TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ

Türkiye Cumhuriyetinin 8. cumhurbaşkanı Turgut Özal'dır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Başbakanlığını Tansu Çiller’in yaptığı koalisyon hükûmeti 5 Temmuz 1993 günü 247 oyla güvenoyu alarak Türkiye’nin 50. hükûmeti olarak görevine başlamıştır. Bu yıllar, DYP-SHP hükûmeti adına ülkedeki güvenlik zafiyetinin de arttığı yıllar olarak görülürken yine bu dönemde çeşitli gazeteci, yazar ve hukukçular suikasta uğramışlardır. Bu kişilerden bazıları Muammer Aksoy, Bahriye Üçok, Turan Dursun, Çetin Emeç ve Uğur Mumcu’dur. Bu kişilerin suikast sonucu hayatlarını kaybetmeleri ülkede yoğun tartışmalara sebep olmuştur. Yine bu hükûmet döneminde 2 Temmuz 1993 günü Sivas’ta yaşanan ve 37 Alevi vatandaşın ölümüyle sonuçlanan Madımak Oteli’nin yakılması olayı ile ayrılıkçı terör örgütünün Erzincan’ın Başbağlar beldesinde 33 köylüyü öldürmesi, ülkedeki etnik ve mezhepsel gerilimin geldiği nokta adına önemlidir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Millî Güvenlik Kurulunun 28 Şubat 1997 tarihindeki toplantısında Türkiye’de “köktenciliğin yayılmasını önlemek” amaçlı, 18 maddeden oluşan bir metin ordu komutanları tarafından kurulun siyasi üyelerine sunulmuştur. Bu maddelerden bazıları şunlardır: Cemaat ve tarikatlarca işletilen okul, yurt, vakıfların kapatılması; imam-hatip liselerinin sayısının ülkedeki din adamı ihtiyacına göre azaltılması; kökten-dincilerin üniversitelerde dâhil tüm kamu kurumlarında kadrolaşmasına müsaade edilmemesi ve zorunlu ilköğretimin 5 yıldan 8 yıla çıkarılması. Doğru cevap C şıkkıdır.

19 Şubat 2001 tarihinde yapılan Millî Güvenlik Kurulu toplantısında, Başbakan Ecevit ile Cumhurbaşkanı Sezer arasında anayasal çerçevedeki bir konuya ilişkin olarak bir tartışma yaşanmıştır. Başbakan Ecevit’in bu tartışmayı bir basın
toplantısında kamuoyuyla paylaşması, siyasi çatışma ve istikrarsızlık içinde olan ülkenin, zaten kırılgan olan ekonomisinin daha derin bir krize girmesine yol açmıştır. Bu olaydan sonraki bir hafta içinde öncelikle Türk lirası yabancı paralar karşısında %130 oranında değer kaybetmiş, enflasyon ise %90’ı bulmuştur. Bunun bağlantılı olarak borsada da çok sert bir düşüş yaşanmıştır. Özellikle bankacılık sektörünü vuran krizde, yirmi banka iflas etmiş, binlerce bankacı işsiz kalmış ve birkaç ay içinde sayıları milyonları bulan insan da işlerinden atılmıştır. Cumhurbaşkanı Sezer, ilk başlarda kendisini cumhurbaşkanı seçtiren hükûmet ile
uyumlu bir görünüm sergilemiştir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Doğru cevap C şıkkıdır. Kitabınızın 137. Sayfasında “DOĞRU YOL PARTİSİ (DYP) - SOSYAL DEMOKRAT HALKÇI PARTİ (SHP) KOALİSYON HÜKÛMETİ” başlığı altında koalisyon kurulurken atılan ilk adımın DYP’den Hüsamettin Cindoruk’un TBMM başkanı seçilmesi olduğu bilgisi verilmektedir.

Doğru cevap E şıkkıdır. Kitabınızın 139. Sayfasında “SÜLEYMAN DEMİREL’İN CUMHURBAŞKANI SEÇİLMESİ VE YENİ DYP-SHP KOALİSYON HÜKÛMETİ” başlığı altında, Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kuruluşu ve kaldırılışı konusunda bilgi verilmektedir.

Doğru cevap D şıkkıdır. Kitabınızın 139. Sayfasında “SÜLEYMAN DEMİREL’İN CUMHURBAŞKANI SEÇİLMESİ VE YENİ DYP-SHP KOALİSYON HÜKÛMETİ” başlığı altında Tansu Çiller’in başbakanlığa seçilme süreci anlatılmaktadır.

Doğru cevap C şıkkıdır. Kitabınızın 140. Sayfasında “SÜLEYMAN DEMİREL’İN CUMHURBAŞKANI SEÇİLMESİ VE YENİ DYP-SHP KOALİSYON HÜKÛMETİ” başlığında, 1994 yerel seçimlerinde İstanbul belediye başkanlığını recep Tayyip Erdoğan’ın kazandığı bilgisi verilmektedir.

Doğru cevap E şıkkıdır. Kitabınızın 146. Sayfasında “18 NİSAN 1999 GENEL SEÇİMLERİ VE DSP-MHP-ANAP HÜKÛMETİ” başlığı altında Türkiye’nin AB’ye tam üyelik için adaylık başvurusu süreci anlatılmaktadır.

Anayasal demokratik parlamenter sistemlerde, yapılan genel seçimler neticesinde tek bir partinin iktidarı elde edecek vekil sayısını elde edemediği takdirde meclisten güvenoyu alabilecek sayıyı elde edebilmek için birçok parti tarafından kurulan hükümet biçimine koalisyon hükümeti denir.

18 Nisan 1999 Genel Seçimleri sonucunda; DSP, %22, MHP, %18 ve FP %15 oy almışlardı.

26 Mart 1989 günü yapılan yerel seçimlerde, altı yıldır iktidarda bulunan ANAP ilk kez bir seçimden üçüncü parti olarak çıkmıştır.

Özal’ın cumhurbaşkanı olarak Çankaya’ya çıkmasından sonra, kurucusu olduğu ANAP önce Yıldırım Akbulut daha sonra da Mesut Yılmaz önderliğinde iki hükûmet daha kurmuştur.

Seçimden DYP %27 oy oranıyla 178 milletvekili ile birinci parti olarak çıkmıştır... 1991 yılında gerçekleşen genel seçim sonuçları, ülkeyi 1980 askerî müdahalesinden sonra tekrar tek bir partinin iktidar olamayacağı yeni bir siyasi iklime taşımıştır.

1989’da göreve gelen 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, 17 Nisan 1993 günü ani bir şekilde görev başında iken ölmüştür. Bu ani ölüm, Türkiye’de ve dünyada kısa süreli bir şok yaşatsa da Meclis hemen cumhurbaşkanlığı seçimi için karar almıştır. Yapılan seçimde en güçlü aday olarak Başbakan ve DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel ortaya çıkmıştır

1994 yılına gelindiğinde, özellikle kamu borçlanmalarındaki artış ile birlikte, Ocak 1994’te uluslararası ekonomik denetim kuruluşları Türkiye’nin kredi notunu düşürmüştür. Bununla birlikte başlayan süreçte, artan faiz hadleri göz önünde tutularak 26 Ocak 1994 günü hükûmet devalüasyon yapmak zorunda kalmıştır.

Bu arada 27 Mart 1994 günü yapılan yerel seçimlerde, DYP az bir farkla seçimlerden birinci parti olarak çıksa da iktidarın küçük ortağı SHP ancak seçimlerden dördüncü parti olarak çıkabilmiştir.

1995 yılında siyasal ve ekonomik anlamda da bazı önemli gelişmeler yaşanmıştır. Özellikle Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile ilişkilerinde 6 Mart 1995 yılında, Gümrük Birliği Anlaşması’nın imzalanması hem siyasal hem de ekonomik alanda önemli sonuçları olan bir gelişmedir.

Başarısız olunan bu kısa süreli hükûmet deneyiminden sonra hükûmet kurma görevi tekrar RP genel başkanı Necmettin Erbakan’a verilmiştir. Erbakan birkaç görüşmeden sonra DYP lideri Tansu Çiller ile anlaşarak 28 Haziran 1996 günü Türkiye’nin 54. hükûmeti olan ve Refah-Yol diye anılan koalisyon hükûmetini kurmuştur.

3 Kasım 2002 günü yapılan milletvekilliği genel seçimlerinde seçim kararı alan koalisyon ortaklarının hepsi yüzde onluk seçim barajının altında kalarak Meclis dışında kalmışlardır. Bu, Türk siyasal hayatı adına trajik bir olay olarak tarihe geçmiştir.