TÜRKİYE'NİN KÜLTÜREL MİRASI I - Deneme Sınavı - 3

Sinan, 1588 yılında İstanbul’da ölmüş ve Süleymaniye Külliyesi kenarındaki kendi evinin yakınındaki türbesine gömülmüştür

Hunat Hatun Külliyesi Selçuklu döneminde yapılmış bir külliyedir.

Üsküdar Mihrimah Sultan Camii 1543-48 Sinan bu yapısıyla büyük atılımların işaretlerini vermiştir. Denizden daha yüksek bir araziye oturuşu, denizle ilişkisi iyi bir başlangıçtır. Tek kubbesi üç taraftan yarım kubbelerle sarılmıştır. Bu haliyle mekân, geleneğin istediği biçimde enine gelişmiştir. Son cemaat mahallini saran ikinci revak daha sonraki tasarımlarda Sinan’ın sanki imzası olacak bir düzenin ilk örneğidir. Bu camiyle artık Sinan kusursuz olarak sanatını sergilemeye başlamıştır.

Süleymaniye Camii 1550-57 Dört dayanaklı camilerin en büyüğüdür. Mihrap doğrultusunda iki yarım kubbesi ile Ayasofya ve Bayezid Camilerine benzer. Ancak mekân ve strüktür bakımından onların çok ilerisindedir.

Sinan, kare plan ve yarım kubbeli tasarımlardan sonra bu yolda artık çok fazla gelişme gösteremeyeceğini düşünmüş ve yeni arayışlar içinde olmuştur. Aradığı çözümü Edirne Üç Şerefeli Cami’de bulmuştur. 1437-48 yıllarında yapılan bu cami oldukça ilginç yeniliklere sahipti. 24 metre çapındaki çok büyük kubbesi altı dayanağa oturuyordu. Altıgenin sivri uçları yanlara geliyor, ayrıca iki yanına 10.60 metre çapında ikişer kubbe ilavesiyle cami, enine gelişen bir plan gösteriyordu. Daha önce de Manisa Ulu Camii ve Selçuk İsa Bey Camii’nde gördüğümüz revaklı avlu Osmanlı mimarlığında ilk kez kullanılmıştı

Sonuçta Sinan Paşa Camii, Üç Şerefeli Cami’den ilham alınarak tasarlandı ama, ondan çok daha küçüktü

Sinan Edirne Selimiye Camii ile Ayasofya’yı geçtiğini ilan eder.

Sinan’ın planladığı en görkemli kervansaray Hatay Payas’ta bulunan Sokollu Kervansarayı’dır

En seçkin anıtları Boğazköy’de karşımıza çıkan Hititler, diğer İlkçağ toplumları gibi çok tanrılı bir dine sahipti.

Hititlerde iki farklı ölü gömme geleneği vardır. Bunlardan, kremasyon gömülerde ceset yakıldıktan sonra külleri urne olarak tanımlanan pişmiş toprak bir kap içinde toprağa gömülmekteydi. Urartularda, ölülerin doğrudan gömüldüğü tek kişilik basit toprak ya da taş sandık mezarlar ile yakılıp küllerinin yerleştirildiği özel kül kapları (urne) da bu dönemde tespit edilmektedir

Frig uygarlığının inanç sistemi için öne çıkan figür "Matar" (Ana) olarak tanımlanan Ana Tanrıça’dır. Frig yazıtlarında sıkça adı geçen bu tanrıça, Frig sanatında da tasvir edilen tek tanrıça olarak dikkat çeker.

Lidya tümülüsleri arasında en ihtişamlısı kral Alyattes'e aittir (Sivas 2011:102-103).

Olympos Dağı’nda yaşayan tanrıların en büyüğü Zeus’du.

Bizans İmparatorluğu, kuruluş tarihi olan 324 ile egemenliğinin sona erdiği 1453 yılları arasında varlığını sürdürmüştür.

Ahşap Örtülü (Helenistik) Bazilika: Ahşap örtü sistemine sahip bazilikalardır. En erken tarihli örneği imparator I. Constantinus’un tarafından 328–335 yılları arasında İsa’nın çarmıha gerildiği Golgota Tepesi’nin yakınında inşa edilmiş olan Kudüs Kutsal Mezar Kilisesi’dir

Kufe tipinden gelişen çok ayaklı kârgir camilerin en erken tarihli örneği Diyarbakır Ulu Camii (1091-1092)’dir.

1942 yılında yapılan Anıtkabir proje yarışmasını kazanan II. Ulusal Mimarlık Dönemi mimarlarından Emin Onat ve Orhan Arda Anıtkabir’i (1942-1953), Feridun Kip, İsmail Utkular ve Doğan Erginbaş Çanakkale Zafer ve Meçhul Asker Anıtı’nı (1944) inşa ederler. Klasik Osmanlı Camileri tarzında yapılan Ankara Kocatepe Camii’nden (1967-1987) sonra yapılan heykeltıraş Hakkı Atamulu’nun tasarladığı Nevşehir Derinkuyu Park Camii (1971-1989), mimar Ergün Subaşı’nın tasarladığı Düzce Akçakoca Camii (1989-2004) Türkiye Cumhuriyeti’nin modern cami mimarisini temsil ederler.

Bursa Cem Sultan Türbesi beşgen tabana oturan türbelere örnektir. Diğer şıkların hepsi kare tabana oturan türbelere örnektir.

Kentin bulunduğu coğrafya ve topografya evleri biçimlendirir. Kentin geçmişi, kent dokusundan evlerin
biçimine, büyüklüğüne, yapım yöntemlerine kadar etkilidir. Bu süre içinde yaşanan değişiklikler evin
tasarımını etkiler. Kültür alış verişinin çok yoğun olduğu, özellikle ticaret yolları üzerindeki kentler,
değişime açıktır. İklim, evi biçimlendiren ögelerden biridir ancak, tek başına etkili değildir. Eğer o yöre
belirli bir kültür bölgesinin etkisi altındaysa gelenekler diğer biçimleyici etkenlerden daha ağır basar.
Yöresel malzeme evin yapım biçimini etkiler. Önemli kültür merkezlerine olan yakınlık yine mimarlığı
etkisi altına alır. Tarım, hayvancılık gibi üretim biçimleri de evi şekillendirir. Yaşam biçimi, toplumsal
yaşam, din ve ekonomi biçim üzerinde ağırlığını hissettirir. Alınan dış etkilerin süresi yine ev kültürünü
belirleyen faktörler içindedir. Safranbolu evini oluşturan etkenler: Coğrafya, Tarih, Ekonomi ve Yaşam biçimidir.

Hititler kremasyon yöntemiyle ölülerini yakarak külleri urne ismi verilen kaplara koymuşlardır. Bir diğer ölü gömme adeti ise inhumasyon'dur. Bu yöntemde ise ölü çoğunlukla pithos denilen büyük bir kabın içine ya da taşlardan örülen sadık tipindeki mezarlara gömülürdü.