TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ

Diğer seçeneklerde verilen bilgiler de doğrudur. Ancak öne çıkan sonuç, 1991 yılında gerçekleşen genel seçim sonuçlarının, ülkeyi 1980 askerî müdahalesinden sonra tekrar tek bir partinin iktidar olamayacağı yeni bir siyasi iklime taşıması olmuştur.

Bu noktada, Kürt meselesinin çözümü noktasında bölgenin siyasal temsilcileri olarak görülen HEP’lilerin beklediği adımların atılmaması, Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgeleri özelinde yoğunlaşan terörünün de artarak sürmesinden dolayı, hükûmet bu konuda adım atma konusunda çekingen davranmıştır. Özellikle 1991-1993 döneminde Kürt sorunu özelinde ve genel olarak ülkedeki insan hakları problemlerinin çözülmesi konusunda yoğun tartışmalar yaşanmıştır. Ancak PKK ile yaşanan çatışmaların oldukça yoğunlaştığı bir dönemin yaşanması sebebiyle yasal noktada demokratikleşme için istenen gelişmeler gerçekleştirilememiştir.

Bu konudaki en önemli gelişme daha öncede belirtildiği üzere, radyo ve televizyon işletmeciliğindeki devlet tekelinin kaldırılarak yasa dışı olarak yayın yapmak zorunda kalan birçok özel radyo ve televizyon kurumunun resmî olarak yayın yapabilme yetkisi kazanabilmesi olmuştur

Yeni hükûmetin kurulmasıyla birlikte Erdal İnönü siyasetten ayrılma isteği ile SHP genel başkanlığını bıraktığını açıklamıştır. Bu sefer SHP’de 11 Eylül 1993 günü bir olağanüstü kurultay yapılmış ve Murat Karayalçın, SHP genel başkanı seçilmiştir. Bu durum hükûmette bir sıkıntı yaratmamış; Karayalçın, Erdal İnönü’nün konumu ve yetkileri ile hükûmete girmiştir.

Bu arada 27 Mart 1994 günü yapılan yerel seçimlerde, DYP az bir farkla seçimlerden birinci parti olarak çıksa da iktidarın küçük ortağı SHP ancak seçimlerden dördüncü parti olarak çıkabilmiştir. Seçimlerde küçük bir oy yüzdesi ile üçüncü parti olarak çıkan RP ise kazandığı yerel yönetim merkezleri dolayısıyla seçimin galiplerinden biri olmuştur. Ülkenin en büyük iki şehri olan İstanbul ve Ankara’nın büyükşehir belediye başkanlıklarını RP’li adayların kazanması ülke gündemini bir süre meşgul etmiş ve ülkede bu gelişme İslamcı muhafazakâr siyasetin ön plana çıkması olarak değerlendirilmiştir. Bu seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, şimdiki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmuştur.

Başarısız olunan bu kısa süreli hükûmet deneyiminden sonra hükûmet kurma görevi tekrar RP genel başkanı Necmettin Erbakan’a verilmiştir. Erbakan birkaç görüşmeden sonra DYP lideri Tansu Çiller ile anlaşarak 28 Haziran 1996 günü Türkiye’nin 54. hükûmeti olan ve Refah-Yol diye anılan koalisyon hükûmetini kurmuştur. Bu hükûmet, 8 Temmuz 1996 günü Mecliste 278 oy ile güvenoyu alarak göreve başlamıştır. Bu hükûmet protokolündeki en önemli husus, iki parti liderinin başbakanlık görevini iki yıllık süreler hâlinde sırayla yapacakları yönünde aldıkları karar olmuştur

Bu toplantıda alınan kararlar, daha sonra Türk siyasi tarihine “28 Şubat Kararları” olarak geçmiştir. Askerlerin koalisyon hükûmetine, yani yürütme erkine, müdahalesi olarak görülen durum da literatürde “Postmodern Askerî Darbe” olarak isimlendirilmiştir. Bu ifadeyle askerler tarafından yapılmaya çalışılan müdahalenin alışılmış olmayan farklı bir nitelikle olduğu vurgulanmak istenmiştir. Türkiye’deki diğer askerî darbelerde, TSK bizzat hükûmeti iktidardan uzaklaştırırken, bu sefer askerlerin iktidardaki siyasilere yapmaları gereken hususlar bildirilerek, bunların uygulanması talep edilmiştir. Aslında TSK, 28 Şubat’ta alınan kararlarla hükûmetin çekilmesini de istemiş ancak bunun geleneksel bir askerî muhtırayla değil, postmodern darbe söylemine uygun bir şekilde kamusal ve sivil toplum güçleri aracılığıyla gerçekleşmesini beklemiştir.

Bu seçimlerde beş siyasal parti yüzde onluk seçim barajını aşmayı başarmıştır. İktidarda olan ve Öcalan’ı teslim alarak bunu siyasi kazanca dönüştüren DSP %22 oy oranıyla 136 milletvekili çıkarmıştır. Milliyetçi duygulardan beslenen MHP %18 oy oranıyla 129 milletvekili çıkararak seçimlerden ikinci olarak çıkmıştır.

2002 yılına gelindiğinde, koalisyon hükûmetinin Başbakanı Bülent Ecevit ani bir rahatsızlık yaşamıştır. Ecevit’in bir süre hastanede yatmak zorunda kalması üzerine hem DSP genel başkanlığı ile ilgili hem de bir erken seçim ihtimali üzerinden yoğun tartışmalar yaşanmıştır. Ancak hastalığı konusunda o günlerde çok fazla spekülasyon yapılan Başbakan Ecevit bir süre sonra iyileşmiş ve görevine dönmüştür.

26 Mart 1989 günü yapılan yerel seçimlerde, altı yıldır iktidarda bulunan ANAP ilk kez bir seçimden üçüncü parti olarak çıkmıştır. Doğru yanıt C'dir.

20 Ekim 1991 tarihinde yapılan genel seçimlerde DYP %27 oy oranıyla 178 milletvekili ile birinci parti olarak çıkmıştır. Doğru yanıt B'dir.

20 Ekim 1991 genel seçimlerinde Kürt Sorununu siyasi tartışmanın merkezine alan ve Kürt halkını temsil etme iddiasındaki Halkın Emek Partisi (HEP) de SHP çatısı altında seçimlere katılmışlardır. Doğru yanıt A'dır.

1989’da göreve gelen 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, 17 Nisan 1993 günü ani bir şekilde görev başında iken ölmüştür. Doğru yanıt D'dir.

Bu mahkemeler, 2004 tarihinde TBMM’nin kabul ettiği bir anayasal değişiklikle kaldırılmıştır.Doğru yanıt D'dir.

Yeni hükûmetin kurulmasıyla birlikte Erdal İnönü siyasetten ayrılma isteği ile SHP genel başkanlığını bıraktığını açıklamıştır. Bu sefer SHP’de 11 Eylül 1993 günü bir olağanüstü kurultay yapılmış ve Murat Karayalçın, SHP genel başkanı seçilmiştir. Doğru yanıt E'dir.

Bu arada 27 Mart 1994 günü yapılan yerel seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı, şimdiki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmuştur.Doğru yanıt C'dir.

Demokrat Parti (DP) ile Adalet Partisi (AP) çizgisinin devamı olarak nitelendirilebilecek partiler ANAP ve DYP'dir. Doğru yanıt C'dir.

ANAP Genel Başkanı Yılmaz’ın, DSP ile 28 Şubat sonrasında istifa eden DYP milletvekillerinin kurduğu ve genel başkanlığına Hüsamettin Cindoruk’un getirildiği Demokratik Türkiye Partisi (DTP)’nin desteğiyle ANASOL-D olarak bilinen hükûmeti kurmuştur.

Cumhurbaşkanı Demirel’in görev süresi 2000 yılı Mayıs ayında dolmuş ve yeni cumhurbaşkanının seçilmesi gündeme gelmiştir. Bu konuda, iktidar partileri dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer üzerinde anlaşmışlardır. Daha sonra muhalefet partilerinin de destek verdiği Sezer, 5 Mayıs 2000 günü Mecliste yapılan oylamada 330 oy ile Türkiye Cumhuriyeti’nin Onuncu Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir. Doğru yanıt B'dir.

Özal’ın cumhurbaşkanı olarak Çankaya’ya çıkmasından sonra, kurucusu olduğu
ANAP önce Yıldırım Akbulut daha sonra da Mesut Yılmaz önderliğinde iki hükûmet
daha kurmuştur.