TÜRKİYE CUMHURİYETİ İKTİSAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 16

En büyük yatırım kalemi ulaştırmadır (demiryolları). Doğru cevap C'dir.

1933’e kadar Türkiye’de iç borçlanma yapılmamıştır. 1933-38 dönemindeki yapılan iç borçlanmaların hemen hemen tamamı ulaşım (demiryolları) yatırımlarının finansmanı için, İkinci Dünya Savaşı döneminde yapılan iç borçlanmalar, savunma harcamalarının finansmanı için kullanılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Bütçe açıklarının finansmanı için iç borçlanmaya ilk kez 1946-1950 döneminde gidilmiştir. Buna göre cevap “C” seçeneğidir.

IMF’ye üyelik ise, 14 Şubat 1947 tarihli ve 5016 sayılı yasayla gerçekleşmiştir. Buna göre cevap “D” seçeneğidir.

Tarımda, sanayide, ulaştırmada, iç kaynaklar ve iç tasarruflarla desteklenemediği için dış borç yükünü artıran sağlıksız bir hızlı büyüme yakalamışlardır ve plansız oluşu da ciddi israfa neden olmuştur. Buna göre “E” seçeneği yanlıştır.

Türkiye Cumhuriyet’in kuruluşundan itibaren nüfus artırıcı (pronatalist) politikalar (çok çocuk sahibi olan aileleri özellikle bedenen yapılan vergilerden muaf tutmak gibi) takip etmiştir. Çavdar 1940 ların ikinci yarısında bu artışın hızlanmasının diğer nedeni ise Cumhuriyetin ilk kuşağının doğurganlık yaşına gelmesi, İkinci Dünya Savaşı nedeniyle silah altında olan grubun evlerine dönünce evlenmesi ve çocuk sahibi olması olduğunu düşünmektedir. Buna göre II numaralı madde yanlış olduğundan cevap “D” seçeneğidir.

İkinci Dünya Savaşı sonlandığında, savaşın fiili iki galibi Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)’dir. Doğru cevap C’dir.

“Almanya’nın küçültülmüş sınırlarının ötesinde kalan Almanların, yeni Almanya’da iskân edilebilmesi için bulundukları bölgelerden “nazikçe” göçlerinin sağlanması” İkinci Dünya Savaşı’nı sonlandıran barış antlaşmasının temel başlıklarından biridir. Doğru cevap B’dir.

Berlin Duvarı, 1961’de SSCB’nin Berlin’de (ve/veya Almanya’da) savaşın galibi olarak işgal ettiği bölgeleri diğerlerinin bölgelerinden ayırması ile oluşmuştur. Doğru cevap C’dir.

Dostluk, İşbirliği ve Karşılıklı Yardım Antlaşması ile kurulan Varşova Paktı, sekiz sosyalist ülke tarafından imzalanmıştır. Doğru cevap D’dir.

İkinci Dünya Savaşı 1940-1945 yılları arasında yaşanmıştır. Doğru cevap C’dir.

Hasan Saka, Haziran 1948–Ocak 1949 tarihleri arasında başbakanlık yapmıştır. Doğru cevap A’dır.

1953 yılında ihracat en üst seviyeye ulaşmıştır. Doğru cevap C’dir.

1958’de geçiş planı ve I.planının teknik çalışmalarını yürütmek üzere bir Koordinasyon Dairesi oluşturmuş ve Hollandalı iktisatçı Jan Timbergen’i (1903-1994) başkanlığına getirmiştir.

Adnan Menderes, Mayıs 1950 – Mart 1951 tarihleri arasında başbakanlık görevi yapmıştır. Doğru cevap E’dir.

1944-1960 yılları arasında ithalatın en yüksek olduğu yıl 1953’tür. Doğru cevap B’dir.

Ünite detaylarında
okuyacağınız gibi, savaşın iki galibi Sovyet Sosyalist
Cumhuriyetler Birliği (SSCB) ve Amerika Birleşik
Devletleri (ABD) takım kuran rakip iki oyun kurucu gibi, takım arkadaşlarını belirlerken, dünyada da iki kutuplu Dünya düzeni ortaya çıkmıştır.
Bu ülkeler arasındaki stratejik oyun da soğuk savaş
olarak isimlendirilmiştir.

Gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye, daha önce
denediği devletin başat role sahip olduğu ekonomik
düzenden, sürükleyici role sahip olduğu düzene geçmektedir. Sanayi ağırlıklı planlamadan tarım merkezli bir bakış açısına yönelmektedir. Korumacı içe
dönük bir politikadan serbest dış ticaret politikasının deneneceği bir zaman dilimine girmektedir.

Bu
dönemde, tüm ülkeleri taraf tutmaya ve birlikte hareket etmeye iten bir psikolojik ortam vardır. Hatta
bu iki güçle birlikte hareket etmek istemeyenler bile
bir arada olmaya zorlanmışlardır. Bağlantısızlık hareketi bu dönemde iki taraftan da olmamaya çalışanların örgütlenmesi olarak düşünülebilir.

Askeri alandaki birliktelik için ise NATO, Varşova
Paktı düşünülebilir. 1949’da Washington’da imzalanan anlaşmayla kurulan NATO (North Atlantic
Treaty Organization, Kuzey Atlantik Antlaşması
Örgütü, 1949) ABD ve çevresindekilerin askeri
birlikteliğidir.