TÜRKİYE'NİN KÜLTÜREL MİRASI II - Deneme Sınavı - 10

Cumhuriyetin ilk yıllarında sanat alanında yaşanan önemli gelişmelerden biri de 1933 yılında İnkılâp Sergisi’nin düzenlenmesidir. Şeref Akdik, Zeki Faik İzer, Arif Kaptan, Turgut Zaim gibi ressamlar, Cumhuriyet’in 10. yılında düzenlenen bu sergide yeni düzeni ve inkılâpları yansıtan eserler gerçekleştirmişlerdir.

29 Ekim 1939 tarihinde ise -bir anlamda İnkılâp Sergilerinin devamı niteliği taşıyan- ilk Devlet Resim ve Heykel Sergisi (DRHS) gerçekleştirilmiş.

1926 yılında ilk Atatürk heykelini (İstanbul- Sarayburnu’na dikilen) yapan Viyanalı Heinrich Krippel, aynı zamanda 1927’de Ankara Ulus Meydanı Atatürk anıtını, 1931’de Samsun’daki Atlı Atatürk anıtını ve 1936’da Afyon Zafer anıtını yapmıştır.

İtalyan Heykeltıraş Pietro Canonica 1927 yılında Ankara Etnografya Müzesi önündeki Atlı Atatürk anıtını, 1928’de İstanbul Taksim Cumhuriyet anıtını, 1931’de İzmir Atlı Atatürk heykelini yapmıştır.

Türk heykeltıraşlar tarafından yapılan ilk anıt ise Nijat Sirel’in 1929’da yaptığı Atatürk heykelidir.

1947 yılında Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun öğrencileri tarafından On’lar Grubu kurulmuştur.

Bu alandaki en önemli gelişmeler Roma İmparatorluğu Dönemi’nde gerçekleşmiştir. Romalı mimarlar, yeni keşi eri ve mühendislik alanındaki yetkinlikleri ile askerî mimarlık alanında da ortak tasarım ilkeleri geliştirdiler. Roma İmparatorluğu’nun 395 yılında ikiye bölünmesinin ardından Batı Roma dağıldı ve Avrupalı milletler yeniden bir kargaşa dönemine girdiler. Doğuda, Bizans İmparatorluğu’nda ise gelişmeler sür- dü. Özellikle İmparator I.Iustinianos Dönemi (hd 527-565)’nde, askerî mimarlık alanında önemli gelişmeler kaydedildi. Iustinianos mevcut kaleleri güçlendirdi ve yeni kaleler inşa ettirdi. Sayısı 700’ü bulan ve bir bölümü hâlâ ayakta olan bu kaleler, Orta Çağ’da Müslüman ve Hristiyan devletlere örnek ve ilham kaynağı olmuştur. Doğru cevap B'dir.

Apollon

Hepsi

Hankah

Likya kentlerinden Arykanda’daki hamam, kentin en büyük yapısıdır.

Yemek kültürü kavramını oluşturan boyutları şöyle sıralamak mümkündür: 1-Kavramsal kategoriler (örn. helal et); 2-Ahlaksal değerler (örn. son lokmayı bırakma); 3-Duygular sistemi (örn. damak çatlatan lezzet); 4- Davranışsal örüntüler (örn. sofra düzenleme, el yıkama); 5-Normatif örüntüler (örn. yemek masasından daha yukarıda oturmama); 6-Maddi kültür (örn. elle yeme).

Bölgesel mutfak: Bir ülkenin sınırları içinde yer alan farklı iklim ve fiziki doğa özellikleri gösteren yaşam çevrelerinde geliştirilmiş yeme içme kültürü.

Türk Mutfağı hakkındaki erken tarihli Türkçe kaynakların ikisi 11.yy’a aittir; bunlardan ilki Yusuf Has Hacip’e ait Kutadgu Bilig, diğeri de Kaşgarlı Mahmud’un Divanı Lügati’t Türk adlı eseridir.

Genç’in (1982) çalışmasından, bu döneme ait öne çıkan yemeklerden ilkinin tutmaç olduğu, ayrıca kuzu ve kullanımı giderek azalan at etinden yemeklerin beğenildiği anlaşılmaktad›r.

Osmanlı yemek tariflerinin bulunduğu ilk yemek kitabı, 15.yüzyıla ait bir yazma olup Mehmet bin Mahmud fiirvâni tarafından Arapça’dan çevrilmiş olan Kitabü’t-Tabih adlı yazma eserdir.

Arif Bilgin’e (2003:83-84) göre saray mutfak kültürünün oluşumunda etkili olan unsurlar şunlardır: 1-Orta Asya göçer kültürünün etkileri (buğday, et, süt kullanımı); 2-İran ve Arap etkisi (adları Arapça ya da Farsça olan yemekler de bu etkileşime işaret eder); 3-Yakın çevre kültürlerden etkilenme (Osmanlının kuruluşu sırasında Anadolu’da bulunan diğer Müslüman hanedanlıklar ve Bizans ile etkileşim); 4-Fetihlerin etkisi (fethedilen yerlerde yetişen ürünlerin merkeze aktarılması, aynı zamanda buralarda ürün yetiştirilmesinin teşvik edilmesi); 5-Evlilikler (Hanedan soyu da dâhil Osmanlı üst tabakasının Müslüman ya da Hristiyan beylerinin kızlarıyla yaptıklaı evlilikler yoluyla yemek kültüründe de yaşanılan etkileşim).

Mevsimsel çeşitlemeler: Kuraklık, aşırı yağmurlar, don gibi hava koşulları mahsulün türü, niteliği belirlediği gibi insanların yerleşiklik durumunu da etkiler.

"Ekim oldukça basit tekniklerle yapılmaktadır" özelliği bahçeci toplumlara aittir.

Orta Asya Göçer Kültüründe: Çayırlık alanlarda yaşayan Türklerin en önemli gıda elde etme stratejisi çobanlıktı (Kutlu 1987:3-4).