TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ

MDP, HP ve ANAP 6 Kasım 1983 tarihinde yapılan genel seçimlerde yarıştılar. ANAP seçimlerden birinci parti olarak çıktı ve oyların %45.1’ini alarak 211 milletvekili çıkarmayı başardı. Doğru cevap A'dır.

1960 Darbesi’nden itibaren bırakın denetlenmeyi, hiçbir şekilde tartışılmayan savunma bütçesinin ve savunma fonlarının parlamentoda tartışılmaya  başlanması ve Sayıştayın denetimine açılması, ikinci Özal iktidarı döneminde gerçekleşmiştir. Doğru cevap D'dir.

Anavatan Partisi %36.3 292
Sosyaldemokrat Halkçı Parti  %24.7 99
Doğru Yol Partisi  %19.1 59
Demokratik Sol Parti %8.5 0
Refah Partisi  %7.2 0 

1987 genel seçimlerinde meclise birinci parti olarak Anavatan Partisi (ANAP) girmiştir.

İkinci Özal iktidarı döneminde hem serbest kur sistemine geçilmiş hem de ithalat ve ihracat rejimi serbestleştirilmiştir. Serbest ticaret bölgeleri oluşturulmuş, devlet destekleri azaltılmış, Toplu Konut ve Özelleştirme İdareleri kurulmuştur. Yap-İşlet-Devret modeliyle yatırımlar özendirilmiş
ve arttırılmıştır.

Özal’ın tavsiyeleri ve yönlendirmeleri doğrultusunda 1991 yılında “düşünce suçlarını” düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 141, 142 ve 163. maddeleri
ortadan kaldırılmıştır. Aynı yıl, daha çok Kürtçenin yasaklanmasını amaçlayan 2932 sayılı Yasa’nın lağvedilmesi da sağlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Özal’ın ikinci başbakanlığı döneminde AİHM’ye bireysel başvurunun önü açılmıştı, 8 Ocak 1990 tarihinde ise AİHM’nin zorunlu yargı yetkisi kabul edilmiştir. Buna göre doğru cevap E'dir.

1991'de yapılan seçimlerde DYP oyların %27.03’ünü alarak 178 milletvekilliği kazandı. ANAP ise %24 oy oranıyla ancak 115 milletvekili çıkararak iktidardan düştü. Doğru cevap A'dır.

Seçim sistemindeki çifte baraja (yüzde 10’luk ülke barajı ve seçim çevresi
barajı) takılmamak için zayıf olan siyasi partiler birleşme yoluna gittiler. Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) ile Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) Refah Partisi (RP) ile Halkın Emek Partisi (HEP) de SHP ile seçim ittifakına girdiler. Buna göre doğru cevap A'dır.

Turgut Özal’ın ilk milletvekilliği adaylığı Milli Selamet Partisi’nden olmuştur.

Turgut Özal’a göre modernleşme ancak liberalizm ve siyasal çoğulculuk ile Türkiye toplumunda tutunabilirdi.

Darbeden sadece bir hafta sonra Konsey üyeleri TBMM’de yemin ederek “meşruiyet” sağlamaya çalıştılar. Emekli bir amiral olan Bülent Ulusu’ya kurdurulan hükûmet için de Meclisten güvenoyu alınarak yönetim tam anlamıyla devralındı.

Milli Güvenlik Kurulu dönemin genelkurmay başkanı Kenan Evren’in başkanlığında dört kuvvet komutanı olmak üzere toplam 5 generalden oluşmaktaydı.

MGK ve hükûmeti sadece siyaseti değil, aynı zamanda toplumsal alanı da yeniden şekillendirmeye çalıştı çünkü siyasi partilerle birlikte tüm sendika, sivil toplum örgütleri, kitle örgütleri ve derneklerin de faaliyetleri durduruldu. Devam etmekte olan bütün grev ve lokavtlar kaldırıldı; Türk-Is dışındaki DISK, MISK ve Hak-Is gibi bütün isçi sendikalarının faaliyetlerine son verildi.

 

1982 Anayasası, kişi hak ve özgürlüklerini genişleten değil kısıtlayan bir anayasadır. Doğru seçenek B şıkkıdır.

1961 anayasası, 1982 anayasasına göre çok daha katılımcı bir demokrasi modeli öngörmekteydi. Bu yönüyle 82 anayasasından ayrılmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

1980 darbesi sonrası kapatılan partilerin yerine, askerlerin inisiyatifinde, sağ cenahta Turgut Sunalp adında bir emekli orgeneralin liderliğinde 16 Mayıs’ta Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) kurulmuştur. Yine askerî yönetimin onayıyla merkez solu temsil etmesi için askerî yönetimin başbakanlık müsteşarlığına getirdiği Necdet Calp liderliğinde 20 Mayıs’ta Halkçı Parti (HP) kurulmuştur. Ancak beklenmedik bir şekilde HP ile aynı gün Turgut Özal da ANAP’ı kurarak seçimlere katılma kararı almıştır. 12 Eylül askerî yönetimi ilk baslarda planları bozuluyor diye Özal ve ANAP’ın seçimlere katılıp katılmamasına izin verme konusunda tereddütler yaşamıştır. Neticede bu “yarım” partiden bir zarar gelmeyeceğine kanaat getirilerek ANAP’ın seçimlere girmesine müsaade edilmiştir. Sonuçta 1983 seçimlerine bu üç parti girmiştir.

Seçeneklerde CHP dışındaki partiler 12 Eylül darbesinden sonra kurulan partilerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kenan Evren’in ardından cumhurbaşkanı seçilen ve 8. Cumhurbaşkanı olarak görev yapan kişi Turgut Özal’dır.

1977 yılında siyasete giren Özal, İzmir’de Millî Selamet Partisi (MSP)den milletvekili adayı olmuş ancak seçilememiştir.

12 Eylül 1980 tarihinde Genelkurmay Başkanı Kenan Evren liderliğinde gerçekleşen askerî darbeden sonra darbe lideri Orgeneral Evren tarafından, biraz da 24 Ocak Kararlarını uygulaması için başbakan yardımcısı  ve ekonomiden sorumlu devlet bakanı olarak atandı.