TÜRKİYE CUMHURİYETİ İKTİSAT TARİHİ

Ülkeler arası sermaye hareketleri oldukça az miktarda gerçekleşiyor ve bu gerçekleşmeler de devletler tarafından çok ciddi kontrol altında tutuluyordu. Doğru cevap D dir.

Bu dönemde ayrıca döviz piyasalarında da yüksek oynaklık söz konusu idi. Döviz piyasalarındaki bu oynaklık, Bretton Woods sisteminin kurulmasına ilk kıvılcımı yakan nedendir. Doğru cevap A dır.

Bretton Woods toplantısının başladığı 1 Temmuz 1944 tarihinde dünya, ekonomik ve mali açıdan karmaşa içinde yer alıyordu. Burada kabul edilen sistemle, ülkeler Amerikan Doları dışında herhangi bir para birimini sadece istisnai durumlarda ve sınırlı oranda kullanmayı kabul etmiş, karşılığında da ABD, bu ülkelerin ellerindeki doları, istedikleri zaman altına çevirmeyi taahhüt etmiştir. Doğru cevap C dir.

Doğu Bloku ya da diğer adıyla Demir Perde çökmeye başladı. Bu çöküş de liberal ekonomilerin baskılayıcı sistemlerden daha iyi çalıştığı görüşünün hem devletler nezdinde hem de akademik dünyada daha yaygın olarak kabul edilişini pekiştirmiştir. Doğru cevap B dir.

Bankalar arası para piyasası da 1986 yılında bankacılık sektöründe likidite durumunu düzenlemek amacıyla kurulmuştur. Doğru cevap E dir

Türkiye’de bankalara 1988’de faiz oranlarını belirleme izni verilmiştir. Doğru cevap B dir?

24 Ocak Kararlarının temel amacı ithal ikameci saniyeleşme politikasının terk edilerek ihracata dönük sanayileşme politikasının benimsenmesini sağlamak ve Türkiye ekonomisinin dışa açılmasını kolaylaştırmaktır. Doğru cevap A dır?

5 Nisan Ekonomik İstikrar kararları alınmıştır. Bu kararlar çerçevesinde TL %39 oranında değer kaybetmiş, menkul kıymetlerden alınan vergiler kaldırılmış, bankaların topladıkları fonlar için ödemek zorunda kaldıkları munzam karşılık oranları sıfırlanmıştır. Döviz kurları serbest bırakılmış ve hazinenin merkez bankasından alacağı borca bir limit konmuştur. Doğru cevap E dir?

Günümüz dünyasında, özellikle gelişmekte olan ülkelerin belirlediği finans politikaları McKinnon (1973) ve Shaw (1973)’ın finans alanında değişimlerin başlangıcı olduğu kabul edilen çalışmalarının ürünleridir. Doğru cevap D dir.

Turgut Özal’ın öncelikli ve önemli olarak vurguladığı hedef, Türk ekonomisini dünya ekonomisi ile bütünleştirmek olmuştur. Doğru cevap C dir.

...Derken 1971 yılında Bretton Woods sistemi çöktü. Bu sistemin çöküşü, gelişmiş dünya ülkelerinde sermaye kontrollerinin kalkmaya başlamasını beraberinde getirmiştir. Bu başlangıcı takiben tüm dünya büyük bir globalleşme dalgasının yayılmasını izlemeye başlamıştır. Bu dalgayla birlikte insanların ve ticari ürünlerin sınırlar arası geçişleri oldukça kolaylaşmış ve hızlı bir şekilde artmıştır.

1990 yılında yaşanan Körfez Krizi ve 1991 yılında yaşanan erken seçimden dolayı daraltıcı para politikası uygulanamamıştır. Kamu açıkları yine artmış ve Körfez Savaşının getirdiği belirsizlikten dolayı bankalardan mevduat çıkışı hızlanmış bu durum bankacılık sektörünü krize sürüklemiştir.1993 yılında faiz oranları yükselmiş faiz oranı döviz kuru dengesi bozulmuş ve 1993 yılında iki
büyük rating kuruluşu Türkiye’nin kredi notunu düşürmüştür. Bunun sonucu Türkiye’den büyük oranda sıcak para çıkışı olmuştur. Bu durum 5 Nisan kararlarına zemin hazırlamıştır.

Finansal liberalleşme ile yüksek riskli yatırımların fon bulabilmesi, IMF tarafından Meksika’da 1990’larda bankacılık sektöründe ticari banka kredilerindeki ve ödenemeyen kredilerdeki artışın nedeni olarak da ileri sürülmüştür.

McKinnon ve Shaw kredilerin devlet tarafından yönlendirilmesinin, bir kaynak israfı yaratacağını ifade etmişlerdir. Diğer seçeneklerdekiler ise Chomsky'nin ifade ettikleridir.

Tamamen liberalleştirilmesine yönelik kararlar ancak 1989 yılında alınabilmiştir. 1988’den itibaren Türkiye’deki dönüşüm sürecinin merkezi reel üretimden finans sektörüne doğru kaymıştır. 1989’da çıkarılan 32 Sayılı Kararname ile Türkiye globalleşme sürecinde önemli bir adım atmış ve ekonomisinin yüzünü iyice dışarıya doğru çevirmiştir.

24 Ocak Kararlarının temel amacı ithal ikameci saniyeleşme politikasının terk edilerek ihracata dönük sanayileşme politikasının benimsenmesini sağlamak ve Türkiye ekonomisinin dışa açılmasını kolaylaştırmaktır.

1980’lerde başlayan ekonomik yapıdaki dönüşümün genel amacı içe dönük, kapalı ve kontrol altında ilerleyen bir sistem politikası yerine dışa dönük ve merkezinde serbest piyasanın yer aldığı bir sisteme geçebilmekti.