TÜRKİYE CUMHURİYETİ SİYASİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 7

Birinci Grubun kuruluşundan 14 ay sonra, Mustafa Kemal Paşa’nın şahsında gerçekleşen
yetki toplulaşmasının meclis üstünlüğü ilkesine aykırı olduğu ileri süren muhalefet 
hareketi, 1922 Temmuz’unda “İkinci Müdafaa-i Hukuk Grubu” adıyla örgütlü bir yapı
içine girdi.

Meclis, son toplantısını 16 Nisan 1923’te yaptı. İkinci Grup seçime katılmama kararı 
alınca seçimde Birinci Grup tek başına kaldı ve seçimden sonra oluşan 287 kişilik İkinci
Mecliste iktidarın dışında sadece iki bağımsız mebus yer aldı. Bu seçimle birlikte İkinci
Grup muhalefeti tarih sahnesinden tamamen silindi ve 1945’e kadar sürecek olan tek partili sistemin önü açıldı.

1923 İlkbahar’ıyla yaz başında yapılan seçimlerin ardından 11 Ağustos 1923’te ilk toplantısını yapan İkinci Meclis Lozan Antlaşması’nı onayladı. Bu Antlaşmayla kapitülasyonlar kaldırıldı, Türkiye’ye kabotaj hakkı tanındı. Antlaşmaya göre, Müslüman olmayan azınlıklar Müslümanlar kadar özgür ve yasalar önünde onlarla eşit olacak ve kendi ana dillerini istedikleri gibi kullanabileceklerdi. Antlaşmanın azınlıklarla ilgili maddeleri temel yasa sayılacak ve Antlaşma metni hükümlerine aykırı kural konamayacak ve işlem yapılamayacaktı. Bu haklar Milletler Cemiyeti tarafından da güvence altına alınacaktı.

Cumhuriyetin kurulmasını izleyen gelişmeler, kısa zamanda “Tek Parti Dönemi” olarak
adlandırılan ve resmen 1946’ya, fiilen 1950’ye kadar sürecek olan bir dönemi başlattı.

Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı: Cumhuriyet Dönemi’nde sivil ve siyasi haklar adına atılan en önemli adım, 5 Aralık 1934’te kadınların seçme ve seçilme hakkının tanınmasıydı.

1923 seçimlerinde önceden belirlenmiş adayların ikinci seçmenlere onaylatılması suretiyle
oluşturulmuş İkinci Mecliste de başından beri, muhalefet hiç eksik olmadı. Halk Fırkası
içinde yer alan milletvekillerinden bir bölümü zamanla bu partiden istifa ettiler; istifa
edenlerin bir bölümü 17 Kasım 1924’te Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TpCF) adıyla
bir muhalefet partisi kurdular.

CKMP. Cevap C'dir.

TİP. Cevap D'dir.

AP. Cevap A'dır.

YTP. Cevap C'dir.

CHP. Cevap A'dır.

CHP- AP. Cevap E'dir.

Süleyman Demirel.Cevap B'dir.

AP. Cevap B'dir.

TİP. Cevap A'dır.

II. Mahmut döneminden itibaren Osmanlı aydını ve bürokratları toplumun geleneksel kıyafetlerinden farklılaşarak “Avrupai” olarak giyinmeye başlamışlardır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Osmanlı Devleti adalet dairesi gereğince en önemli üretim kaynagı olan toprağın çiftçiler tarafından verimli işlenmesi, Osmanlı devletinin klasik dönem özelliklerinden birisidir. Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Osmanlı Devletinde 1911 yılında İsviçre Borçlar Hukuku uluslararası sisteme entegrasyonun bir parçası olarak bazı değişikliklerle birlikte uygulanmaya başlanmıştır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Kültürel taklitçilik tanzimat bürokratlarının eseri olmakla birlikte toplumda yansımasını bulmamıştır. A,C ve E seçenekleri her ne kadar etkili olsa da Yeni Osmanlıların fikirlerinin benimsenmesinin en önemli sebebi toplumsal değerlerle uyumlu bir modernleşmeden bahsetmeleridir. Yeni Osmanlılar meşrutiyet, adalet, eşitlik, hürriyet, vatan, halk, anayasa ve parlamento kavramlarını Osmanlı’nın geleneksel dünyasıyla birlikte yoğurarak Cumhuriyet’e giden yolun taşlarını döşemiştir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

II. Abdülhamit döneminin en önemli sorunu milliyetçilik duygularıyla beslenen ayrılıkçı toplumsal hareketlerdir. Diğer seçeneklerde verilen bilgiler doğru değildir. Modernleşme çabaları geleneksel İslamcı değerlerle desteklenmiştir. Abdülhamit, “ince ayarı” hedefleyen bir politikacı olarak öncelikle büyük devletlerle çatışmamaya çalışmıştır. İslamcılığa dayanan politikalarla topluma ideolojik bir ruh kazandırılmaya çalışılmıştır. Özellikle ilk ve ortaokulların İstanbul dışında da yaygınlaştırılması kayda değer gelişmeler yaratmıştır. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.