TURKİSH LANGUAGE I - Deneme Sınavı - 51

Sabretmek birleşik bir sözcüktür. Doğru cevap B'dir.

Tabir Osmanlı’da deyim için kullanılan kelimelerden bir tanesidir. Doğru cevap C'dir.

Aman diyene kılıç kalkmaz atasözü mertlik ile ilgilidir. Doğru cevap C'dir.

Atasözlerinde hiçbir sözcüğü değiştirilemez ve atılamaz duruma gelirler. Eş anlamlısı bile olsa atasözünün bir sözcüğü değiştiğinde üslubunun değiştiği ve etkisinin azaldığı görülür. Aynı sözcüğün tekrarlanması ikilemedir. Az sözcükle çok şey anlatma atasözlerinin en belirgin yapı ve anlam özelliğidir. Doğru cevap A'dır.

Eğri büğrü, soy sop, yorgun argın, yarım yamalak halen kullanılmakta olan bir sözcükle eski devirlerde kullanılan bir sözcüğün yan yana gelmesiyle oluşmuştur. Güçlü kuvvetli ise ilk sözcüğü Türkçe ikinci sözcüğü alıntıdır. Doğru cevap D'dir.

Harıl harıl çalışarak tüm ödevleri zamanında bitirdi cümlesindeki harıl harıl yansıma kaynaklı bir ikilemedir. Doğru cevap D'dir.

Alkış yani dua, insanın kendisi, ailesi, yakınları, içinde yaşadığı toplum, milleti, dindaşları ya da bütün insanlık için inandığı Tanrı’dan yardım istemesi, sağlık, mutluluk, refah ve huzur arzusunu bildirmek üzere yaratıcısına hitap etmesi, seslenmesidir. Doğru cevap C'dir.

Deyim kavramını karşılamak üzere Osmanlı Türkçesinde darbımesel, tabir, ıstılah, temsil vb. terimler kullanılmış; ancak darbımesel zamanla yalnız atasözü kavramı için kullanılır olmuştur.Doğru yanıt E'dir.

Yiğitlik,mertlik, ağırbaşlılık, sabır, konukseverlik, aile, anne,baba,evlat,çocuk,gelin,kaynana, kardeş,akrabalık, komşuluk, dostluk, görgü kuralları, sağlık, ölüm, ekonomik konular, tarım ve hayvancılık, doğa, evren, iklim vb. konulara ait atasözü örnekleri saymak mümkündür. Doğru yanıt A'dır.

İkilemeler, dil çalışmalarında kapsamlı olarak ele alınan, tek sözcük gibi anlam ifade edecek biçimde kullanılan dil birliklerindendir. Alanda tekrar öbeği, bağlam öbeği, ikilemeli ad, yinelemeli ad, ikiz kelime, kelime koşması gibi farklı terimlerle anılırlar. Doğru yanıt C'dir.

İkilemelerdeki sözcüklerde ünlüler de bir sistem içerisinde kullanılırlar. Özellikle yansımalarda birinci sözcüğün ilk hecesinde “a” sesi varsa, ikinci sözcüğün ilk hecesinde “u” ünlüsü yer alır: Çarpık çurpuk, tak tuk, çat çut, cart curt, takır tukur, gacır gucur, şapır şupur, allak bullak... Doğru yanıt B'dir.

Alıntı sözler “ödünçleme” olarak da adlandırılmaktadır. Bir dilden başka bir dile geçen sözler genellikle geçtiği dilin ses yapısına uydurulmaya çalışılır. Doğru yanıt A'dır.

Bir dilin kollarından birinin yani bir lehçesinin bir ülke ya da bölge içerisinde küçük ses farklılıklarıyla birbirinden ayrılan kollarına ağız denir. Doğru yanıt D'dir.

Argonun başkaları tarafından anlaşılmamak için başvurduğu yollardan biri yabancı dillerden sözcükler kullanmaktır. Türk argosunda kullanılan yabancı sözcüklerin çok bü- yük bir kısmı Rumcadır. Bunun nedeni ise İstanbul’da yaşayan Rumlar ile argo kullanmaya eğilimli olan zümrelerin ilişkileridir. Doğru yanıt B'dir.

Bugün bir hareketi veya durumu beğenmeyi, onaylamayı göstermek üzere yapılan hareketi ifade eden alkış sözcüğü, eski dilde dua anlamına kullanılmıştır. Doğru yanıt A'dır.

Türetme kavramı, dili konuşanların yeni karşılaştıkları kavramlara dil içerisinde çeşitli yollarla karşılıklar oluşturmaları biçiminde tanımlanabilir. Doğru yanıt B'dir.

Dünya dillerinin yapı bakımından başlıca bitişken (eklemeli diller), bükünlü (çekimli) diller, yalınlayan diller olmak üzere üçe ayrılır. Türkçe, yapı bakımından sondan eklemeli bir dildir.

Türkçenin ya da herhangi bir dilin söz varlığı denildiğinde, yalnızca o dilin sözlüğünde yer alan sözcükler değil; deyimler, atasözleri, kalıp sözler, ikilemeler, terimler, argolaşmış sözler, ilişki sözleri, alkış ve kargışlar gibi çeşitli anlatım kalıpları akla gelmelidir.

Bir dilin söz varlığının incelenmesi, o dili konuşan insanların tarihî macerasını ve hangi milletlerle ne tür ilişkilerde bulunduğunu ortaya koyacağı gibi milletin kültür ve düşünce dünyası ile kavramlar dünyasını da gözler önüne serer ki dilcilikte buna “dil içi dünya görüşü” denir.Bir dilin zenginliği; ne sözcük sayısının çokluğuyla ne o dili konuşan insan sayısının fazlalığıyla ne de dilin konuşulduğu coğrafyanın genişliğiyle ilgilidir. Dillerin zenginliğinin başta gelen ölçüsü çeşitli duygu, düşünce ve kavramları anlatabilme gücüdür. Duygu, düşünce ve kavramları dile getirebilmek için sözcük sayısının çok olması önemli olmakla birlikte, bundan daha önemlisi dilin sözcük türetme ve soyutlama gücüdür.

Soyutlama: Bir nesnenin özelliklerinden veya özellikleri arasındaki ilişkilerden herhangi birini tek başına ele alan zihinsel işlem, gerçeklikte ayrılamaz olanı düşüncede ayırmadır.