TÜRKİYE'NİN KÜLTÜREL MİRASI II - Deneme Sınavı - 1

Ocaklı ilk Osmanlı hanı Issız Han'dır. Doğru cevap C' dir.

Osmanlı Dönemi Tali Yollar
1-Kuzey Kervan Yolu: İstanbul’dan başlayan bu yol, Anadolu’yu boydan boya katedip İran’a ulaşmaktaydı. Sapanca’dan sonra Mudurnu, Bolu, Amasya güzergâhını izleyerek Tokat, Şebinkarahisar, Aşkale üzerinden Erzurum’a ulaşan yol, Doğubeyazıt’ta bugünkü Türkiye sınırlarını terk etmekteydi.
2-Ankara Yolu: Sapanca, Geyve, Göynük güzergâhını izleyen yol, Beypazarı üzerinden Ankara’ya, oradan da Kayseri’ye uzanmaktaydı.
3-Buca-İzmir Yolu: İzmit körfezini dolanarak Bursa’ya, oradan da Balıkesir, Akhisar, Manisa yoluyla İzmir’e ulaşmaktaydı.
4-Bursa-Çanakkale Yolu: Bursa’dan ayrılan bu yol, Dimetoka (Gümüşçay), Lapseki üzerinden Çanakkale’ye ulaşıyordu. Doğru cevap E'dir.

Osmanlı' da Sağ Kol; askerî, ticarî ve haberleşme gereksinimlerinden çok, seyahat ve hac ziyareti amacıyla kullanılmıştır. Ulu Yol ve Hac Yolu adlarıyla da anılan bu yol, Osmanlı ordusunun Suriye ve Mısır seferleri sırasında kullandığı yoldur. Doğru cevap D' dir.

1- Kızılırmak Nehri’nin kavsi içindeki bölge,
2- Güneybatı Anadolu’da Batı Toroslar ve Göller Bölgesi,
2- Güneydoğu Anadolu’da Toroslar ve Antitoroslar Bölgesi,
3- Kuzeydoğu Anadolu’da Erzurum ve Trabzon illerini içine alan bölge.

İlk olarak Yunan tarihçisi Herodotos’un sözünü ettiği Kral Yolu, Batı Anadolu’da,
Salihli kasabası yakınlarındaki Sardes kentinden başlamaktaydı.

Haçlı Seferleri ve Selçuklu akınları, uluslararası ticaret yollarını değiştirdi. Bu
değişiklik sonucu İstanbul’un önemi azaldı. D

Ayas limanı, Anadolu içinden geçerek İran üzerinden doğu ülkelerine uzanan ana ticaret yolunun önemli bir noktası durumundaydı.

13. yüzyılın başlarında gerçekleşen III. Haçlı Seferi, Mısır’a geçmek üzere planlanmıştı.

Uluslararası ticaretin gelişmesi, bazı panayırların kurulmasına vesile oldu.
Genellikle şehirlerden uzak olan bu panayırlara Yabanlu(ğ) denirdi. Kayseri Elbistan arasında, Karahisar Ovası’nda kurulan Yabanlu Bazarı ünlüydü.

Kitabesi veya vakfiyesi ile kesin olarak tarihleyebildiğimiz hanların en eskisi, Konya-Beyşehir kervan yolu üzerindeki Altunapa Hanı’dır.

Tekirdağ’da Rüstem Paşa
Külliyesi (1553), Lüleburgaz’da Sokollu Mehmed Paşa Külliyesi (1569), Silivri’de Pir
Mehmed Paşa Külliye’si (1530-31) vd. Trakya’da inşa edilmiş önemli külliyelerdir.
Anadolu’da, özellikle sağ kol üzerinde yer alan ve hem tüccarlara hem de hacca
gidenlere hizmet veren, İzmit Pertev Paşa Külliyesi (1579), Gebze Çoban Mustafa
Paşa Külliyesi (1523-29) (Şekil 3.14), Eskişehir Kurşunlu Külliye (16. yüzyılın ilk
çeyreği), Karapınar II. Selim Külliyesi (1569-70), Ilgın Lala Mustafa Paşa Külliyesi
(1584) (Şekil 3.13), Ulukışla Öküz Mehmed Paşa Külliyesi (1616), Payas Sokollu
Mehmed Paşa Külliyesi (1574-75) önemli yapı topluluklarıdır.

Bu üç ana yoldan Sağ Kol; askerî, ticarî ve haberleşme gereksinimlerinden çok,
seyahat ve hac ziyareti amacıyla kullanılmıştır. Ulu Yol ve Hac Yolu adlarıyla da
anılan bu yol, Osmanlı ordusunun Suriye ve Mısır seferleri sırasında kullandığı
yoldur. Mekke, Medine gibi kutsal kentlere gidişi sağlayan bu yol üzerinde kurulan sosyal tesisler, çoğunlukla hayır sahipleri tarafından inşa ettirilmiştir.

Derbendciler; geçit yerlerinin, boğazların ve kalelerin güvenliğini ve savunmasını sağlamaktaydı

Osmanlı sarayının, ayrıca İstanbul’u örnek alan Edirne, Bursa, Manisa, Amasya gibi yönetim özeklerinin yönetici konutlarının bir iç bölümü bir de dış bölümü vardır. Konutun harem adı verilen “iç” bölümü özel yaşam içindir.

Sarayların, konakların ya da büyük evlerin bahçelerinde, kimi kez birkaç saat, kimi kez birkaç gün kullanılmak üzere yapılan yapılara “köşk” diyoruz.

Hastaların ayakta ya da yatarak muayene edilecekleri, sağlığa kavuşturacakları, gerekli sağlık, teknik koşulları olan kuruluşa “hastane” diyoruz. Orta Çağ’da bu kuruluşlara darüşşifa, darüssıhha, darülafiye, darürraha, darüttıb, maristan, bimaristan, bimarhane, tabhane, nekahathane gibi adlar verilmiştir.

Sağlık tanrısı Asklepios’un adına yapılan Bergama’daki Asklepion, Hippokrates’in hastalarını sağalttığı kuruluş idi.

Türklerde Hamam ya tek olarak yapılır ya da erkekler ile kadınlar için ayrı ayrı, çift olarak yapılır. Tek yapıldığında, erkekler için ayrı, kadınlar için ayrı saatlerde kullanılır.

İki yana karşılıklı yapılan stoaların aralarında kalan yolun (alanın) üzeri de kapatılınca Bazilika denen yapı türü ortaya çıktı. Kısacası bazilika çarşıydı. Yapının ekseninin bir ucunda giriş vardı, öteki ucunda da apsis denilen yarım daire planlı bölüm vardı. İlk Hristiyanlar bu tür yapılarda buluşurlardı. Çünkü çarşı kalabalık olduğundan, izlendiklerinde kalabalığa karışıp kolayca izlerini yitirtirlerdi. Hristiyanlık devletçe onay gördükten sonra bu plandaki yapılar tapınak olarak kullanıldılar.

Roma Dönemi’nde Agora’ya forum denildi.