TURKİSH LANGUAGE I - Deneme Sınavı - 31

Ali Şir Nevainin Türkçe ve Farsçayı karşılaştırarak Türkçenin daha üstünbir dil olduğu sonucuna ulaştığı eserinin adı Muhakemetül Lugateyn'dir. Doğru cevap B'dir.

MS 687- 692 yılları arasında yazıldığı düşünülen Çoyr yazıtı ilk yazılı Türkçe belgedir.

VIII-XVII. yılları arasında Harezm, Altın Ordu ve Doğu türkistan gibi geniş coğrafyalara yayılan hatta Fatih Sultan Mehmet'in Uzun Hasan'a bu dilde mektup yazdığı alfabe Uygur Alfabesidir. Doğru cevap D'dir.

İslam dininin Türkler arasında hakim duruma gelmesi, dili de etkilemiştir. Hem din değişikliğinden, hem de dilin iç bünyesindeki bazı değişmelerden dolayı Eski Türkçe döneminin kapandığı, Orta Türkçe döneminin başladığı kabul edilir.

Yeni Lisan hareketinin temel prensibi yerli bir dil ve edebiyat oluşturmaktır. Dolayısıyla Arapça ve Farsça kelimeleri kullanma durumu söz konusu olamaz. Doğru cevap A'dır.

6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig, 1069 yılında Yusuf Has Hâcip tarafından yazılmıştır.

Yusuf Has Hacip tarafından yazılan, Türk devlet anlayışını ve Türk’ün dünya ile ilişkisini, insanlararası ilişkileri, Türk’ün tabiat algısını, bilgi karşısındaki tavrını bizlere aktaran, Kutadgu-Bilig esas olarak Türkçeden Arapçaya bir sözlüktür.

Kuzey Türkçesinin diğer adı Kıpçak Türkçesidir.

Yeni Lisan hareketi 1911 yılında, Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde, başlamıştır.

1 Kasım 1928 tarihinde Latin harflerine dayanan Türk Alfabesi kabul edilmiştir.

Çince yazı karakterlerinden oluşan ve bir Japon alfabesi olan Kanji Türkler tarafından kullanılmamıştır.

Ses; üretim, iletişim, algılama ve
değerlendirmeden ibaret dört ana
aşamalı bir sürecin ürünüdür.

Ses tellerinde ham ses haline  gelen hava akımının ikinci durağı gırtlaktır. Gırtlağı geçen ham ses, küçük dil tarafından ağız boşluğuna veya geniz boşluğuna veya her ikisine birden gönderilir.

Ağız boşluğunun ön ve art bölümleriyle ilgili karşıtlık; /a/-/e/, /ı/-/i/, /o/-/ö/, /u/-/ü/ ayrımlarını belirler. Dilin ön tarafının tümsekleşmesiyle ağzın
arka bölgesinde art ünlüler /a, ı, o, u/, dilin arka tarafının tümsekleşmesiyle ağız
boşluğunun ön tarafında ön ünlüler /e, i, ö, ü/ oluşur.

Göçüşme, sözcük içindeki iki sesin yer değiştirmesidir. Genellikle /l, p, r/ ünsüzlerinin
ikisinin birlikte bulunduğu sözcüklerde görülür. Söz içinde birbirini izleyen sesler arasındaki
yer değiştirmeye yakın yer değiştirme; birbirinden uzakta kalan seslerin yer değiştirmesine
ise, uzak yer değiştirme adı verilir.

Alfabe kanununa göre ünsüzler kendilerinden sonra gelen bir /e/ ünlüsü ile seslendirilebilirler.

Türkçede  istisna  birkaç sözcüğün dışında /c, f, ğ, h, j, l, m, n, ñ, p, r, ş, v, z/ ünsüzler söz başında bulunmaz.ünsüzlerle başlayan sözcükler, belirtilen özel durumların dışında yabancı kökenlidir. Örneğin cuma, fen, hesap, şükür, vali, ziyaret Arapçadan; can,jale, peri, renk, şah Farsçadan; halter, jandarma, marj, narkoz, plato, raket, şövalye,vites Fransızcadan; cıvata, ciro, filika, firma, lastik, pipo, rota, vazo İtalyancadan;feribot, golf, hentbol, lider, miting, roket, şilt, vinç İngilizceden; cımbız, fire, huni,lahana, marangoz, poyraz, roka, vatos, zargana, zoka Rumcadan kopyalanmıştır.

Ölçünlü Türkçede dudak uyumu veya düzlük-yuvarlaklık uyumu adı verilen uyuma göre düz ünlülerden sonra ancak düz ünlüler, yuvarlak ünlülerden sonra dar-yuvarlak veya düz-geniş ünlüler gelebilir. Çamur, kabuk, kavun, kavur-, yağmur gibi birkaç sözcük dudak uyumuna aykırıdır.

/m/ ve /n/ geniz boşluğunda oluşan geniz sesleri, diğer sesler ise ağız boşluğunda oluşan ağız sesleridir. "makas" kelimesindeki /m/ sesi geniz sesidir. Doğru cevap B'dir.

"d" ünsüzü "ötümlü, diş, süreksiz ev ağız" özelliklerini taşımaktadır. Doğru cevap B'dir.