TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 15

ANAP Genel Başkanı Yılmaz’ın, DSP ile 28 Şubat sonrasında istifa eden DYP milletvekillerinin kurduğu ve genel başkanlığına Hüsamettin Cindoruk’un getirildiği Demokratik Türkiye Partisi (DTP)’nin desteğiyle ANASOL-D olarak bilinen hükûmeti kurmuştur.

Cumhurbaşkanı Demirel’in görev süresi 2000 yılı Mayıs ayında dolmuş ve yeni cumhurbaşkanının seçilmesi gündeme gelmiştir. Bu konuda, iktidar partileri dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer üzerinde anlaşmışlardır. Daha sonra muhalefet partilerinin de destek verdiği Sezer, 5 Mayıs 2000 günü Mecliste yapılan oylamada 330 oy ile Türkiye Cumhuriyeti’nin Onuncu Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir. Doğru yanıt B'dir.

Adalet ve Kalkınma Partisi 2001 yılında kurulmuştur.

Partinin kurucuları daha çok merkez sağ siyasetin önemli aktörleri olan Adnan Menderes ve Turgut Özal’a atıfta bulunarak siyasal miras olarak Demokrat Parti geleneğini benimsemişlerdir.

Tabanın kimlik taleplerine en duyarlı partilerden biri olan Refah Partisi (RP), bazı büyükşehirlerde belediyecilik hizmetlerindeki başarısının da bir sonucu olarak seçmen desteğini artırarak 1996’da iktidara gelmişti. RP, her ne kadar tek başına iktidar olamasa da Doğru Yol Partisi (DYP) ile Refah-Yol hükûmetini kurması Türkiye’de kurulu nizamın devamından yana olan kesimlerini, siyaset dışı arayışlara itmişti. Doğru cevap A'dır.

İslamcı gelenekten gelen Necmettin Erbakan’ın Başbakan olmasıyla birlikte, harekete geçen eski düzen taraftarları, 28 Şubat Süreci olarak bilinen ve Postmodern Darbe olarak nitelenen yeni bir askerî darbenin gerçekleştirilmesinin altyapısını hazırladılar.Doğru cevap E'dir.

Adalet ve Kalkınma Partisi, seçim stratejisi olarak hizmet siyasetini öne çıkarmıştır.

28 Şubat Postmodern Darbesi, 27 Mayıs, 12 Mart ve 12 Eylül askerî darbelerinden farklılıklar içermekteydi. Her şeyden önce asker kışlasından çıkıp siyasal alana doğrudan müdahale etmedi. Bunun yerine silahsız kuvvetlerin yani, medya ve kendisine sivil süsü vermiş birtakım örgütlü yapıların devreye girdiği, yargı ve diğer sivil bürokrasinin de desteklediği, siyaseti topyekûn denetleme ve devre dışı bırakma süreci olarak kurgulanmıştı. Dolayısıyla 28 Şubat, medyası, iş dünyası, yargısı, akademisi ve bürokrasisiyle büyük plandaki müesses nizamın bir restorasyonu ve sonuçları itibarıyla de bin yıl bitmeyeceği öngörülen çok boyutlu bir süreç olarak tasarlanmıştı. Doğru cevap B'dir.

AK Parti, önceliğini diğer acil sorunlara hasrettiği için kimlik meselesi muhafazakâr demokrasi temelinde ancak 2004’ten sonra tartışılabilmiştir.

28 Şubat sürecinin siyasal alanı sömürgeleştirmesi siyasal bir boşluğa sebep olmuş, 1990’ların güvenlikçi siyaseti ve terör olayları milliyetçi hassasiyetleri yükseltirken, diğer taraftan Susurluk Olayı gibi olaylar “devletin kirli yüzünün” deşifre olmasını ve bazı siyasetçilerle ilgili yolsuzluk iddiaları, sadece hükûmetleri değil siyasi ve idari sistemin meşruiyetinin sorgulanmasını beraberinde getirmiştir. Doğru cevap A'dır.

1999 seçimlerinden Ecevit’in Demokratik Sol Partisi (DSP) birinci parti olarak çıkarken Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) milliyetçi havanın da etkisiyle ikinci parti olmuştur. Bu iki partinin başını çektiği koalisyon görüşmelerine Mesut Yılmaz’ın Anavatan Partisi (ANAP) de katılarak üçlü bir koalisyon kurulmuştur. Doğru cevap D'dir.

AK Parti, AB’ye uyum sürecini savunan ve bu konuda önemli adımlar atan bir parti olarak 1970’lerde ve 1990’larda Batı ve Avrupa karıştı bir politika izleyen Millî Görüş hareketinden farklılaşmaktaydı.

Koalisyonun iş başına gelmesinden kısa bir süre sonra 17 Ağustos’ta resmî rakamlara göre 17.000 üzerinde insanın hayatını kaybettiği Marmara bölgesinde büyük bir deprem meydana geldi. Devletin deprem sonrasında kurtarma faaliyetlerinde yetersiz kalması, koordinasyonu sağlayamaması, depremden sonra da dağıtılan yardımlara ilişkin ortaya atılan yolsuzluk iddiaları toplumda büyük bir öfkeye sebep oldu. Ardından 2001’de Türkiye, Cumhuriyet tarihinin en büyük ekonomik kriziyle karşı karşıya kaldı. Doğru cevap B'dir.

AK Parti birinci iktidar dönemi olan 2002-2007 yılları arasında ekonomik istikrar ve toplumsal refahı sağlamak için daha çok hizmet siyasetine yönelmiştir. Doğru cevap A'dır.

YSK, Siirt seçimini, sandık kurullarının oluşturulmasında yaşanan usulsüzlüklerden dolayı iptal etmiş ve seçimlerin yenilenmesine karar vermişti. Böylece Erdoğan, Siirt’ten aday olarak 9 Mart 2003 tarihinde yapılan seçimlerde milletvekili olmaya hak kazandı. Ardından da Başbakan Abdullah Gül istifa ederek Erdoğan’ın başbakanlık yolunu açmış, kendisi de Erdoğan hükümetinde Dışişleri Bakanı olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Referanduma götürülen değişiklik paketinin içinde şu hususlar bulunmaktaydı:

• Milletvekili genel seçimlerinin beş değil dört yılda bir yapılması.
• Cumhurbaşkanının halk oyuyla seçilmesi.
• TBMM toplantı yeter sayısının açıkça Anayasa’da belirtilerek yeni bir 367 krizinin
yaşanmasının önüne geçilmesi
• Halk oyuyla seçilecek cumhurbaşkanının nitelikleri, görev süresi, kaç kez seçilebileceği, aday gösterilme yöntemi, yeterlilikleri ve nasıl aday gösterileceği,
• Halk oyuyla seçilecek cumhurbaşkanının nasıl seçileceği, seçimin gereklilikleri ilk tur ve ikinci tur seçimlerinde ne kadar oy alması gerektiği.

Milletvekili sayısınının 550'den 600'e çıkarılması ise 2017 yılındaki referandumun maddelerindendir.

1 Mart Tezkeresi, 533 milletvekilinin katıldığı oylamada 250 ret, 264 kabul, 19 çekimser oyla 268 rakamı olan salt çoğunluğa ulaşılamadığı için reddedildi. Doğru cevap A'dır.

MHP’nin Meclise girmesiyle tekrar bir 367 krizi çıkma olasılığı ortadan kalktı ve Cumhurbaşkanlığı seçimi için oylamalara geçildi. 20 Ağustos’taki ilk turda Abdullah Gül 341 oy ve 24 Ağustos’taki ikinci turda 337 oy aldı. 28 Ağustos’taki ilk iki turda 376 rakamına ulaşılamadığı için gidilen üçüncü tur oylamasında Abdullah Gül 339 oy alarak Türkiye Cumhuriyeti’nin 11. Cumhurbaşkanı oldu. Doğru cevap D'dir.

Başörtüsünü üniversitelerde serbest bırakan yasa, 2008 yılında kabul edilmiştir.

Ergenekon soruşturmaları 2007 yılında başlamıştır.