TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 33

Turgut Özal, 20 Mayıs 1983 tarihinde Anavatan Partisi (ANAP)ni kurarak yeniden aktif siyasete döndü.

Darbeciler önce parlamentoyu ve hükumeti dağıtarak bizzat devleti yönetmeye başladı. Hemen akabinde Atatürk’ün partisi CHP dahil bütün siyasi partileri kapatıldı. Büyük partilerin liderleri Bülent Ecevit, Süleyman Demirel, Necmettin Erbakan ve Alpaslan Türkeş zorunlu ikamete tabi tutuldular.

Danışma Meclisinin bütün üyelerini de MGK belirledi. Toplam 160 üyeden 40’ını doğrudan, 120’sini ise kendi atadığı valilerin önerdiği isimler arasından atadı.

1982 Anayasası ülkedeki kurumsal vesayeti daha da ağırlaştırmıştır. Dolayısıyla kurumsal vesayetin hafiflemesi söz konusu olmamıştır.

Orgeneral Kenan Evren 7 Kasım 1982 tarihinde yapılan Anayasa referandumuyla 7 yıllığına Cumhurbaşkanı seçilmiştir

1983 yılı başlarında siyasi parti kurma yasağı kaldırılarak seçimlerin yapılması kararlaştırılmıştır.

Anavatan Partisi 
Sosyaldemokrat Halkçı Parti 
Doğru Yol Partisi
Demokratik Sol Parti
Refah Partisi

Barış Suyu Projesi: Başbakan Turgut Özal’ın Orta Doğu’daki barış görüşmelerine katkı sağlamak için, Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin suyunu iki farklı boru hattıyla su sıkıntısı çeken bölge ülkelerine ulaştırılmasını amaçlayan uluslararası bir projedir.

Türkiye’nin 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren’in yedi yıllık görev süresinin bitmesinin ardından 31 Ekim 1989 tarihinde Mecliste cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılmıştır.

1991 yılında yapılan seçimlerde DYP oyların %27.03’ünü alarak 178 milletvekilliği kazandı. ANAP ise %24 oy oranıyla ancak 115 milletvekili çıkararak iktidardan düştü.

1989’da göreve gelen 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, 17 Nisan 1993 günü ani bir şekilde görev başında iken ölmüştür. Doğru cevap A seçeneğidir.

Başbakanlığını Tansu Çiller’in yaptığı koalisyon hükûmeti 5 Temmuz 1993 günü 247 oyla güvenoyu alarak Türkiye’nin 50. hükûmeti olarak görevine başlamıştır. Tansu Çiller de Türkiye’nin ilk kadın başbakanı olarak tarihe geçmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB) ile ilişkilerinde 6 Mart 1995 yılında, Gümrük Birliği Anlaşması’nın imzalanması hem siyasal hem de ekonomik alanda önemli sonuçları olan bir gelişmedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Mesut Yılmaz, DYP lideri Tansu Çiller ile bir koalisyon hükûmetinin kurulması konusunda anlaşmıştır. ANAYOL diye anılan bu koalisyon, iki parti liderinin birbirleri aleyhindeki yolsuzluk iddialarını araştırma girişimleri ve partilerinin içindeki bu koalisyona karşı olan milletvekillerinin hükûmeti desteklememelerinden ötürü, 6 Haziran 1996 günü sona ermiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

İran, Bangladeş, Mısır, Endonezya, Malezya, Pakistan, Nijerya ve Türkiye’yi içerecek şekilde kurulan ve özellikle ekonomik, askerî ve kültürel bir birliktelik amaçlayan D-8 girişimi buna örnek olarak verilebilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Millî Güvenlik Kurulunun 28 Şubat 1997 tarihindeki toplantısında Türkiye’de “köktenciliğin yayılmasını önlemek” amaçlı, 18 maddeden oluşan bir metin ordu komutanları tarafından kurulun siyasi üyelerine sunulmuştur. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Türk siyasi tarihine “28 Şubat Kararları” olarak geçmiştir. Askerlerin koalisyon hükûmetine, yani yürütme erkine, müdahalesi olarak görülen durum da literatürde “Postmodern Askerî Darbe” olarak isimlendirilmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Cumhurbaşkanı Demirel, ülkedeki gerginliğin giderilmesi gerektiğini ifade ederek hükûmeti kurma görevini DYP Genel Başkanı Tansu Çiller yerine, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz’a vererek RP-DYP hükûmetine fiilen son vermiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

10-11 Aralık 1999 günlerinde, AB’nin Helsinki Zirvesi’nde Türkiye’nin AB’ye tam üyelik için adaylık başvurusu kabul edilmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Cumhurbaşkanı Demirel’in görev süresi 2000 yılı Mayıs ayında dolmuş ve yeni cumhurbaşkanının seçilmesi gündeme gelmiştir. Bu konuda, iktidar partileri dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer üzerinde anlaşmışlardır. Daha sonra muhalefet partilerinin de destek verdiği Sezer, 5 Mayıs 2000 günü Mecliste yapılan oylamada 330 oy ile Türkiye Cumhuriyeti’nin Onuncu Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.