TÜRKİYE EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 17

Cumhuriyet’in ilk yıllarında izlenen temel ekonomi politikası ilke olarak, özel girişim eliyle serbest piyasa şartlarında sanayileşmeyi esas almaktadır. Devlet, özel girişimi desteklemiş, fakat özel sektörün yetersiz kaldığı, karlı bulmadığı alanlarda ekonomiye müdahale ederek yatırım yapmıştır. Bunun tipik örneği, 5 Nisan 1925 tarihinde çıkarılan 601 sayılı Yasa ile şeker sanayisine yatırım yapacak özel girişimcilere önemli ayrıcalıklar sağlanmasıdır.

Aralık 1913 tarihinde iktidardaki İttihat ve Terakki Hükümeti sanayileşmeyi teşvik etmek amacıyla Teşvik-i Sanayi Kanunu Muvakkatını (Geçici Sanayi Yasasını) yürürlüğe koymuştur. 1914 yılında yasanın tüzüğü, 1917’de ise yönetmeliği çıkarılarak kapsamlı bir mevzuat hazırlanmış fakat araya giren I’inci Dünya Savaşı dolayısıyla bu düzenlemelerden yeterince yararlanılamamıştır. Bu mevzuat, daha sonra 1927 yılında Türkiye Cumhuriyeti hükümetince yeniden düzenlenerek yürürlüğe konmuştur.

24 Ocak 1980 tarihinde ekonomide köklü bir değişim olmuştur. İthal ikameci sanayileşme stratejisi terkedilmiş ve ihracata ağırlık veren sanayileşme modeli benimsenmiştir.

O dönemde bu uygulama, kapitalist sisteme bir alternatif olmustur

1930 lu yılların ortalarından sonra

Sanayi sektörü, 1958 yılına kadar iç talebin canlı olması sebebiyle hızla büyümüş, özellikle 1952–1957 döneminde sektörün ortalama büyüme hızı %12,5 gibi rekor bir seviyeye ulaşmıştır.

Yerli sanayi yetersiz

İstikrar kararları

Karayolları liman su enerji

planlı dönem

beş yıllık kalkınma planları

ihracata dayalı büyüme

yıllık ortalama % 7 büyüme

İstikrar programı

Cumhuriyetin ilk on yılı

Osmanlı Devleti’nde ilk elektrik enerjisi üretim birimi

Yeni ekonomi politikası

ekonomik gelişme ile sanayileşme

Sınai yapı