TURKİSH LANGUAGE I - Deneme Sınavı - 56

Türkçe “tutsat” sözcüğü İngilizce mortgage sözcüğüne karşılık olarak türetilmiştir.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Dersi izleyen öğrencilerin yabancı dil düzeyinin düşüklüğü, dersi veren öğretim üyesinin dil düzeyinin yetersizliği, yabancı bilim insanlarının yazdığı eserlerin okutulması yabancı dille öğretim yapılan derslere ilişkin sorunlar arasındadır. Kaynak sayısının Türkçeden çok daha fazla olabilmesi ise sorun değildir. Kaldı ki genellikle bu durum kaynak sınırlılığı şeklinde yaşanmaktadır.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Okullarda Türkçe II. Meşrutiyet ile birlikte zorunlu ders hâline getirilmiştir.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Dikey, beşgen ve yamuk Atatürk’ün yazdığı Geometri kitabında yeni türeterek kullandığı kavramlardandır. Şekil ise Arapça bir sözcüktür. 

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Biçim birim: Daha küçük birimlere ayrılamayan ses ve yapı yönünden anlamlı en küçük ögelerdir. Geleneksel dil bilgisindeki sözcük ve ek kavramlarını birlikte ifade eder. Örneğin; evlilikten sözcüğü ev-li-lik-ten biçiminde dört biçim birimden oluşur. Bu örnekte, ev sözcüğü kök biçim birimdir. Verilen sözcüklerdeki biçimbirim yapısı şöyledir: bi-gi-li-lik (4 biçim birim), sıra-dan-lık (3 biçim birim), su-suz-luk (3 biçim birim), akıl-lı-lık (3 biçim birim), alabalık (2 biçim birim). Doğru cevap A’ dır.

Kökler, kendilerinden daha küçük anlamlı parçalara ayrılamayan, sözlüksel anlam taşıyan ve bir sözcük türüne ait olan biçim birimlerdir. Balık sözcüğü daha küçük anlamlı parçalara ayrılamazken diğer sözcükler ayrılabilir. Doğru cevap A'dır.

Siyasal ve Etnik Bakımdan Dil Türleri iki başlık altında ele alınmıştır. Bunlar:

Devlet Dili

Resmî Dil

Türkçenin, binlerce yıl önce Moğolca ile tek bir dil olduğu varsayılan döneme ‘Ana Altayca Dönemi’ adı verilir. Türkçe İlk Türkçe adı verilen süreçte, yani Büyük Hun İmparatorluğu döneminde bağımsız bir dil hâline gelmiş, Avrupa Hun İmparatorluğu
döneminde ise Ana Türkçe adı verilen süreç başlamıştır.

Dil ve kültür arasındaki ilişki, bu iki unsurun iç dinamiklerle birbirine bağlı olmasından kaynaklanan çok yönlü bir ilişkidir. Dil ve kültür arasında, birbirini yaratma, birbirinin varlığına ve devingenliğine kaynak ve ortam oluşturma yönünde organik bir ilişki bulunur. Bir toplumun kültürü, bireylerin o topluma kendini kabul ettirebilmek için bilmesi ve inanması gereken her türlü bilgi, değer ve uygulamadır. Bir bakıma kültür, bir kişinin günlük yaşamın ödevlerini yerine getirebilmek için sahip olması gereken “neyin-nasıl” olacağına dair bilgidir (Wardhaugh, 1998). Bu durumda dil, kültüre ait binlerce unsurdan yalnızca biri sayılır ancak üstlenmiş olduğu, ‘kültürün varlığını ve devamlılığını sağlamak’, 'sözlü ve yazılı kültür ögelerini bizzat yaratmak’, ‘kültürel ögeleri sonraki nesillere taşımak’ vb. işlevlerle en temel olanıdır denilebilir. Somut olmayan pek çok kültür mirası, yüzyıllar boyunca yalnız dil aracılığıyla sonraki nesillere aktarılabilmiştir.

Bu kurama göre dil, düşünceyi, toplumsal davranışları ve toplumsal davranış örüntülerini belirleyen bir kalıptır. Bu durumda, bir dilin yapısı, o dili konuşanların dünya görüşlerini de belirlemekte ve biçimlendirmektedir (Wardhaugh,1998). Whorf ’a göre dil, sadece düşüncelerin ifade edildiği bir araç değil, aynı zamanda düşünceyi şekillendiren, bireylerin zihinsel aktivitelerini yönlendiren bir program veya rehberdir. Düşünmek, rasyonel bir eylem olsa da o dilin gramerinden bağımsız değildir. Dil, gerçekliği süzen bir filtre oluşturarak toplumların kendilerini saran dünyayı algılama biçimini ve dünya görüşünü belirlemektedir. Bu nedenle, farklı dilleri konuşan insanların dünyayı algılama biçimleri, değer yargıları ve kültürel davranışları da farklıdır (Wardhaugh, 1998).

Diller arasındaki benzerlik ve ortaklıklar aynı genetik kaynaktan gelişmenin, temas sonucu yapılan kopyaların ürünü veya rastlantısal olabilir. Örneğin Türkçedeki ‘erkek kardeş’ anlamındaki birader sözcüğünün Boşnakça brati, Farsça berāder ve İngilizce brother sözcükleriyle sesçe yakın ve anlamca aynı olmasının nedeni de Türkçenin bu sözcüğü Bosnakça ve İngilizce ile birlikte Hint- Avrupa dilleri ailesinde yer alan Farsçadan kopyalamasıdır. Türkçe dip ile Ingilizce deep ‘derin’ sözcügü arasındaki sesçe ve anlamca benzerlik ise bütünüyle rastlantısaldır. Doğru cevap D' dir.

Türkçe söz dizimi bakımından Özne-Nesne-Yüklem (ÖNY) dilleri, yapı bakımından bitişken diller ve köken bakımından Altay dilleri arasında yer alır. Doğru cevap A' dır.

Türkçe sondan eklemeli dil olarak bitişken diller sınıfında yer alır. Doğru cevap D' dir.

Diller; tarihi, coğrafi, dil bilimsel, siyasal, işlevsel vb. çok farklı ölçütlere göre sınıflandırılabilir. Bunlar; ana dil, ana dili, diyalekt, ölçünlü dil, izole dil, yazı dili ve sözlü dili, argo ve jargon ile kutsal dillerdir. Baba dili diye bir dil yoktur.

Dillerin sayısı, yaşları, farklılıkları ve yakınlıkları gibi hususlarının araştırılması için sınıflandırmaya ihtiyaçları vardır. Sınıflandırma ölçütleri tarihsel gelişimi veya dilleri arasındaki ilişkilere dayanır. Dillerin sınıflandırılmasından farklı sınıflandırmalar yapılmakla birlikte en temel yöntemler köken sınıflandırması ve yapı bakımından sınıflandırmalardır.

Tibetçe ek almayan, çekime girmeyen yalınlayan dillerden biridir.

Kültürü oluşturan ögeler, genel anlamda maddi ve manevi veya somut ve somut olmayan biçiminde sınıflandırılabilir. Maddi kültür unsurları mimari, el sanatları, geleneksel kıyafetler, araç gereçler gibi elle tutulur, gözle görülür, somut olan unsurlardır. Manevi kültür unsurları ise inançlar, dünya görüşleri, ahlak anlayışı, davranış kalıpları, ilişki örüntüleri vb. toplumsal hayatı çevreleyen öğreti ve değerlerdir. Somut olmayan, manevi kültür unsurlarının aktarımında dil, önemli bir rol üstlenir.

Dil bilimsel açıdan nazik olmak, kişilerle aramızdaki toplumsal ilişkinin gereklerine uygun biçimde konuşmaktır. Buna göre dil ve toplum arasındaki ilişkinin başka bir görünümü de toplumsal nezakettir.

Yoğun dil temaslarının bulunduğu bölgelerde farklı dillerin konuşurlarının ortak iletişim aracı olarak kullandıkları dil lingua franca’dır. Günümüzde bu işlevi İngilizce üstlenmektedir.

Zihaf; uzun heceleri kısa okumaktır. Redif, mısra sonlarında yazılışları, okunuşları, anlamları ve görevleri aynı olan eklerin, kelime ve kelime gruplarının tekrar edilmesidir. Ölçü (Vezin); şiirde dizelerin hece sayısına veya hecelerin ses değerine göre bir uyum içinde olmasıdır. Aruz ölçüsü; dizelerdeki hecelerin uzunluk ve kısalığına göre, açık ya da kapalı oluşuna göre düzenlenmesidir. Altay aliterasyonu ise, şiirde dört dizenin de aynı seslerle başlamasıdır. Buna mısra başı uyağı da denilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.