TÜRKİYE'NİN KÜLTÜREL MİRASI I - Deneme Sınavı - 2

Troia mitolojisinin en önemli nesnesi Troia Atı, örenyerinde turistlerin büyük ilgisini çekmektedir. Doğru cevap C'dir.

Günümüzden yaklaşık 2500 yıl önce tarihçi Herodot tarafından dile getirilen Dünyanın Yedi Harikası Listesi’nin en önemli iki eseri (Kral Mausollos’un Mezarı/Halikarnas Mozolesi ve Efes Artemis Tapınağı) Anadolu’da yer almaktadır.

Günümüzden yaklaşık 2500 yıl önce tarihçi Herodot  Dünyanın Yedi Harikası Listesini dile getirmiştir. Doğru cevap D'dir.

Smyrna (İzmir)’da doğduğu kabul edilen ozan Homeros’ M.Ö. 730’larda Troia Savaşı ile ilgili olayları bir araya getirip, Troia /İlion kentinin öyküsünü, İlyada Destanı olarak yazıya geçirmiştir. Doğru cevap B'dir.

Schliemann’nın 1873 yılında bulduğu ve yaklaşık 1200 yıllık bir tarihleme hatasıyla “Priamos Hazinesi” olarak adlandırdığı hazine buluntusu, o dönemlerde dünyada büyük yankı uyandırmıştır. Schliemann bu hazineleri önce Atina’ya oradan da Almanya’ya kaçırmıştır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında, savaş ganimeti olarak Rusya’ya götürülen hazine buluntuları, halen Moskova’daki Puşkin Müzesi’nde sergilenmektedir. Doğru cevap C'dir.

Boğazköy ilk kez 1834 yılında Fransız gezgin Charles Texier tarafından keşfedilmiştir.

Hattuşa, 2001 yılı içinde sayıları otuz bin kadar olan, Hattuşa çivi yazılı belgeleri nedeniyle UNESCO'nun ‘The Memory of the World (Dünya Belleği) Listesi’ne alınmıştır. Doğru cevap B'dir.

Hierapolis’in günümüze ulaşabilen en önemli kalıntılarını mezarlık alanı (nekropol), kent surları, hamam, bazilika, sütunlu cadde, pazar alanı (agora), Apollon Tapınağı, tiyatro, su kanalları ve kiliseler oluşturur. Doğru cevap E'dir.

Buradaki çalışmalar Nemrut Dağı’nın keşfinden hemen sonra 1882 yılında Alman arkeologlar Otto Puchstein ve Karl Sester tarafından başlatılmıştır. Bu çalışmalar, eserler ve yazıtların I. Mithrades’in oğlu I. Antioks tarafından yaptırıldığını ortaya koymuştur. 1883 yılında İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin kurucularından Osman Hamdi Bey de çalışmalara katılmıştır.

Smyrna (İzmir)’da doğduğu kabul edilen ozan Homeros’un M.Ö. 730’larda Troia Savaşı ile ilgili olayları biraraya getirip, Troia /İlion kentinin öyküsünü, İlyada
Destanı olarak yazıya geçirmiş olmasıdır. Ancak Homeros, İlyada Destanı’nda Troia Savaşı ile ilgili olayların tümünü anlatmaz. Örneğin Troia Atı öyküsü, İlyada Destanı’nda yer almaz. Homeros’a atfedilen ve İlyada’dan yaklaşık 20 yıl sonra yazıldığı kabul edilen ikinci destan Odsseia’da ise, Troia Savaşı sonrasındaki olaylar ve Akhalı askerlerin yurtlarına geri dönüş öyküsü anlatılır. Troia Savaşı ile ilgili diğer öyküler ise, daha sonraki yüzyılların yazarları tarafından da sürekli işlenmiştir. Bunlar arasındaki en önemli isim Romalı şair Vergilius’tur. Onun Aeneas Destanı ile (yaklaşık MÖ 30-19) , Romalılar ve Troialılar arasında bir soy ilişkisi kurulur ve bu durum, özellikle Ortaçağ’dan itibaren yoğun bir şekilde farklı sanat ve edebiyat eserlerinde işlenir. Homeros sonrasında, İlyada Destanı sürekli kopyalanarak kuşaktan kuşağa aktarılır. İlyada Destanı Troia Savaşı efsanesinin küçük bir bölümünü kapsamaktadır. Akhilleus’un orduların yöneticisi Agamemnon’a karşı öfkesi sonucunda, savaştan çekilmesiyle başlar. Destan Akhilleus’un savaşa dönmesi ve Troialı kahraman Hektor’u öldürüp, cesedeni savaş arabasının arkasına bağlayıp Troia’nın surlarının etrafında sürüklemesi ve daha sonra Hektor’un ölüsünü babası Priamos’a vermesiyle bitmektedir. İkinci destan Odysseia’da ise, kenti almayacaklarını anlayan Greklerin Troia Atı hilesi anlatılmaktadır.

Homeros sonrasında, İlyada Destanı sürekli kopyalanarak kuşaktan kuşağa aktarılır. İstanbul Topkapı Saray Kütüphanesi’nde bulunan 10. yüzyıla ait kopya, destanın bir bütün olarak aktarıldığı en eski ve en iyi korunagelmiş kopyadır. İlyada Destanı, ilk kez 1488 yılında Floransa’da kitap olarak basılmıştır.

Troia Savaşı ile ilgili diğer öyküler ise, daha sonraki yüzyılların yazarları tarafından da sürekli işlenmiştir. Bunlar arasındaki en önemli isim Romalı şair Vergilius’tur. Onun Aeneas Destanı ile (yaklaşık MÖ 30-19) , Romalılar ve Troialılar arasında bir soy ilişkisi kurulur ve bu durum, özellikle Ortaçağ’dan itibaren yoğun bir şekilde farklı sanat ve edebiyat eserlerinde işlenir.

Anadolu platosunun kuzeyindeki dağlarla çevrili geniş bir alanın, güney bitiminde iki vadi arasında yamaç bir arazide yer alan Hattuşa ören yeri, Çorum ili, Boğazköy ilçesi sınırları içindedir.

Denizli ilinin 20 km kuzeybatısında, Pamukkale beldesinin hemen kuzeyinde yer alan Hierapolis kenti, travertenleri ve antik kent kalıntılarıyla Türkiye’nin en tanınmış doğal, tarihsel ve turistik değerlerindendir.

Halikarnas Mozolesi (Kral Mausoleus’un Mezarı): Muğla ilinin, Bodrum ilçesinde bulunmaktadır.

Antik Dönem’in önemli filozoflarından Heraklitos Logos (us=kavrama) isimli eserini ilk kez bu tapınaktaki Artemis sunağında okumuştur.

Artemis Tapınağı bir yandan da filozof, şair ve sanatçıları kendisine çekmiştir. MÖ 6. yüzyıl filozofu Herakleitos’un, insanlardan değil de insanlıktan kaçmak için buradaki kutsal mekâna sığındığı anlatılmaktadır.

Dünyanın Yedi Harikası listesindeki eserler sırasıyla şunlardır: Babil’in Asma Bahçeleri, Güneş Tanrısı Hellios’un Rodos Adası’ndaki heykeli, Kral Mausollos’un Mezarı (Halikarnas Mozolesi), İskenderiye Pharaos Ada’sındaki deniz feneri, Mısır Gizeh piramidleri, Efes Artemis Tapınağı ve Olimpia kentindeki Zeus Heykeli. Türkiye’de bu listeden iki eser Halikarnas Mozolesi (Kral Mausoleus’un Mezarı) ve Efes Artemis Tapınağı) yer almaktadır.

Nemrut Dağı, Antik Dönem Anadolu’sundaki en görkemli kutsal alan olarak kabul edilmektedir. I. Antiokos’un kendisi için bir bütün olarak yaptırdığı mezar tepesinin (tümülüs) çapı 140 metre, yüksekliği 60 metredir. Tümülüsün batı, doğu ve kuzeyinde birer teras bulunmaktadır. Doğu ve batı teraslarında sırtları tümülüse dönük duran, kireç taşından yapılma beş tanrı heykeli ve her iki terasın başlangıcında birer çift olmak üzere, koruyucu kartal ve aslan heykellerinden meydana gelen, heykeller dizisi yer almaktadır. Heykellerin sıralanışı genelde birbirlerine benzemektedir. Yükseklikleri 9 metreden başlayarak 3,5 metreye kadar devam etmektedir.

UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası Listesi’nde de Türkiye’den 10 eser bulunmaktadır.