TÜRKİYE'NİN KÜLTÜREL MİRASI II - Deneme Sınavı - 15

Bakır Çağı’nda Troya, Yortan, Beycesultan (Denizli), Yumuktepe (Mersin) ve Kutsal Ayça (Hilâl) en önemli yerlerdi. Beycesultan’da MÖ 3000’de ilk megaron (dikdörtgen büyük bir oylumun önünde iki yanı kapalı önü açık bir giriş bölümü olan yapı türü) görülmüştür.  Doğru yanıt B'dir.

Osmanlı'da Oda iki bölümlüdür. Bir seki altı, bir de bir basamak daha yüksek olan seki vardır. Seki ana ögedir. Bir ocağı, oturma sedirleri vardır. Hem oturma odasıdır hem de yemek yenir, yatılır, abdest alınır, namaz kılınır. Seki altında; yüklük (yatakların, yorganların yastıkların konduğu, onların ölçülerine uygun büyük dolap), fincanlık, taş dolap, odunluk, yunmalık vardır. Doğru yanıt E'dir.

Sarayların, konakların ya da büyük evlerin bahçelerinde, kimi kez birkaç saat, kimi kez birkaç gün kullanılmak üzere yapılan yapılara “köşk” denir.  Doğru yanıt B'dir.

Çinili Köşk, Cihannüma Köşkü (Edirne), Kum Köşkü ya da Kasrı (Edirne), Davutpaşa (İstanbul), Siyavuşpaşa Havuzlu Köşkü, Revan Köşkü, Emirgan Şerifler Yalısı Köşkü önemli köşkler arasında yer alır. Doğru yanıt E'dir.

1484-1488 yıllarında II. Bayezıt’ın Mimar Hayrettin’e yaptırdığı Edirne II. Bayezıt Bimarhanesi kültür geçmişimizin en önemli mimarlık-sağlık yapılarından biridir. Günümüzde Trakya Üniversitesi’ne verilerek burada başarılı, ödül almış bir tıp müzesine dönüşmüştür. Doğru yanıt D'dir.

İstanbul’daki Bozdoğan (Valens) Kemeri, Valentius (364-378) tarafından yaptırılmıştır. Mağlova Kemeri, Uzunca Kemer, Güzelce Kemer ve Müderris Kemeri ise Mimar Sinan tarafından yapılmıştır.  Doğru yanıt A'dır.

Külhan bölümü , hamamın suyunun, yapısının ısıtılabilmesi için gerekli düzenektir. Kimi kez çapı üç buçuk metreyi bulan bir kazan içindeki su kaynatılır. Bunun için ateşlikte yakılan ateşin dumanları, küçük koloncuklarla kaldırılıp altı boşaltılmış hamam döşemesinin, duvarlardaki kanalların (tüteklik) içinde dolaştırıldıktan sonra çatıdan atılır. Doğru yanıt E'dir.

Anadolu’daki ilk kitaplık MÖ 165’te Bergama Krallığı’nın başkenti Bergama (Pergamon) da kurulan Bergama Kitaplığı’dır. Doğru yanıt B'dir.

Koza Han, Emir Hanı, Çukur Han(Kütahya Hanı- Yıldırım Beyazıt Dönemi), Geyve Hanı (Çelebi Sultan MehmetDönemi), İpek Hanı (Çelebi Sultan Mehmet Dönemi), Tuz Pazarı Hanı, Fidan Hanı ya da Mahmut Paşa Hanı (Fatih Sultan Mehmet Dönemi), Pirinç Hanı (II. Beyazıt Dönemi) Bursa'daki sayılı hanlardandır. Ayşe Kadın Hanı Edirne'de yer almaktadır. Doğru yanıt D'dir.

Miletoslu Hippodamos, daha önce bazı kuralları uygulanmış ızgara düzenli kentin belli ilkelerini saptayarak bir araya getirdi. MÖ 5.yy’da Priene kenti bu ilkelerle yoktan var edildi. Bu bir ilktir.

Peristilli ev tipi ilk olarak Hellenistik Dönem'de Priene kentinde kullanılmıştır.

Avlulu ev tipinde oturma odasına verilen isim Oikos'tur.

Osmanlı sarayının, ayrıca İstanbul’u örnek alan Edirne, Bursa, Manisa, Amasya gibi yönetim özeklerinin yönetici konutlarının bir iç bölümü bir de dış bölümü vardır. Konutun harem adı verilen “iç” bölümü özel yaşam içindir

Konutun harem adı verilen “iç” bölümü özel yaşam içindir. Selamlık adı verilen kamuya açık “dış” bölümü ise yönetim birimidir

Osmanlıda bizim “oda” dediğimiz birime “ev” denilmekteydi. Bir ev ya da oda, bir çekirdek aileyi barındırır. Oda iki bölümlüdür. Bir seki altı, bir de bir basamak daha yüksek olan seki vardır. Seki ana ögedir. Bir ocağı, oturma sedirleri vardır. Hem oturma odasıdır hem de yemek yenir, yatılır, abdest alınır, namaz kılınır.

Sarayların, konakların ya da büyük evlerin bahçelerinde, kimi kez birkaç saat, kimi kez birkaç gün kullanılmak üzere yapılan yapılara “köşk” diyoruz.

Köşklerin daha büyük örneklerine “kasır” denilir.

Sağlık tanrısı Asklepios’un adına yapılan Bergama’daki Asklepion, Hippokrates’in hastalarını sağalttığı kuruluş idi.

Bugüne kadar yapılan araştırmalar savunma yapılarının, tarihin ilk çağlarından başlayarak, her zaman belli bir düzeyin üstünde ve diğer yapılardan daha özenli yapıldığını göstermektedir. İnsan toplulukları, önce kendi aralarındaki sorunlar, daha sonra devirlerinin güçlü devletlerinin askerî güçlerine karşı koyma zorunluluğu ile yüz yüze gelince düşmanlarının saldırı ve savunma yöntemlerini öğrenmek zorunda kalmış, bu da savunma yapıları olan sur ve kalelerin aynı teknik ve mimari özelliklere sahip olmasına neden olmuştur.

 

Bu alandaki en önemli gelişmeler Roma İmparatorluğu Dönemi’nde gerçekleşmiştir. Romalı mimarlar, yeni keşifleri ve mühendislik alanındaki yetkinlikleri ile askerî mimarlık alanında da ortak tasarım ilkeleri geliştirdiler.