TÜRKİYE CUMHURİYETİ İKTİSAT TARİHİ - Deneme Sınavı - 10

1960’da planlar hazırlanırken, 1977’nin sonunda Türkiye’nin olması arzu edilen nokta için niyet ortaya konulmuştur. 1977’de geriye bakıldığında da son 15 yıldır asgari %7’lik bir büyüme hızıyla büyümüş olması hedeflenmiştir. Yanıt B’dir.

1.Beş Yıllık Kalkınma Planı (1.BYKP) 1963-1967, 2.BYKP 1968-1972, 3.BYKP 1973-1977 yıllarını kapsamaktadır. Özetle, 1960’da planlar hazırlanırken, 1977’nin sonunda Türkiye’nin olması arzu edilen nokta için niyet ortaya konulmuştur. Yanıt C'dir.

1. ve 2. BYKP dönemlerinde ülkenin genel büyümesini gösteren Gayri Safi Milli Hâsıla büyüme hedeflerinin yakalandığı gözlenmektedir. Sonraki dönemlerde ise büyüme oranları giderek küçülmüş ve 15 yılın sonunda olmak arzu edilen noktadan ciddi oranda uzaklaşılmıştır. Daha doğru bir ifade ile 3. Plan döneminden ya da 1973den sonra planların arzu edilen yatırım çizgisi sağlanamaz hale gelmiştir. Ekonominin sanayi sektörü ile birlikte ya da ondan güç alarak büyümesi hedeflenmiştir. Örneğin 1.BYKP döneminde sanayinin %12,3, tarımınsa %4,2 büyümesi hedeflenmiştir. Sanayi %10,9, tarımsa %3 büyümüştür. Bu nedenle yatırımların çoğunluğu sanayi sektöründe gerçekleşmektedir. Daima hedeflerin altında kalınmış olmasına rağmen, tarım sektörünün başlangıçtan itibaren, sanayi sektörünün de 3.BYKP dönemiyle birlikte daha zor durumda kaldığı gözlenmektedir. Yanıt D’dir.

Türkiye, 20 Temmuz ve 14 Ağustos 1974’de Kıbrıs’a iki askeri harekât düzenlemiştir. Yanıt D'dir.

İlk işgücü göçünü düzenleyen anlaşma, 1961’de Türkiye ile Almanya arasında yapılmıştır. 1964’de Avusturya, Hollanda ve Belçika ile; 1965’de Fransa ile; 1967’de İsveç ile benzer bir anlaşma imzalanmıştır. Yanıt D'dir.

24 Ocak Kararları’nın ana hatlarından biri deTürk lirasının yabancı ulusal paralar karşısında değerinin düşürülmesidir. Bununla ödemeler bilançosu açıklarını azaltmak, devalüasyon aracılığı ile ihracat ürünlerine fiyat avantajı sağlamak hedeflenmektedir. Zaman içerisinde esnek kur politikasına geçilecektir. Yanıt A’dır.

Ülkeler arası sermaye hareketleri oldukça az miktarda gerçekleşiyor ve bu gerçekleşmeler de devletler tarafından çok ciddi kontrol altında tutuluyordu. Doğru cevap D dir.

Bu dönemde ayrıca döviz piyasalarında da yüksek oynaklık söz konusu idi. Döviz piyasalarındaki bu oynaklık, Bretton Woods sisteminin kurulmasına ilk kıvılcımı yakan nedendir. Doğru cevap A dır.

Bretton Woods toplantısının başladığı 1 Temmuz 1944 tarihinde dünya, ekonomik ve mali açıdan karmaşa içinde yer alıyordu. Burada kabul edilen sistemle, ülkeler Amerikan Doları dışında herhangi bir para birimini sadece istisnai durumlarda ve sınırlı oranda kullanmayı kabul etmiş, karşılığında da ABD, bu ülkelerin ellerindeki doları, istedikleri zaman altına çevirmeyi taahhüt etmiştir. Doğru cevap C dir.

Doğu Bloku ya da diğer adıyla Demir Perde çökmeye başladı. Bu çöküş de liberal ekonomilerin baskılayıcı sistemlerden daha iyi çalıştığı görüşünün hem devletler nezdinde hem de akademik dünyada daha yaygın olarak kabul edilişini pekiştirmiştir. Doğru cevap B dir.

Bankalar arası para piyasası da 1986 yılında bankacılık sektöründe likidite durumunu düzenlemek amacıyla kurulmuştur. Doğru cevap E dir

Türkiye’de bankalara 1988’de faiz oranlarını belirleme izni verilmiştir. Doğru cevap B dir?

24 Ocak Kararlarının temel amacı ithal ikameci saniyeleşme politikasının terk edilerek ihracata dönük sanayileşme politikasının benimsenmesini sağlamak ve Türkiye ekonomisinin dışa açılmasını kolaylaştırmaktır. Doğru cevap A dır?

5 Nisan Ekonomik İstikrar kararları alınmıştır. Bu kararlar çerçevesinde TL %39 oranında değer kaybetmiş, menkul kıymetlerden alınan vergiler kaldırılmış, bankaların topladıkları fonlar için ödemek zorunda kaldıkları munzam karşılık oranları sıfırlanmıştır. Döviz kurları serbest bırakılmış ve hazinenin merkez bankasından alacağı borca bir limit konmuştur. Doğru cevap E dir?

Günümüz dünyasında, özellikle gelişmekte olan ülkelerin belirlediği finans politikaları McKinnon (1973) ve Shaw (1973)’ın finans alanında değişimlerin başlangıcı olduğu kabul edilen çalışmalarının ürünleridir. Doğru cevap D dir.

Turgut Özal’ın öncelikli ve önemli olarak vurguladığı hedef, Türk ekonomisini dünya ekonomisi ile bütünleştirmek olmuştur. Doğru cevap C dir.

...Derken 1971 yılında Bretton Woods sistemi çöktü. Bu sistemin çöküşü, gelişmiş dünya ülkelerinde sermaye kontrollerinin kalkmaya başlamasını beraberinde getirmiştir. Bu başlangıcı takiben tüm dünya büyük bir globalleşme dalgasının yayılmasını izlemeye başlamıştır. Bu dalgayla birlikte insanların ve ticari ürünlerin sınırlar arası geçişleri oldukça kolaylaşmış ve hızlı bir şekilde artmıştır.