TÜRKİYE'DE FELSEFENİN GELİŞİMİ II - Deneme Sınavı - 10

Ahmet Mithat Efendi, anayasa süreçlerini doğal hukuk anlaylayışından hareketle açıklamı
ştır. Ona göre bazı toplumsal kurallar, insanlığın başlangıç aşamasında aileyle
birlikte ortaya çıkmıştır. (Ahmet Mithat Efendi 2004/2, 106).

Ahmet Mithat Efendi, şer’i hukukla doğal hukuku birlikte kullanarak, medeni
hukuk anlayışının islam’la çatışmadığı sonucuna varmaktadır. Birbirleriyle çatışmad›
klarına göre, onları birleştirerek yapılan anayasanın meşruluğu da tartşılmaz. Bu
sonuç, anayasaya karşı çıkanları etkisizleştirmeye yöneliktir

Ağaoğlu’na göre devlete değil hükümdarın şahsına......., Doğu kavimleri
arasında daima bir fazilet olarak kabul edilmişltir (A. Ağaoğlu 1972, 129).Cümlesinde noktalı yere Bağlılık kelimesi gelmelidir.

Ahmet Ağaoğlu'nun Eleştirdiği Konulardan biri, Mecelle'dir. Mecellenin kelime anlamı:Eski Medeni Hukukun Kaidelerinin bir araya Toplandığı Kitaptır.

Teokrasi: Kanunların Allah'ın yeryüzündeki gölgesi sayılan Halifeler  ve sultanlar tarafından yapılmasıdır.

Macit Gökberk'e göre Millet; dil, kültür, soy -bu soy ister gerçek, ister hayal edilmiş olsun-, siyasi ve tarihi kader bakımından birliği ve ortaklığı olan ve bunun böyle olduğuna inanan, böylece bunun bilincini taşıyan bir insan topluluğu anlaşılmaktadır.

Nermi Uygur'a göre; tarih bilimini bir bilim yapan, dolayısıyla çeşitli tarih yazarlıklarından ayırt eden şey, bu bilimin her bilim gibi, kendine özgü kesin-kritik-objektif bir yapısı olmasından ileri gelmektedir. Aslında tarih bilimi genel bir addır. Çünkü tarih bilimi, politika tarihi, sanat tarihi, din tarihi gibi tek tek bir takım tarih disiplinleri halinde kurulmuştur. Bütün “manevi bilimler” bir bakıma tarih bilimidirler (Uygur1957, 135).

Doğan Özlem, bütünlüklü yani alanının sorunlarını ve tarihsel gelişimini büyük ölçüde
içeren tarih felsefesi yazan, felsefe kökenli ilk kişidir. Tarih Felsefesi başlığıyla
1984 yılında çıkan kitap, alandaki önemli bir boşluğu doldurmuştur.

İnsanın olmadığı  yerde tarihten bahsolunamaz (Duralı 2006, 56).Teoman Duralının sözüdür.

Teoman Duralının  temel konularından biri olan canlılığı açıklamak için dünyanın nasıl bir süreçten geçtğini (Dural› 2006, 46-47), söz konusu sürecin sonunda, canlıların evriminin nasıl seyrettiğini eylemini ele almaktadır (Duralı 2006, 48). Canlı  ‘yaşanandan önceki zaman’a bağlı olduğundan tarihlidir. Her canlının iki çeşit tarihliliği vardır. Bunlardan biri, doğum dediğimiz, kuvvenin fiile dönüşmesi evresiyle başlayan birey oluş sürecidir. Diğeri genetik yapının sürekliliğini sağlayan soyoluştur (Dural› 2006,44-45).

F. Ahmet Hilmi'ye göre din, iki ucun birleşmesinden meydana gelen düşüncedir. Bu iki ucun biri, içtimai topluluk veya fert, diğeri insanlıkla ilişkide olan ve ona adeta zorunlu olarak ilham veren tabiatüstü bir gerçektir.

İslam’ı anlayış tarzında ortaya çıkan yanlışlıklar. 2- Diğer medeniyetlerden
gelen yıkıcı unsurlar.

Filibeli iki önemli soru ortaya koymuştur: Toplumu selamete götürecek bir düşünce sistemi meydana getirilmiş midir? Düzenli, kesin ve doğru bir idealimiz var
mı?

Filibeli’ye göre Ortaçağ zihninin mahsulü olan bir içtihadı yaşatmaya çalışmak, bir fosili canlandırmak kadar zor bir şeydir. Öküz arabasıyla trene karşı mücadele etmek gibidir.

Filibeli’ye göre ilim, bir şeyin nasıl olduğunu incelerken, niçin öyle olduğunu inceleme görevi de felsefeye aittir. İlim olayı bilmektedir ve ikinci derecedeki sebepleri de görebilir, ancak en büyük sebebi, gayeyi, hikmeti göremez ve “niçin” sorusuna cevap veremez.

Hitap ettiği kesim aydınlardır.

Din felsefesinin konuları, bilgi teorisi, psikoloji, sosyoloji ve ahlak olmak üzere dört bölümden ibarettir.(Tunç 1959, 14)

Mehmet Aydın’a göre din felsefesi, dinin felsefe açısından ele alınması, başka
bir deyişle din hakkında düşünme ve tartışmadır.

1- Metafizik ve kozmolojik problemler

2- Epistemolojik Problemler

3- Dini hükümlerin dil ve mantık açısından tenkid ve tahlili. Din dilinin
mantık statüsünün belirlenmesi.

4- Dinin ahlak, sanat, ilimle münasebeti

 5- Dini sembolizmin anlam ve önemi

Mahiyet ve Aksam-ı Ulum adlı yazısında, ilmin Mezopotamya’da Süryani ve Kaldani gibi kavimlerle başlandığını ve onlardan Mısır’a geçtiğini, Mısırdan, Yunanlılara, onlardan da Romalılara intikal ettiğini kabul eden düşünür, Münif Paşadır.