TÜRKİYE'DE DEMOKRASİ VE PARLEMENTO TARİHİ

Sivas Kongresi

1927 Kurultayı

Türkiye Cumhuriyeti, Terakkiperver Cumhuriyet Partisi’nin 1925 yılında kapatılması ile tek partili düzene geri dönmüştü. Doğru cevap A'dır.

SCP yukarıda verilen ilkelerin tamamını benimsiyordu. Doğru cevap E'dir.

SCP’lilerin devrimleri benimsemediği, fesi ve Arap harflerini geri getirecekleri yönündeki propagandalar Fethi Bey tarafından “iftira” olarak değerlendirildiyse de CHP’liler SCP’yi irticai tehlike yaratmakla, devrim karşıtlarını partide toplamakla ve Cumhuriyet rejimini tehlikeye sürüklemekle suçladılar. Doğru cevap D'dir.

CHP’nin ilk kurultayı 1919 yılında yapılan Sivas Kongresi olarak kabul edilmiştir. Atatürk, 1927 yılında yapılan ikinci kurultayda yaptığı açış konuşmasında “... Bütün Anadolu ve Rumeliye şamil olmak üzere ilk umumi kongremiz Sivas’ta akdedilmişti” diyerek bu tarihsel saptamayı yapmıştır. Doğru cevap D'dir.

CHP’nin ikinci Kurultay’ı TBMM seçimlerinin yenilenmesinden sonra 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında yapılmıştır. Kurultay’a 316’sı milletvekili, 62’si delege olmak üzere toplam 378 kişi katılmıştır. Bu kurultayın en önemli belgeleri Atatürk’ün “Büyük Nutku”, “Cumhuriyet Halk Fırkası Nizamnamesi (Tüzüğü)” ve “Umumi Riyasetin (Genel Başkanlığın) Beyannamesi”dir. Doğru cevap E'dir. 

1927 Büyük Kurultayı'nda, Türk dilinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacı ilk kez bu tüzükte yer almıştır (madde 5). Doğru cevap A'dır.

"Devletin esas kuramı; Türkiye; ulusçu, halkçı, devletçi, laik ve devrimci bir cumhuriyettir" şeklinde belirtilmiştir. Doğru cevap E'dir.

CHP’nin 1939 Kurultayı’nda kabul edilen programda büyük değişiklikler yoktur. Yeni programda Giriş ve ilk iki bölüm aynen korunmuştur. En önemli yenilik “köy eğitmenleri” konusudur. Atatürk’ün ulusal ve halkçı eğitim anlayışı doğrultusunda alınan bu karar gereğince; ilköğretimin yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla öğretmen gönderilmesine olanak bulunmayan köylerin öğretim ve eğitim işlerinde köylüye rehberlik etmek üzere köy eğitmenleri istihdam edilmesi kararlaştırılmıştır. Böylece Köy Enstitüleri’nin de temeli atılmıştır. Doğru cevap D'dir.

1937

1938

Merkez olan Ankara’da Ülkü, Bursa’da Uludağ, İzmir’de Fikirler, Manisa’da Gediz, Afyon’da Taşpınar, Kars’ta Doğuş, Diyarbakır’da Karacadağ, Sinop’da Dranaz gibi isimler alan bu dergiler 1930’lu yılların Türkiyesini anlatan ve çok önemli inceleme ve derlemeleri içeren önemli birer kaynak oldular. Doğru cevap C'dir.

1939 CHP Büyük Kurultayı

Demokrat Parti’nin 1946’da Türk siyasal yaşamında yer almasının ardından 1950’de yapılan seçimler sonrasında CHP, kansız olarak iktidarı Demokrat Parti’ye teslim ederek muhalefet görevini üstlendi. Doğru cevap C'dir.

Ankara

1930

1923

1919

Fethi Okyar