TÜRKİYE'DE FELSEFENİN GELİŞİMİ I - Deneme Sınavı - 9

Yıldırım’a göre bilim, çoğu kez sanıldığı gibi, ilk defa ne Rönesans’ta ne de Batı dünyasında çıkmıştır. Bilim, insanlığın ortak kafa ürünüdür. Kökleri ilkel toplumların yaşamına kadar geri gider. Bilimi anlamak, bilim öncesi veya bilim dışı düşünme biçimleriyle ilişkilerini bilmemizi gerektirir. Bu nedenle bilim tarihi, mitoloji, din, sanat, ve metafizik gibi konulara da, bilimle ilişkileri bakımından yer vermek zorundadır.

Yıldırım düşüncesini bilimin gelişmesinin aşamalarını vererek desteklemektedir. Bilim tarihin dört aşaması şöyledir: Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarında görülen ampirik bilgi toplama aşaması. Eski Yunanlıların evreni açıklamaya yönelik akılcı sistemlerinin kurulması. Ortaçağların Yunan Felsefesi ile dinsel doğmaları bağdaştıran çalışma karşısında İslam dünyasındaki bilimsel çalışmaların parlak başarılarını kapsayan aşama. Rönesans sonrası gelişmelerin yer aldığı modern bilim aşaması.

Matematiksel Düşünme (1988) adlı kitap, matematiksel düşünmeyi tartışarak anlamaya yönelik hazırlanmıştır. Yıldırım’a göre, matematiğin konusunu, sayı, nokta, küme gibi soyut nesneler ve bu tür nesneler arasındaki ilişkiler oluşturmaktadır.

Bilimin Öncüleri (1995) adlı kitap, iki ana bölümden oluşmaktadır: ilki, Bilimin tarifi, tarihi ile bilimsel yöntemin temel özelliklerinin anlatıldığı bölümdür. Bu bölüm, Bilim Felsefesi, Bilim Tarihi kitaplarında ele aldığı sorunların çok kısa özetler olarak görülebilir. Bilimin Öncüleri başlığını taşıyan ikinci bölüm, bilimin gelişmesine katkıda bulunan Arşimet’le başlayıp Heisenberg’le biten, Batılı 26 bilim insanın tanıtlamasını içermektedir.

Grünberg; lise yıllarından itibaren felsefeci gibi davrandığını söylemektedir. Felsefeci gibi davranmak, ona göre, her konunun temeline inmek, yüzeyiyle yetinmemek derinlere gitmek, irdelemek ardında neler olduğuna bakmaktır.

Nihat Keklik’e göre, felsefenin zorluğu ve filozoflar hakkındaki olumlu kanaatlerin üç nedeni vardır:
I. Felsefeyi birkaç kitap üzerinden tanımaya çalışanların eksik bilgiden kaynaklanan kanaatleri.
II. Filozofların olumsuz değerlendirilmeleri ve halkın değerlerine saygı göstermeyen kişiler olarak görülmeleri.
III. Felsefenin zor anlaşılması.

Sayılı’ya göre, bilimsel düşüncenin ana vasıflarını, ilmi metodun yaratıcı taraflarını, bilim insanının zihninde, doğuş ve oluşum halindeki ilmi bilgide görmek mümkündür. Söz konusu vasıflar bilimsel çalışmaların temelini oluştururlar.

Yıldırım’a göre bilimin gelişme tarihinin aşamalarında “D” şıkkı bulunmamaktadır. Gelişmiş olan dönem değil, gelişmekte olan tarihi dönem sorulmaktadır.

Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir adlı çalışma Aydın Sayılı’ya aittir. Diğer seçeneklerin hepsi Cemal Yıldırım’ın eserleri olmasına karşın, bilimsel yöntemin temel özelliklerinden bahsettiği kitabı “Bilimin Öncüleri”dir.

Bilim: Onun Anlamı ve Metodu adlı eser Cemal Yıldırım’a, Felsefe Metafor adlı eser Nihat Keklik’e aittir. Doğru cevap B seçeneğinde verilmektedir.

Yukarıda verilen bilgiler Teo Grünberg’in görüşlerini yansıtmaktadır.

Muhyiddin İbn-ül Arabi Hayatı ve Çevresi, İslam Mantık Tarihi ve Farabi mantığı, Türklerde Ahlak ve Dünya Görüşü gibi eserlere imza atan Nihat Keklik, islam felsefe merkezli çalışmaları ile tanınmıştır.

Kitap üç bölümden oluşmaktadır. Bilimi Anlamak adlı ilk bölümde, bilimin tanımı, bilim dışında kalan doğruluk arayışları, dil ile bilim arasındaki ilişkiler, tanımlama ile bilim ilişkisi sorunları incelenmiştir.

Adnan Adıvar, Berlin'de tıp eğitimi almış ve aynı kurumda asistanlık yapmıştır. Ancak yayınlarında felsefi bir tutum sergilediği görülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Adıvar’a göre, felsefeyi doğuran nedenlerden biri de, dinin ne demek olduğunu, neden ibadet ihtiyacı duydukları üzerine insanların düşünmeye başlamalarıdır.

Fuad Köprülü, tarih felsefesi ile ilgili yaptığı çalışmalarda din kavramını bu alanın temel sorunlarından biri olarak görmemiştir.

Şenel’e göre, eşitlik ve eşitsizlik inanç ve isteği, siyasal düşüncelerin üzerlerine kurulan temel kavramlardırlar. Bu yüzden, siyasal teorilere bu kavramlarla yaklaşmak ve onların yapılarını en doğru şekilde kavranılmalarını sağlayacaktır.

Toplumların tarihi, ilkel ve tarihi olmak üzere iki devre ayrılırlar. İlkel devirde, iş bölümü olmadığından her iş herkes tarafından yapılmaktadır. Bu aşama eşitlikçi bir yapıya sahiptir. Sınıflar oluşmadığından sınıflar arası bir eşitsizlik söz konusu değildir. Doğru cevap C'dir.

Uygarlığın yayılma şartları, ticaret, savaş teknikleri ile üretim teknikleri üzerinden açıklanmıştır. Doğru cevap D'dir.

Bir tarih felsefecisi olan olan Fuad Köprülü, bu kavramı açıklarken tarih metafiziği, doğa bilimleri, eşitlik ve eşitsizlik kavramlarını kullanmıştır. Doğru cevap B'dir.