TÜRKİYE CUMHURİYETİ İKTİSAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 4

1995 yılında Türkiye, AB ile gümrük birliği anlaşması imzalamış ve dış ticarette yeni bir sayfa açmıştır.

Ekonomideki aksaklıkları gidermek amacıyla 1997 yılında hazinenin merkez bankasından borçlanması kesinlikle yasaklanmıştır.

1999 yılında 2000-2001 yıllarını kapsayan Enflasyonla Mücadele Programı çıkarılmış olup bu programın amacı ekonomide istikrar sağlamak, enflasyon beklentisini düşürmek, ihracat oranını artırmak ve ekonomik büyümenin yolunu açmaktır.

1998 yılında bankalara yatırılan paraların bir kereye mahsus olmak üzere kaynağının soruşturulamamasını içeren mali reform paketi uygulanmıştır. Bu uygulama mali milat olarak bilinir.

Türkiye’de art arda yaşanan Kasım ve Şubat krizleri mali nitelikte krizlerdir. Mali krizler faiz oranlarını ve döviz kurlarını artırıcı etki yapar.

Bireysel kredi kartlarının geri ödemelerinde oluşabilecek riskleri azaltmak için 2013 Ekim’inden itibaren BDDK kredi kartı limitlerini gelire göre belirleme kuralını getirdi. Kredi kartlarının minimum ödemleri arttırıldı ve bu düzenlemeler tüketici borçlanmasındaki büyümeyi yavaşlattı.

5 Nisan 1994 ekonomik istikrar kararları sonrası 1998 yılına kadar, ekonomi mercilerinin nerdeyse tüm uğraşı enflasyonla mücadele olmuştur.

1995 yılında Türkiye, AB ile gümrük birliği anlaşması imzalamış ve dış ticarette yeni bir sayfa açmıştır.

1998 yılında ise bankalara yatırılan paraların bir kereye mahsus olmak üzere kaynağının soruşturulamamasını içeren mali reform paketi uygulanmıştır. Bu uygulama mali milat olarak bilinir.

Krizle mücadele etmek adına 2001 yılında Nisan ayında yeni merkez bankası kanunu çıkarılmış ve Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı hazırlanmıştır.

Sarfedilen tüm çabalar 2001 krizinin Cumhuriyet tarihinin en beter krizi olarak anılmasını engelleyememiştir. GSMH 50 milyar dolar azalmıştır. Türkiye ekonomisi ikinci dünya savaşından sonra en feci daralmayı bu krizle yaşamıştır.

1980-2013 dönemi ele alındığında büyüme oranı tam 5 kez negatif alanda gerçekleşmiştir. Bu dönemin ortalaması da 4,19’da kalmaktadır.

1960-1980 dönemi Türkiye ekonomisi için oldukça dışa kapalı bir dönemdir.

2008 yılının son aylarında kaynağı dış piyasalardaki dalgalanma olan bir kriz yaşanmıştır. Konut kredisinin sebep olduğu problemler 2003 yılında ABD’de baş göstermiştir. Bu problemler zaman içinde büyümüş ve bütün dünyaya yayılmıştır. ABD’de bankacılık sektörünün elinde büyük miktarda para vardır ve bu paranın bir şekilde krediye dönüşmesi gerekmektedir. Bu amaçla bankalar bu parayı kredibilitesi az olan insanlara kredi olarak dağıtmaya başlamıştır. Faizlerin düşük olması insanları cezp etmiş düşük gelir grubundaki kişilerin kredi talebi artmıştır. Ancak 2006 ve 2007 yıllarında FED faiz oranlarını artırmış ve konut piyasası durgunluk yaşamaya başlamış, konut fiyatları ve kiralar gerçek değerinin altına düşmüştür. Bu durumda kredi çekip konut alan insanlar kredi borçlarını ödeyemez duruma gelmişlerdir. Akabinde piyasalarda Mortgage Krizi diye anılan kriz baş göstermiştir.

Türkiye’nin cari işlemler açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı 2013 yılında tehlikeli sayılabilecek %8 düzeyine ulaşmıştır.

2015 yılı için insani gelişmişlik indeksleri göz önüne alındığından Türkiye 187 ülke arasında 69. sıradadır.

1995 yılında Türkiye, AB ile gümrük birliği anlaşması imzalamış ve dış ticarette
yeni bir sayfa açmıştır.

Ekonomik anlamda liberalleşme hareketlerinin dönüm noktası olarak 1980 yılı kabul edilir.

1999 yılından sonra TL’nin aşırı değerlenmesi sonucu Merkez Bankasının döviz rezervleri azalmıştır.

1983 yılında kurulan ve tüzel kişiliğe sahip olan TMSF, merkez bankası tarafından idare edilmektedir.