TÜRKİYE'DE FELSEFENİN GELİŞİMİ I - Deneme Sınavı - 7

Adnan Adıvar'a göre Osmanlı'da ilmi ve felsefi düşünüş Fatih döneminde gelişmeye başlamıştır.

Adıvar'a göre dini irade üzerinden açıklamak isteyenlerin dayanakları ahlaktır.  Bu temele dayanan kuramlar dine ameli bir yandan bakarak onu yalnız iradenin yönünü tayinle ilgili sayar.

Fuad Köprülü 23 yaşında Tarih Edebiyatında Usül başlıklı makaleyi yayınlamış ve bu makalede tarih felsefesinin bütün sorunlarına değinmiştir.

Osmanlı Türklerinde İlim adlı eser Adnan Adıvar tarafında kaleme alınan bir eserdir.

A,B,C ve D seçeneklerinde yer alan eserler Fuad Köprülü'ye ait olmakla birlikte E seçeninde yer alan eser Adnan Adıvar'a aittir.

Alaeddin Şenel'in ilkel topluluklardan başlayarak tarihsel süreçte temel insan teşkilatlanmasını ve medeniyetlere dönüşümlerini temel kurumlar ve değerler üzerinden ele aldığı eseri Siyasal Düşünceler Tarihi kitabıdır.

Alaeddin Şenel'in ele aldığı İlkel Topluluktan Uygar Topluma adlı eser kurgulara dayalı olarak anlatılan tarihi bilimsel verilere dayandırmak isterken onu tarihsel eğilimden uzaklaştıranlara karşı bir tavır olarak ele alınmıştır.

Osmanlı Türklerinde İlim adlı eser Adnan Adıvar tarafından ilim denilen ilmin mirasçısı olan Türklerin beşyüz yıl boyunca bu konunda kısaca ne yaptıklarını belirlemek amacıyla yazılmıştır.

Adnan Adıvar'ın Tarih Boyunca İlim ve Din adlı eserin bilim ve din ilişkileri üzerine küresel bir bakış açısıyla düşünce tarihi ortaya koyulmuştur.

Z.Fahri Fondıkoğlu'nun İçitmaiat: Metodoloji Nazariyeleri, felsefede yöntem üzerine çalışan önde gelen filozofları tanıtmaktadır.

Adnan Adıvar, 1939 yılında Türkiye'ye döndüğünde temel iki eseri olan Osmanlı Türklerinde İlim ile Tarih Boyunca İlim ve Din adlı çalışmalarını yayınlamıştır. Diğer eserleri ise; Hakikat Peşinde, Bilgi Cumhuriyeti ve Dur Düşün'dür. Doğru seçenek D'dir.

Derleme ve orijinal eser ayrımı düşünce üretiminde önemlidir. Derleme, belli bir konu hakkında başkalarının görüşlerini toplayıp düzenlemektir. Orijinal eser ise, bir konuda kendi düşüncelerini oluşturmaktır. Doğru seçenek C'dir.

Adıvar'a göre, felsefeyi doğrudan nedenlerden biri de dinin ne demek olduğunu, neden ibadet ihtiyacı duydukları üzerine insanların düşünmeye başlamalarıdır. Doğru seçenek D'dir.

Fuad Köprülü'nün eserleri arasında; Türk Edebiyatında İlk Mutasavvuflar, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu, Osmanlı'nın Etnik Kökeni sayılabilir. Ayrıca Türk tarihçiliğinde çığır açan çok sayıda makale de yayınlamıştır. Doğru seçenek A'dır.

Köprülü'nün tarihçi olarak başarısı tarih felsefesini yakından tanımış olmasıyla da ilişkilidir. Türk Edebiyatı Tarihinde Usul adlı 23 yaşında yayınladığı uzun makalesinde, tarih felsefesinin neredeyse bütün sorunlarına değinmiş ve tarihin, tarih felsefesi açısından nasıl ele alındığını tartışmıştır.

Tarih felsefesi, tarih sorunlarının felsefi bağlamda incelenmesidir. Esas gelişme seyri, tarih bilgisinin güvenirliğini arttırmak için ne türden yöntemler geliştirilebilir sorunlarıyla ilgili olarak gerçekleşmiştir. Tarih felsefesinin bilgi sorunlarını inceleyen kısmına analitik tarih felsefesi, tarihte, anlam, yasa, gaye ve ilerlemenin oup olmadığını tartışan kısmına da tarih metafiziği denmektedir.

Tarih felsefesinin bilgi sorunlarını inceleyen kısmına analitik tarih felsefesi denmektedir.

Alaeddin Şenel'in eserleri arasında; İlkel Topluluktan Uygar Topluma, Siyasal Düşünceler Tarihi, Irk ve Irkçılık Düşüncesi ve Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi sayılabilir.

Alaeddin Şenel, Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi adlı çalışmasının giriş bölümünde, çalışmasının taşıyıcı kavramları olan insan ve tarihten ne anladığını çeşitli yönleriyle açıklayarak, nasıl bir yol izlediğini belirtmiştir.

Adnan Adıvar, Berlin'de tıp eğitimi aldığı yıllarda Alman eğitim sisteminden etkilenmiş ve bunu çalışmalarına yansıtmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.