TÜRKİYE CUMHURİYETİ İKTİSAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 7

Türkiye'de EFT sistemi 1992 yılında kurulmuştur.

24 Ocak Kararlarının temel amacı ithal ikameci saniyeleşme politikasının terk edilerek ihracata dönük sanayileşme politikasının benimsenmesini sağlamak ve Türkiye ekonomisinin dışa açılmasını kolaylaştırmaktır. Bu programın kısa vadede amacı enflasyon oranını düşürmekle beraber, atıl kapasitelerin kullanımını artırmak ve dış ödeme problemlerini çözmektir. Bu amaçla devlet müdahalesini en aza indirmek, piyasanın kendi kendine işlemesini sağlamak ve vergi oranlarını azaltarak özel sektörün daha fazla fona sahip olmasını sağlamaya yönelik adımlar atılmıştır.

24 Ocak Kararları çerçevesinde TL dolar karşısında develüe edilmiş, 1981 yılından sonra günlük kur uygulaması hayata geçirilmiştir. Devletin ekonomiye etkisini azaltmak amacıyla sigara tekeli azaltılmış ve KİTlerin (Kamu İktisadi Teşekülleri) özelleştirmeleri için adım atılmıştır. Dış ticaretin serbestleşmesi adına kararlar alınmış ve yabancı sermaye teşvik edilmiştir. Döviz alım satımı serbest hale getirilmiş, döviz piyasası liberalleşmiştir. Aynı şekilde faiz oranları üzerindeki baskılar kaldırılmış, reel döviz kuru politikasına geçilmiştir.

Bu kararlar ekonomide devletin etkisini azaltmaya yöneliktir.

1980 yılı sonrası kamu kesimi açığı oldukça artmıştır. Toplanan vergiler bu açığı kapatmaya yetmemiştir. Devlet bu açığı iç borçlanma yöntemiyle kapatmaya çalışmıştır. Zamanla iç borç dış borca dönüşmüştür. Devletin merkez bankası döviz rezervlerine başvurmaya başlamasıyla Merkez Bankası (MB) rezervleri azalmış yeni bir istikrar programının hazırlanması kaçınılmaz olmuştur.

5 Nisan Ekonomik İstikrar kararları enflasyonla mücadele etmek ve ekonomik istikrarı sağlamak amacıyla İsrail’de yürürlüğe konan istikrar programlarıyla benzerlik gösterir.

Günümüz dünyasında, özellikle gelişmekte olan ülkelerin belirlediği finans politikaları McKinnon (1973) ve Shaw (1973)’ın finans alanında değişimlerin başlangıcı olduğu kabul edilen çalışmalarının ürünleridir.

1971 yılında Bretton Woods sistemi çökmüştür. Doğru cevap E’dir.

1990 yılında elektronik bankacılık sistemi, 1992 yılında ise EFT sistemi kurulmuştur. Doğru cevap B’dir.

24 Ocak Kararları çerçevesinde TL dolar karşısında develüe edilmiş, 1981 yılından sonra günlük kur uygulaması hayata geçirilmiştir. Devletin ekonomiye etkisini azaltmak amacıyla sigara tekeli azaltılmış ve KİTlerin (Kamu İktisadi Teşekülleri) özelleştirmeleri için adım atılmıştır. Dış ticaretin serbestleşmesi adına kararlar alınmış ve yabancı sermaye teşvik edilmiştir. Döviz alım satımı serbest hale getirilmiş, döviz piyasası liberalleşmiştir. Doğru cevap E’dir.

Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu 1983 yılında kurulmuştur. Doğru cevap D’dir.

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı karar 1989 yılında çıkmıştır. Doğru cevap C’dir.

Bretton woods sistemi 2.dünya savaşı devam ederken kurulmuştur.

1980 yılından sonra Türkiye’de bulunan yabancı banka sayısı yükselmiş, şube ağı bulunmayan banka sayısında da ciddi artış yaşanmıştır. Yani
1980 yılından sonra bankacılık sisteminde de dışa açılım yaşanmıştır.

1992 yılında  EFT sistemi kurulmuştur.

Devletin ekonomide payını küçülten önlemler alınmıştır.

24 Ocak 1980 yılında alınan ekonomik kararlar, ithal ikameci saniyeleşme politikasının terk edilerek ihracata dönük sanayileşme politikasının benimsenmesini sağlamayı amaçlamıştır.

Kapitalist ülkelerin piyasa üzerinde baskılayıcı politikalar uygulamak yerine dışa açık sermaye hareketlerini serbest bırakmalarını, yani korumacı ekonomi politikaları yerine finansal liberalizasyona yönelmelerini öneren yaklaşımı mckinnon ve shaw ortaya atmıştır.

Stiglitz, liberalleşme hareketleri konusunda olumlu görüşlere daha şüpheci yaklaşmıştır.

Chomsky’e göre günümüzde dünyada kullanılan ekonomik sistem bir devlet kapitalizmidir ve sistemin maliyet ve riskleri tüm toplumlar tarafından paylaşılırken karlar çok açık biçimde özelleştirilmektedir.

1950-1960 döneminde Türkiye’ye gelen yabancı sermayenin önemli bir bölümü A.B.D. kaynaklı sermaye şeklinde gerçekleşmiştir.