TÜRKİYE CUMHURİYETİ İKTİSAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 3

1983 yılında kurulan ve tüzel kişiliğe sahip olan TMSF, merkez bankası tarafından idare edilmektedir.

1998 yılında ise bankalara yatırılan paraların bir kereye mahsus olmak üzere kaynağının soruşturulamamasını içeren mali reform paketi uygulanmıştır. Bu uygulama mali milat olarak bilinir.

1998 yılında ise bankalara yatırılan paraların bir kereye mahsus olmak üzere kaynağının soruşturulamamasını içeren mali reform paketi uygulanmıştır. Bu uygulama mali milat olarak bilinir.

2001 krizi sonrası ekonomi %9,5 oranında küçülmüştür.

Krizle mücadele etmek adına 2001 yılında Nisan ayında yeni merkez bankası kanunu çıkarılmıştır.

GSMH 50 milyar dolar azalmıştır.

IMF’den alınan borçla ancak 2004 yılında ekonomi kriz öncesi
seviyeye dönebilmiştir.

1990 yılından sonra Türkiye’deki banka sayısı ve aktif büyüklüğü artmıştır.

TMSF 1983 yılında kurulmuştur.

TMSF, merkez bankası tarafından idare edilmektedir.

1995 yılında Türkiye, AB ile gümrük birliği anlaşması imzalamıştır.

Gümrük birliğine girdikten sonra Türkiye, AB’ye satacağı tarım ve sanayi
ürünlerine koyduğu vergiyi kaldırmıştır.

2015 yılı için insani gelişmişlik indeksleri göz önüne alındığında Türkiye 187 ülke arasında 69. sıradadır.

Türkiye’nin cari işlemler açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı 2013 yılında tehlikeli sayılabilecek %8 düzeyine ulaşmıştır.

Ekonomideki aksaklıkları gidermek amacıyla 1997 yılında hazinenin merkez bankasından borçlanması kesinlikle yasaklanmıştır.1998 yılında ise bankalara yatırılan paraların bir kereye mahsus olmak üzere kaynağının soruşturulamamasını içeren mali reform paketi uygulanmıştır. Bu uygulama mali milat olarak bilinir. Doğru cevap B’dir.

Denetleyici ve düzenleyici kurum ve kararların hangi düzeyde olması gerektiği konusunda profesyoneller ve akademisyenler arasında tartışma devam etse de bunların varlığına gereklilik tartışılmamaktadır. 1999 yılındaki kararlar ile yalnızca denetimin ve düzenleyiciliğin etkinliğinin arttırılması değil aynı zamanda Avrupa Birliği ve dünya ile bu sektörün çalışma koşullarının uyumlaştırılması da amaçlanmıştır. Bu yıldan itibaren Türkiye, bankacılık sektörü için önemli ve etkili olan yeni bir kurumla tanışmış oldu. Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu bu yıldan itibaren faaliyetlerine başlamıştır. Doğru cevap C’dir.

1999 yılından sonra TL’nin aşırı değerlenmesi sonucu Merkez Bankasının döviz rezervleri azalmıştır. Ellerinde çok fazla değerli kâğıt barındıran bankalar likidite problemi ile karşı karşıya kalmış ve bu durum faiz oranlarının yükselmesine sebep olmuştur. Bunalım derinleşmiş, bazı bankalar iflas etmiş ve ekonomi ciddi bir krize yakalanmıştır. Görüldüğü üzere finansal libarelleşmenin başlamasına etki etmemiştir. Finansal libarelleşme çok daha eskiye dayanmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Türkiye ekonomisi 2000 yılından itibaren likidite azlığı, artan yapısal problemler, spekülatif hareketler ve siyasi problemlerle mücadele etmiştir. Bu sebepler cumhuriyet tarihinin en büyük krizi olan 2001 krizinin yaşanmasına sebep olmuştur. Doğru cevap D’dir.

Türkiye için finansal liberalleşmenin 1990’larda daha ciddi ivme kazandığı bilinmektedir. Ancak ekonomik anlamda liberalleşme hareketlerinin dönüm noktası olarak 1980 yılı kabul edilir. Doğru cevap C’dir.

1960-1980 dönemi Türkiye ekonomisi için oldukça dışa kapalı bir dönemdir. Devletin ekonomide direkt olarak yer aldığı hem de çok ciddi paylara sahip olduğu dönemdir bu dönem. Bir kez daha tekrar edelim ki, nedenleri gözardı ederek sonuçlar üzerinden yorumlama yapılıp, büyüme ortalamasına bakıldığında 1960-1980 döneminin 1980-2013 döneminden daha iyi sonuç verdiği görülmektedir. Basit olarak 1 puanlık bir fark olduğu izlenmektedir. 1960-1980 dönemi için büyüme ortalaması 5,15 iken 1980-2013 dönemi için bu rakam 4,19’dur. Doğru cevap D’dir.

80 öncesi dönemde tüm diğer gelişmekte olan ülkelerde ve hatta gelişmişlerde olduğu gibi Türkiye’de de finansal sistemin oldukça baskılayıcı bir sistem olduğunu unutmamak gerekir. 1980’de liberalleşme hareketlerinin başladığı bilindiği için bu üç göstergede bu tarihten sonraki değişmeler daha da ilgi çeker hale gelmektedir. Üç göstergede 1980’den 90ların ortalarına kadar artış ve azalışlar ile karışık bir seyir göstermektedir. Ancak özel sektöre sağlanan krediler hariç diğer iki gösterge 1990’ların ortasından itibaren çok ciddi artış eğilimine girmekte ve bu eğilim devam edecek gibi görünmektedir. Bu beklenti yalnızca teknik yorum olarak düşünülmemelidir. Türkiye ekonomisinin genel yapısında bir değişiklik olmadığı için bu eğilimlerin değişmesi için de bir neden açığa çıkamaz diye düşünülmektedir. Finansal liberalleşmenin olgunlaştığı yıllar olarak 1994 ve sonrasını kabul etmek bu göstergelere göre makul durmaktadır. Doğru cevap C’dir.

2008 yılının son aylarında kaynağı dış piyasalardaki dalgalanma olan bir kriz yaşanmıştır. Konut kredisinin sebep olduğu problemler 2003 yılında ABD’de baş göstermiştir. Bu problemler zaman içinde büyümüş ve bütün dünyaya yayılmıştır. ABD’de bankacılık sektörünün elinde büyük miktarda para vardır ve bu paranın bir şekilde krediye dönüşmesi gerekmektedir. Bu amaçla bankalar bu parayı kredibilitesi az olan insanlara kredi olarak dağıtmaya başlamıştır. Faizlerin düşük olması insanları cezp etmiş düşük gelir grubundaki kişilerin kredi talebi artmıştır. Ancak 2006 ve 2007 yıllarında FED faiz oranlarını artırmış ve konut piyasası durgunluk yaşamaya başlamış, konut fiyatları ve kiralar gerçek değerinin altına düşmüştür. Bu durumda kredi çekip konut alan insanlar kredi borçlarını ödeyemez duruma gelmişlerdir. Akabinde piyasalarda Mortgage Krizi diye anılan kriz baş göstermiştir. Doğru cevap D’dir.

Türkiye, 2001 Krizi’nden sonra özellikle bankacılık sektöründe ciddi bir yeniden yapılanma yaşamış ve bu revizyonların ödülünü, en azından 2008 sonrası Türkiye’de yeni bir bankacılık krizi yaşamayarak toplamıştır. Doğru cevap A’dır.

Türkiye’nin cari işlemler açığının gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı 2013 yılında tehlikeli sayılabilecek %8 düzeyine ulaşmıştır. Cari işlemler açığının temel nedeni ticari işlemlerdir. Bu sorunun üstesinden ancak ve ancak katma değeri ve teknolojik niteliği yüksek malların ihracata konu olmasıyla gelinebilir. Doğru cevap A’dır.

1983 yılında kurulmuştur.

5 Nisan 1994 ekonomik istikrar kararları sonrası 1998 yılına kadar, ekonomi mercilerinin nerdeyse tüm uğraşı enflasyonla mücadele olmuştur.

1997 yılında Tayland’da başlayan Güneydoğu Asya Krizi, hızla Rusya’ya kadar yayılmış ve Rusya dahil pek çok ülkenin sıcak para kaybetmesine neden olmuştur.