana tanrıça kadar çeşitli adlarla anılmamıştır. Hititler Dönemi’nden itibaren Kubaba, Kuvava, Qubala, Kybele, Hepat, Artemis gibi Anadolu’da verilen isimlerin yanında Anadolu dışında da birçok isimle anılır. Ana tanrıça kültü Anadolu’dan Mezopotamya’ya, Suriye, Lübnan, Filistin, Mısır ve Ege Adalarına, daha sonra da Yunanistan ve İtalya’ya kadar yayılmıştır.

Anadolu’da yaygın olan bir külttür. Kehanetin, güzel sanatların, güneşin, şiirin ve ışığın tanrısı olan Apollon’un sembolleri lir, ok ve yaydır.

Hitit Dönemi’nin en önemli ibadet yerlerinin başında gelen Yazılıkaya, Çorum ili Boğazkale ilçesi sınırları içerisinde kalan, Hititlerin başkenti Hattuşaş’ın (Boğazköy) yaklaşık 2 km kuzeydoğusunda bulunan üstü açık doğal bir kaya tapınağıdır.

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan ve Doğu Anadolu bölgesinde en çok tanınan yerlerin başında gelen I. Antiochos’un mezar anıtı ve üzerindeki tümülüsü Adıyaman ili Kâhta ilçesinin kuzeydoğusunda bulunan Nemrut Dağı’nın doruğunda yer alır.

Pierre Kilisesi Hatay-Reyhanlı yolu üzerinde, Habib-ün Neccar Dağı eteklerindedir. Yaklaşık 13 m uzunluğunda, 7,5 m genişliğinde ve 13 m yüksekliğindeki doğal mağara bazı eklemelerle kiliseye dönüştürülerek Pierre’e ithaf edilmiştir. Kilisenin dünyanın ilk kilisesi olduğuna inanılır. Ayrıca ilk kez bu kilisede Hz. İsa’nın dinini tanıyanlara “Hristiyan” denildiği söylenir.

Hristiyan dünyasının “Noel Baba”sı olarak bilinen Nikolaos, önceleri sade bir rahip iken bu ünü dolayısıyla aziz ilan edilmiştir. Bu yüzden Nikolaos Kilisesi, bir hac merkezine dönüşmüştür. Her yıl 6-8 Aralık tarihlerinde Demre’de “Uluslararası Noel Baba Festivali” düzenlenmekte buraya pek çok ziyaretçi gelmektedir.

Patara doğumlu Nikolaos MS 4. yüzyılda Demre’de yaşamış ve burada ölmüştür.

Meryem Ana Evi, İzmir - Efes’e yaklaşık dokuz kilometre uzaklıkta, Bülbül Dağı’nda bulunmaktadır.

Efsane bazı yorum farkları olsa da genel anlamda şöyledir:
Putperest olan Roma İmparatoru Dakyanus kendisini tanrı ilan etmiştir. Fakat sarayda, yakınında bulunan ve tek tanrıya inanan altı genç onun tanrılığını kabul etmemiş, kral tekrar putperestliğe dönmeleri için onlara düşünme fırsatı tanımıştır. Bunun üzerine altı genç Dakyanus’un yanından kaçarak başka bir yere gitmeye karar verirler. Yolda bir çobana rastlarlar. Çobanla konuştuktan sonra onu ve köpeği Kıtmiri de yanlarına alarak yola devam ederler. Böylece yedi genç (Yemliha, Mekselina, Mislina, Mernuş, Sazenuş, Debernuş ve Kefeştetayuş) ve köpek yola koyulurlar. Yorulunca bir mağaraya girip uykuya dalarlar. Allah tarafından kendilerine 309 yıl (rivayetlere göre zaman değişiklik gösterir) bir uyku verilmiştir. Bunlardan ilk uyanan (Yemliha) yiyecek almak için kente gitmiş ama elindeki Dakyanus’un portresi olan para yüzünden yakalanmıştır. Yakalayanlar onunla birlikte mağaraya geldiklerinde Yemliha siz burada bekleyin, ben onlara haber vereyim, sizi birden karşılarında görürlerse korkarlar diyerek içeri girer. İçeriden kimsenin çıkmadığını gören askerler, içeri girdiklerinde gençleri görememiş, buna karşın mağaranın bir köşesinde birbirine sokulmuş durumda yedi kuş görmüşlerdir. Bu nedenle mağara, Yedi Uyurlar Mağarası diye de anılır.

Şanlıurfa Türkiye’deki en önemli dinî merkezlerden biridir, hatta başında gelir. Peygamberler diyarı, peygamberler şehri olarak da bilinmektedir. Hz. İbrahim, Hz. Eyyub, Hz. El-Yasa, Hz. Musa, Hz. Şuayb, Hz. Adem, Hz. Nuh, Hz. İshak, Hz. Ya’kub, Hz. Yusuf ve Hz. İsa’ya ait makamların olduğu bilinmektedir. Bu makamlardan bazıları günümüzde mevcuttur, bazıları ise ortadan kalkmıştır. Bunların dışında Şanlıurfa’da bazı azizlere ithaf edilen çok sayıda kilise de bulunmaktadır.

Külliye Eskişehir ili Seyitgazi ilçesinin güneybatısındaki üçler tepesinin güneydoğusunda, eğimli bir araziye inşa edilmiştir. Külliyenin ilk yapıları Selçuklu Dönemi’ne ait olup, özellikle Osmanlı Dönemi’nde inşa edilen yapılarla bugünkü şeklini almıştır.

Hacı Bektâş-ı Velî Velâyetname adlı eserde adeta mitolojik bir kişi olarak gösterilir. Çok sayıda kerameti vardır. O’nun bir bağırmasıyla yüzlerce kişi ölebilir, yok olabilir. Denize halısını ve postunu serip yüzebilmekte, bazen şahin bazen güvercin olup uçabilmekte, bir anda birçok yerde olabilmektedir. Mesela sabah namazında Kâbe’de, öğle namazında evinde olabilir. Ateşte yanmaz, taşa basınca  ayak izleri kalır, isterse taşı un gibi ezer, dağı saman çöpü gibi nefesiyle uçurabilir. Yırtıcı hayvanlar onun bir bakışı ile ya yok oluyor, ya da kesiliyor. İradesi tabiat kanunları üstündedir. Dileyip de gerçekleştiremediği şey yoktur. Doğuşu bile bir kerametin sonucudur.

Asıl adı Muhammed Celâleddîn olan Mevlâna Celâleddîn Rûmî 30 Eylül 1207 yılında, günümüzde Afganistan sınırları içerisinde kalan Belh şehrinde doğmuştur.

Anadolu topraklarında doğup büyüyen bir Türk mutasavvıfı tarafından kurulmuş ilk tarikat olan Bayramiye’nin piri Hacı Bayrâm-ı Velî 14. yüzyılın ilk yarısında Orhan Gazi Dönemi’nde Ankara’da doğmuştur.

Somuncu Baba ismini “eşeği ile ormandan odun taşıyıp, onunla da ekmek pişirerek sırtına yüklenip, somun” diye bağırarak
halka dağıtmasından aldığı rivayet edilir.

Kutsal Emanetler Hz. Muhammed ile diğer bazı peygamberler ve sahabeler ile Haremeyn’e ait eşyalara denmektedir. Kutsal Emanetler arasında en fazla ilgiyi Hz. Muhammed’e ait eşyalar çekmektedir. Bunların başında da özellikle eşyaların korunduğu bölüme adını da vermesi açısından önemli görülen Hırka-i Saadet gelir. Hırka-i Saadet Hz. Muhammed’in, Kâ’b bin Züheyr’in Müslümanlığı kabulü sırasında söylediği kasideyi çok beğenmesi üzerine çıkararak kendisine giydirdiği hırkadır. Sancak-ı Şerif ise Hz. Muhammed’e ait olan fakat zamanla neredeyse toz hâline gelen bir sancaktır. Sancak bir torba içerisine konularak saklanmış, bu torba da gümüş bir sandık içerisine konulmuştur.

25 Nisan 1915 sabahı Anzaklar Arıburnu’na çıkarma yapmaya başladılar. Bu tarihten itibaren yaklaşık dört ay boyunca şiddetli çarpışmalar meydana gelmiş, her iki tarafa büyük kayıplar vermiştir.

Anıtkabir’in inşası 9 Ekim 1944 yılında görkemli bir temel atma töreni ile başlamış, yaklaşık dokuz yıl süren çalışmalar sonucunda 1 Eylül 1953 yılında tamamlanmıştır. Mimarı Emin Onat ve Orhan Arda’dır.

Anıtkabir aslında külliye şeklinde düzenlenmiştir. Barış Parkı ve Anıt Bloku olarak iki kısma ayrılan Anıtkabir yaklaşık 750.000 m2’lik bir alan üzerine inşa edilmiştir. Hürriyet Kulesi, İstiklal Kulesi, Mehmetçik Kulesi, Zafer Kulesi, Barış Kulesi, 23 Nisan Kulesi, Misak-ı Millî Kulesi, İnkılap Kulesi, Cumhuriyet Kulesi, Müdafaa-i Hukuk Kulesi gibi kulelerden başka, Aslanlı Yol, Tören Meydanı, heykel grupları, kütüphane, İsmet İnönü’nün lahiti, müze, sanat galerisi gibi bölümler bulunur.