TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 27

Kenan Evren 1983 seçimlerinde Turgut Sunalp'i desteklemiştir.

DYP ve SHP, “demokratikleşme paketi” adı altında bir koalisyon protokolü üzerinde anlaşarak DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel’in başbakanlığında 20 Kasım 1991 tarihinde yeni hükûmeti kurmuştur.

Bütün verilen isimler siyasi yasaklı iken 1987 referandumuyla siyasete geri dönebilen isimlerdendir

DYP ve SHP, “demokratikleşme paketi” adı altında bir koalisyon protokolü üzerinde anlaşarak DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel’in başbakanlığında 20 Kasım 1991 tarihinde yeni hükûmeti kurmuştur.

Cumhuriyet Halk Partisi 21 Ekim 1991 seçimlerinden sonra mecliste temsil edilmemiştir

1989’da göreve gelen 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal, 17 Nisan 1993 günü ani bir şekilde görev başında iken ölmüştür. Bu ani ölüm, Türkiye’de ve dünyada kısa süreli bir şok yaşatsa da Meclis hemen cumhurbaşkanlığı seçimi için karar almıştır. Yapılan seçimde en güçlü
aday olarak Başbakan ve DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel ortaya çıkmıştır. Yaşanan süreç sonunda Mecliste cumhurbaşkanlığı seçimi yapılmış ve adaylardan, Başbakan Süleyman Demirel 16 Mayıs 1993 günü, seçimin üçüncü turunda 244 oyla Türkiye’nin 9. Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir.

Cumhurbaşkanı Demirel’in görev süresi 2000 yılı Mayıs ayında dolmuş ve yeni cumhurbaşkanının seçilmesi gündeme gelmiştir. Bu konuda, iktidar partileri dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer üzerinde anlaşmışlardır. Daha sonra muhalefet partilerinin de destek verdiği Sezer, 5 Mayıs 2000 günü Mecliste yapılan oylamada 330 oy ile Türkiye Cumhuriyeti’nin Onuncu Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir.

Başbakanlığını Tansu Çiller’in yaptığı koalisyon hükûmeti 5 Temmuz 1993 günü 247 oyla güvenoyu alarak Türkiye’nin 50. hükûmeti olarak görevine başlamıştır. Tansu Çiller de Türkiye’nin ilk kadın başbakanı olarak tarihe geçmiştir.

Yeni hükûmetin kurulmasıyla birlikte Erdal İnönü siyasetten ayrılma isteği ile SHP genel başkanlığını bıraktığını açıklamıştır. Bu sefer SHP’de 11 Eylül 1993 günü bir olağanüstü kurultay yapılmış ve Murat Karayalçın, SHP genel başkanı seçilmiştir.

Yine bu hükûmet döneminde 2 Temmuz 1993 günü Sivas’ta yaşanan ve 37 Alevi vatandaşın ölümüyle sonuçlanan Madımak Oteli’nin yakılması olayı ile ayrılıkçı terör örgütünün Erzincan’ın Başbağlar beldesinde 33 köylüyü öldürmesi, ülkedeki etnik ve mezhepsel gerilimin geldiği nokta adına önemlidir.

12 Eylül 1980 tarihinde gerçekleşen Türkiye’nin 3. askeri darbesi, bütün darbelerin en sert ve etkili olanıdır. Komuta kademesi tarafından gerçekleştirilen bu darbe ile ülke siyaseti keskin bir kırılma yaşamıştır. Doğru cevap C'dir.

1961 Anayasası’nda, Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu olmak üzere
iki kanatlı bir yasama organı öngörülmüştü. 1982 Anayasası bunu kaldırmış, yeniden tek kanatlı bir meclis oluşturulmuştur. Doğru cevap A'dır.

MDP, HP ve ANAP 6 Kasım 1983 tarihinde yapılan genel seçimlerde yarıştılar. ANAP seçimlerden birinci parti olarak çıktı ve oyların %45.1’ini alarak 211 milletvekili çıkarmayı başardı. Doğru cevap A'dır.

1960 Darbesi’nden itibaren bırakın denetlenmeyi, hiçbir şekilde tartışılmayan savunma bütçesinin ve savunma fonlarının parlamentoda tartışılmaya  başlanması ve Sayıştayın denetimine açılması, ikinci Özal iktidarı döneminde gerçekleşmiştir. Doğru cevap D'dir.

Anavatan Partisi %36.3 292
Sosyaldemokrat Halkçı Parti  %24.7 99
Doğru Yol Partisi  %19.1 59
Demokratik Sol Parti %8.5 0
Refah Partisi  %7.2 0 

1987 genel seçimlerinde meclise birinci parti olarak Anavatan Partisi (ANAP) girmiştir.

İkinci Özal iktidarı döneminde hem serbest kur sistemine geçilmiş hem de ithalat ve ihracat rejimi serbestleştirilmiştir. Serbest ticaret bölgeleri oluşturulmuş, devlet destekleri azaltılmış, Toplu Konut ve Özelleştirme İdareleri kurulmuştur. Yap-İşlet-Devret modeliyle yatırımlar özendirilmiş
ve arttırılmıştır.

Özal’ın tavsiyeleri ve yönlendirmeleri doğrultusunda 1991 yılında “düşünce suçlarını” düzenleyen Türk Ceza Kanunu’nun 141, 142 ve 163. maddeleri
ortadan kaldırılmıştır. Aynı yıl, daha çok Kürtçenin yasaklanmasını amaçlayan 2932 sayılı Yasa’nın lağvedilmesi da sağlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Özal’ın ikinci başbakanlığı döneminde AİHM’ye bireysel başvurunun önü açılmıştı, 8 Ocak 1990 tarihinde ise AİHM’nin zorunlu yargı yetkisi kabul edilmiştir. Buna göre doğru cevap E'dir.

1991'de yapılan seçimlerde DYP oyların %27.03’ünü alarak 178 milletvekilliği kazandı. ANAP ise %24 oy oranıyla ancak 115 milletvekili çıkararak iktidardan düştü. Doğru cevap A'dır.

Seçim sistemindeki çifte baraja (yüzde 10’luk ülke barajı ve seçim çevresi
barajı) takılmamak için zayıf olan siyasi partiler birleşme yoluna gittiler. Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) ile Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) Refah Partisi (RP) ile Halkın Emek Partisi (HEP) de SHP ile seçim ittifakına girdiler. Buna göre doğru cevap A'dır.