TÜRKİYE'DE DEMOKRASİ VE PARLEMENTO TARİHİ - Deneme Sınavı - 17

II. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan uluslararası şartlar, Türkiye’nin iç ve dış politikasını derinden etkiledi. Bu yıllarda Türkiye’nin en önemli dış meselesi, Türk-Sovyet ilişkilerinin bozulması hatta iki ülkeyi savaşın eşiğine kadar getirmesiydi. 1945 yılında Türkiye’ye nota veren Sovyetler Birliği, 1925 Dostluk ve İşbirliği Anlaşması’nın II. Dünya Savaşı sonrasında oluşan yeni şartlara uymadığı gerekçesiyle süresinin uzatılmayacağını bildirdi. Türkiye’den Boğazlarda üs ve doğu sınırından bir miktar toprak vermesini talep etti. Sovyetler Birliği’ni
askerî yöntemlerle ikna edebilecek güce sahip olmadığını düşünen Türkiye, çözümü diplomaside yani bir kez daha denge politikasında görerek, acil bir şekilde Batı ittifakı içerisinde yer alma çabası içerisine girdi

Doğru cevap E şıkkıdır.

Bazı eski siyasetçilerin faaliyetlerinden dolayı ve yolsuzluk suçlamalarına maruz kalarak tutuklandığı ve yargılandığı günlerde, Milli Güvenlik Konseyi 1 Haziran 1981’de bir bildiri yayınlayarak siyasi partilerin eski yöneticilerinin demeç vermelerini ve yazı yazmalarını yasakladı.

15 Mayıs 1982’de, 1980 sonrasının ilk siyasi partisi olarak Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) kuruldu

8 Temmuz 1993’te yapılan değişiklikle radyo ve televizyon yayıncılığıyla ilgili 133. madde yeniden düzenlendi. Böylece, radyo ve televizyon istasyonları kurmak ve işletmek, yasal düzenlemelerle oluşturulacak şartlar çerçevesinde serbest hale getirildi.

20. Dönem TBMM seçimleri 25 Aralık 1995’te yapıldı. Necmettin Erbakan’ın Genel Başkanı olduğu RP’nin %21.38 oy oranıyla birinci parti çıktığı bu genel seçimlerde de, hiçbir siyasal parti tek başına iktidara gelebilecek kadar oy toplayamadı.

Erbakan’ın istifasından hemen bir gün sonra Mesut Yılmaz, Bülent Ecevit, Deniz Baykal ve Hüsamettin Cindoruk ile görüşme yapan Süleyman Demirel, 20 Haziran 1997’de yeni hükümeti kurma görevini ANAP Genel Bakanı Mesut Yılmaz’a verdi. ANAP, DSP ve DYP’den ayrılanlar tarafından kurulmuş olan Demokrat Türkiye Partisi arasında ANASOL-D adıyla tarihe geçen bir koalisyon hükümeti kuruldu.

Büyük Türkiye Partisi’nin, feshedilmiş bir partinin (Adalet Partisi) devamı olduğu gerekçesiyle Milli Güvenlik Konseyi kararı ile kapatıldı.

Milliyetçi Demokrasi Partisi 1986 yılında fesih kararı alarak siyaset alanından çekildi.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Fethi Bey, Partisinin kuruluş dilekçesi ile birlikte on bir maddeden oluşan programını 12 Ağustos 1930’da Yalova’dan İstanbul Valiliğine göndermiş ve SCP resmen kurulmuştur. Doğru cevap E’dir.

SCP’nin kendi yöneticilerinin kararıyla, 26 Eylül 1930’da Abdülkadir Kemali (Ögütçü) Bey tarafından kurulan Ahali Cumhuriyet Partisi 21 Aralık 1930’da Bakanlar Kurulu kararıyla kapatılmıştır. Doğru cevap A’dır.

Sivas Kongresi’nden 9 Eylül 1923’e kadar Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, 9 Eylül 1923’den 10 Kasım 1924’e kadar Halk Fırkası, 10 Kasım 1924’de Türkiye’de Demokrasi ve Parlamento Tarihi 1931 yılına kadar Cumhuriyet Halk Fırkası, 1931 Kurultayı’ndan sonra da Cumhuriyet Halk Partisi adını almıştır. Doğru cevap A’dır.

CHP, çok partili siyasal yaşamın başladığı 1946 yılına kadar 6’sı olağan, 1’i olağanüstü olmak üzere 7 Büyük Kurultay toplamıştır. Doğru cevap E’dir.

1919, 1927, 1931, 1935, 1939, 1943 kurultayları olağan, 1938 kurultayı olağanüstü kurultaylardır. Doğru cevap D’dir.

CHP’nin ilk kurultayı 1919 yılında yapılan Sivas Kongresi olarak kabul edilmiştir. Doğru cevap A’dır.

Partinin ilk tüzüğü ise 1923 yılında hazırlanmıştır. Doğru cevap C’dir.

Tarihimize Nutuk/Söylev olarak geçen ve altı gün içinde toplam 36 saat 31 dakika süren bu konuşmasında Mustafa Kemal; Ekim 1918’den (Mondros Mütarekesi) Ekim 1927’ye kadar geçen 9 yıllık dönemi ve olaylarını ele almıştır. Ele alınan dönem üç evreye ayrılabilir.
• Kuvayı Milliye; 1919-1920
• TBMM Hükümeti: 23 Nisan 1920-29 Ekim 1923
• Türkiye Cumhuriyeti: 29 Ekim 1923-Ekim 1927

1927 Tüzüğü “Tek Partili” düzene CHP’yi de hazırlayan bir tüzük olma özelliğini taşımaktadır. Doğru cevap B’dir.

İsmet İnönü döneminde CHP Olağanüstü Kurultayı ilk kez Atatürk’ün vefatı üzerine 1938 yılında toplanmıştır. Doğru cevap A’dır.