TURKİSH LANGUAGE I

Kaan cevap vermedi ona, alaycı biçimde bakarken. cümlesi olumsuz ve devrik bir cümledir.

Bu durum=özne

babamı=belirtili nesne

daha çok=zarf tümleci

yıprattı=yüklem

"Aşka dair" edat öbeği yapısındadır.

"Annesinin geceleri gizli gizli ağlayışını hatırlayıp üzülürdü" cümlesindeki "ağlayışını" isim-fiil ögesidir. Doğru cevap B'dir.

Senede bir gün ilk ögede bulunma hali taşıdığı için bulunma öbeğine örnektir.

Adam, sırıklara bağlı fasulyelerin küçük, ürkek çiçeklerini gördü. 

sırıklara bağlı yaklaşma öbeğidir.

"Sizin ev" belirtili ad tamlamasının tamlanan ögesindeki iyelik ekinin düşmesiyle
oluşan kısaltma öbeğine örnektir.

Cümlenin öznesi: "bir hayırsever vatandaş"

Türk Dil Kurumu (tdk.gov.tr) cümleyi “Bir yargı bildirmek için tek başına çekimli bir eylem veya çekimli bir eylemle kullanılan kelimeler dizisi, tümce” olarak tanımlamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Tamlayan tamlanan sözcük öbeklerinde önce gelen öge, kendinden sonra gelen ögeyi farklı yönlerden belirtir ya da niteler. Bu örnekler aitlik eki “-ki” ile oluşturulan sözcük öbeğidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sıfat Tamlaması, adı nitelemek ve/ya belirtmek amacıyla oluşan sözcük öbeğidir. I. cümledeki "üç kilo" bir ad olan "elma"yı nitelemektedir. 

Cümlenin yargı taşıyan en temel öğesi durumundaki yüklemi Gencan (1979) cümlede iş, oluş, kılış, düşünce, duygu, imge, yargı anlatan sözcük olarak tanımlamaktadır. II. cümlede elma özne iken üç kilo oluşu yüklemdir.

Ayrılma öbeği: İlk ögesi ayrılma (uzaklaşma) durum eki taşıyan kısaltma öbeğidir.
iç-ten pazarlıklı, sonra-dan görme, su-dan sebepler vb. Doğru cevap E seçeneğidir.

Sıfat tamlamasında tamlayan ile tamlananın yeri değişmez. Eğer değişirse sözcük sıfat olmaktan çıkar. Örneğin; “çalışkan çocuk” bir sıfat tamlamasıyken “çocuk çalışkan” bir ad cümlesidir.

Ayrıca “büyük ev” biçimindeki sıfat tamlaması, sözcüklerin yerlerinin
değiştirilmesiyle “ev büyük” şeklinde ad cümlesi olur.

Benzer şekilde sorudakiler de

I: Nesne (Düz Tümleç) Öznenin yaptığı işten doğrudan etkilenen ve geçişli eylemi tamlayan sözcüklere nesne denir.

II: Yüklem, cümlede yargı bildiren çekimli öğedir.

III: Zarf tümleci, cümlenin anlamını zaman, sebep, tarz, yön, ölçü, şart vb. yönlerden tamamlayan ve sınırlayan ögelerdir. 

IV: Yüklem, cümlede yargı bildiren çekimli öğedir.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Yer Tamlayıcısı (Dolaylı Tümleç): Cümlede, yüklemin bildirdiği hareket, iş veya oluşun yerini ve yönünü bildiren; yaklaşma(-A), bulunma (-dA) , uzaklaşma (-dAn) durumu eklerinden birini alan ögedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Cümleler yapı, anlam, yüklemin türü ve ögelerinin dizilişine göre farklı biçimlerde sınıflandırılabilir. Amaç bunlardan biri değildir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yapısına göre: Birleşik Cümle
İçinde esas yargının bulunduğu bir temel cümle ile onu anlam ve görev bakımından tamamlayan bir veya birden fazla yan cümleden oluşan cümlelere birleşik cümle denir. Yan cümle(ler) temel cümlenin yargısını, şart, sebep, dilek açıklama gibi anlamlarla tamamlar, destekler (Eker, 2006). Bu anlamda birleşik cümle, içinde birden fazla yargı bulundurur. burada da bir koşul söz konusu olduğu için birleşik cümledir.

Anlamına göre: Olumlu cümle

Yüklemin türüne göre: Eylem cümlesi

Öğelerinin dizilişine göre: Kurallı cümle

Doğru cevap C seçeneğidir.

Örnekteki sıralı cümle aralarında benzetme ilgisi bulunan bağımsız sıralı cümledir. Ortak ögeleri yoktur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Konuya ilişkin alan yazın incelendiğinde araştırmacıların sözcük öbeklerini tanımlamalarından Türkçede yer alan sözcük öbeklerinin genel özellikleri şöyle sıralanabilir:
• Sözcük öbekleri herhangi bir yargı bildirmezler ancak yine de anlamlı bir bütünlük
gösterirler.
• Sözcük öbekleri iki ve/ya daha fazla sayıda sözcükten oluşabilir.
• Öbekleri oluşturan sözcükler, kurallı bir biçimde bir araya gelir. Bu kurallılık çerçevesinde, yardımcı öge olan sözcük önce, asıl öge olan sözcük sonra gelerek öbeği
oluştururlar.
• İkiden fazla sözcükten oluşan öbeklerde iç içe geçmiş öbekler bulunabilir.
• Sözcük öbekleri, eklenme açısından tek bir sözcük gibi işlem görür ve çekim ekleri
öbeğin son ögesine getirilir.
• Sözcük öbekleri cümlede anlamı genişletme, pekiştirme, belirtme ve niteleme görevlerini yerine getirirler. Herhangi bir ayrıntının belirtilmesi sözcük öbekleriyle
mümkündür ve cümlenin ögeleri de bu tür öbeklerle daha ayrıntılı hâle getirilebilir.
• Sözcük öbekleri, cümlede tek bir öge gibi işlev görürler. 

Doğru yanıt A

Tamlayan tamlanan sözcük öbeklerinde önce gelen öge, kendinden sonra gelen ögeyi
farklı yönlerden belirtir ya da niteler. 

Takısız ad tamlaması ad + ad : demir kapı
Sıfat tamlaması sıfat + ad : büyük okul, bir adam birkaç ev, anlamsız söz

Doğru yanıt B