TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ

II. Mahmut döneminden itibaren Osmanlı aydını ve bürokratları toplumun geleneksel kıyafetlerinden farklılaşarak “Avrupai” olarak giyinmeye başlamışlardır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Osmanlı Devleti adalet dairesi gereğince en önemli üretim kaynagı olan toprağın çiftçiler tarafından verimli işlenmesi, Osmanlı devletinin klasik dönem özelliklerinden birisidir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Osmanlı Devletinde 1911 yılında İsviçre Borçlar Hukuku uluslararası sisteme entegrasyonun bir parçası olarak bazı değişikliklerle birlikte uygulanmaya başlanmıştır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Kültürel taklitçilik tanzimat bürokratlarının eseri olmakla birlikte toplumda yansımasını bulmamıştır. A,C ve E seçenekleri her ne kadar etkili olsa da Yeni Osmanlıların fikirlerinin benimsenmesinin en önemli sebebi toplumsal değerlerle uyumlu bir modernleşmeden bahsetmeleridir. Yeni Osmanlılar meşrutiyet, adalet, eşitlik, hürriyet, vatan, halk, anayasa ve parlamento kavramlarını Osmanlı’nın geleneksel dünyasıyla birlikte yoğurarak Cumhuriyet’e giden yolun taşlarını döşemiştir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

II. Abdülhamit döneminin en önemli sorunu milliyetçilik duygularıyla beslenen ayrılıkçı toplumsal hareketlerdir. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler doğru değildir. Modernleşme çabaları geleneksel İslamcı değerlerle desteklenmiştir. Abdülhamit, “ince ayarı” hedefleyen bir politikacı olarak öncelikle büyük devletlerle çatışmamaya çalışmıştır. İslamcılığa dayanan politikalarla topluma ideolojik bir ruh kazandırılmaya çalışılmıştır. Özellikle ilk ve ortaokulların İstanbul dışında da yaygınlaştırılması kayda değer gelişmeler yaratmıştır. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

II. Abdülhamit'in, Sırbistan, Karadağ ve Romanya’nın bağımsızlıklarını kabul etmek zorunda kaldığı Berlin Kongresi 1878 yılında yapılmıştır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Rus sosyalist devrimi sonrasında Lenin tarafından kamuoyuna açıklanan, Fransa ve İngiltere'de  diplomatlar tarafından imzalanan ve Rusya’nın da kabul ettiği Osmanlı Orta doğu’sunun gizli paylaşım anlaşması, Sykes-Picot Antlaşmasıdır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Ateşkes antlaşmasına rağmen Musul’un isgal edilmesi ve sonrasında İskenderun’da bulunan hattın Adana’nın
kuzeyine çekilmesinin istenmesi İngilizlere karsı güveni zedelemiştir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu: 24 maddeden oluşan, Kanun-u Esasiye atıf yapan ve Meclis hükûmeti sistemini içeren kısa bir anayasadır. 1923 değişikleriyle kabine sistemi oluşturulmuştur. Ankara hükûmetinin meşruiyetini Padişah’a degil halka dayandırmaktadır. Basit çoğunlukla karar alınabilen yumuşak ve değişime açık bir anayasa olarak idari teşkilatı düzenlemektedir. Buna göre kabine sistemi çıktığı tarihte değil 1923 yılında yapılan değişikliklerle oluşturulmuştur. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.

TBMM hükûmeti 1 Kasım 1922'de Saltanatı kaldırma kararını almıştır.

Tanzimat sonrasında Osmanlı toplumu ciddi bir batılılaşma hareketine girmiştir. Bu haretketin etkileri insanların kıyafetlerinden, eğitime, yasalardan düşünce tarzlarına kadar her noktada hissedilmişti.

Namık Kemal çıkardığı gazete yazıları ve kitaplar ile bu düşüncenin en önemli temsilcilerinden birisi olmuştu.

Kanun-u Esasi 1. Meşrutiyet’in ilanı sırasında 1876 yılında çıkarılmıştı.

İttihat ve Terakki Partisi iktidara Osmanlıcılık siyasetiyle gelmişti. Fakat II. Meşrutiyet sonrası Arnavut, Rum, Ermeni ve Arapların milliyetçi talepleriyle karşılaşmıştır. Özellikle Balkan Savası sonrası Partinin politikalarının ana niteliğini Türk milliyetçiliği oluşturmuştur.

Mayıs 1913’te Londra Antlaşması’nda Edirne’yi Bulgaristan’a bırakan Osmanlı Temmuz 1913’te Balkanlarda ortaya çıkan toprak paylaşma kavgasını iyi değerlendirmiş ve bu bölgeyi Eylül 1913’te imzaladığı İstanbul Antlaşması ile yeniden topraklarına katmıştı.

Tanzimat bürokratlarının kültürel taklitçiliği, toplumda yansımasını bulamadığından, daha alt düzey bürokratlardan gelen Yeni Osmanlı Hareketi, Tanzimatçıların yarattığı kültürel boşluğu genel olarak İslamcı değerlerle doldurmayı amaçlamışlardır. Toplumsal hürriyeti öne çıkararak dönemin demokratik dilini Meşrutiyet ve parlamentarizm üzerinden tahkim etmişlerdir. Aslında aydınlanmacı ama aynı zamanda özgürlükçü bir siyasal dili, Osmanlı toplumsallığının geleneksel diliyle harmanlamaya çalışmaları Yeni Osmanlıları toplum için daha anlaşılır kılmaktadır. Yeni Osmanlılar, Tanzimatçılar gibi yukarıdan aşağı bir modernleşmeden değil, toplumsal değerlerle uyumlu bir modernleşmeden bahsetmektedir.

Osmanlı’nın savaşa girmesinden sonra 1914 yılının ilk cephesi Kafkasya’da kurulmuştur. Aralık 1914’te Osmanlı ordusu Sarıkamış hattında büyük kayıplar yaşamıştır. Büyük kayıplara rağmen Ruslar sadece Van’a kadar ilerleyebilmiştir.

30 Ekim 1918’de İtilaf devletleriyle Limni Adası’nın Mondros Limanı’nda imzalanan antlaşma ile Osmanlı serbest geçişlere izin vermiş ve İtilaf donanması İstanbul’a demirlemiştir

Mondros Ateşkes Antlşaması (1918) sonrasında Fransa Antep'i, İtalya Antalya'yı, Yunanistan İzmir'i ve İngiltere Musul'u işgal etmiştir (s.11). Öte yandan Rusya Kars’ı 93 Harbi yani 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında işgal edilerek Berlin Antlaşması (1878) ile Kars, Rusya'da kalmıştır. Dolayısıyla doğru seçenek E'dir.

Adana bölgesinin Fransızlar tarafından işgal edileceği söylentileri üzerine Aralık 1918’de Kilikyalılar Cemiyeti kurulmuştur. Bölgenin çoğunluğunun Türk nüfusuna sahip olduğunu kanıtlayarak işgalin önlenebileceği düşünülmekteydi