TURKİSH LANGUAGE I - Deneme Sınavı - 33

Sıfat-fiil eklerinin eyleme eklenmesiyle oluşan sözcük öbeğidir. Sıfat-fiil öbeği, cümlenin
bütün ögelerini oluşturabilir.

A- bu insanları = Belirtili nesne

C- Sayısız kitabın bulunduğu bu kütüphaneyi =  Belirtili nesne

D- Burada yoldan denize kadar inen büyük kayalar üstünde oturup, akşam saatlerini geçirmeyi = Belirtili nesne

E- en güzel şiirlerini deniz kıyısındaki küçük evde mehtaplı gecelerde yazdığını = Belirtili nesne

B şıkkında belirtili nesne yoktu

Üzüldüğü durum, babasının nedeni bilinmeyen hastalığıdır. Cümlesinde "babasının nedeni bilinmeyen hastalığı" ek eylem ile çekimlenmiş belirtili ad tamlamasında çekilmiş bir sözcük öbeğidir.

A-dünyamızın atmosferini geçerek

B-tek tek

C-Akşama kadar 

E-Misafirleri geldiğinden

D seçeneğinde zarf tümleci yoktur.

Temel cümleye şart ifadesine dayalı bir yan cümle ile bağlanmış cümlelerdir. Türkçede –sA şart eki almış yan cümle, temel cümleyi şart, zaman, tahmin, benzetme gibi anlamlarla tamamlar ve çoğu zaman zarf işlevinde temel cümleden önce gelir.

Bana- Dolaylı Tümleç

bir tane simit- Belirtisiz Nesne

sarıver- Yüklem

simitçi- Cümle Dışı Unsur

Doğru cevap E'dir.

Kaan cevap vermedi ona, alaycı biçimde bakarken. cümlesi olumsuz ve devrik bir cümledir.

Bu durum=özne

babamı=belirtili nesne

daha çok=zarf tümleci

yıprattı=yüklem

"Aşka dair" edat öbeği yapısındadır.

"Annesinin geceleri gizli gizli ağlayışını hatırlayıp üzülürdü" cümlesindeki "ağlayışını" isim-fiil ögesidir. Doğru cevap B'dir.

Senede bir gün ilk ögede bulunma hali taşıdığı için bulunma öbeğine örnektir.

Adam, sırıklara bağlı fasulyelerin küçük, ürkek çiçeklerini gördü. 

sırıklara bağlı yaklaşma öbeğidir.

"Sizin ev" belirtili ad tamlamasının tamlanan ögesindeki iyelik ekinin düşmesiyle
oluşan kısaltma öbeğine örnektir.

Cümlenin öznesi: "bir hayırsever vatandaş"

Türk Dil Kurumu (tdk.gov.tr) cümleyi “Bir yargı bildirmek için tek başına çekimli bir eylem veya çekimli bir eylemle kullanılan kelimeler dizisi, tümce” olarak tanımlamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Tamlayan tamlanan sözcük öbeklerinde önce gelen öge, kendinden sonra gelen ögeyi farklı yönlerden belirtir ya da niteler. Bu örnekler aitlik eki “-ki” ile oluşturulan sözcük öbeğidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sıfat Tamlaması, adı nitelemek ve/ya belirtmek amacıyla oluşan sözcük öbeğidir. I. cümledeki "üç kilo" bir ad olan "elma"yı nitelemektedir. 

Cümlenin yargı taşıyan en temel öğesi durumundaki yüklemi Gencan (1979) cümlede iş, oluş, kılış, düşünce, duygu, imge, yargı anlatan sözcük olarak tanımlamaktadır. II. cümlede elma özne iken üç kilo oluşu yüklemdir.

Ayrılma öbeği: İlk ögesi ayrılma (uzaklaşma) durum eki taşıyan kısaltma öbeğidir.
iç-ten pazarlıklı, sonra-dan görme, su-dan sebepler vb. Doğru cevap E seçeneğidir.

Sıfat tamlamasında tamlayan ile tamlananın yeri değişmez. Eğer değişirse sözcük sıfat olmaktan çıkar. Örneğin; “çalışkan çocuk” bir sıfat tamlamasıyken “çocuk çalışkan” bir ad cümlesidir.

Ayrıca “büyük ev” biçimindeki sıfat tamlaması, sözcüklerin yerlerinin
değiştirilmesiyle “ev büyük” şeklinde ad cümlesi olur.

Benzer şekilde sorudakiler de

I: Nesne (Düz Tümleç) Öznenin yaptığı işten doğrudan etkilenen ve geçişli eylemi tamlayan sözcüklere nesne denir.

II: Yüklem, cümlede yargı bildiren çekimli öğedir.

III: Zarf tümleci, cümlenin anlamını zaman, sebep, tarz, yön, ölçü, şart vb. yönlerden tamamlayan ve sınırlayan ögelerdir. 

IV: Yüklem, cümlede yargı bildiren çekimli öğedir.

Doğru cevap A seçeneğidir.