TURKİSH LANGUAGE I - Deneme Sınavı - 24

Değişke (Dil değişkesi, varyant), bir dilin lehçe, ağız vb. sözlü ve yazılı farklı biçimleri ile karma dillerin ve sözel olmayan dillerin tamamını veya herhangi birini ifade etmektedir. Doğru cevap D'dir.

İnsan dillerinin hayvan seslerinin taklidi esasına dayandığını ileri süren kuram yansıma kuramıdır. Doğru cevap A'dır.

1866 yılında kurulan Paris Dil bilim Topluluğu dillerin doğuşu ile ilgili ciddi bir bilimsel çalışma yapmanın mümkün olmadığı görüşüyle bu konuda ilgili bildirilerin sunulmasını yasaklama kararı almış ve karar dil bilimcilerin çoğu tarafından kabul edilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Genellikle Latince, Grekçe ortak ve yaygın sözcüklerle ve basitleştirilmiş dil bilgisi kurallarıyla öğrenme kolaylığı, yaygın ana dillere yakınlık, işlevsellik vb. sağlamak üzere, ilk yapay dil, Volapük (Dünya Dili), 1880 yılında Johann Martin Schleyer tarafından oluşturulmuştur. Doğru cevap C'dir.

Tarihin tam olarak bilinmeyen dönemlerinde ortak bir ana/ata dilden gelişen yani genetik olarak akraba dillerin oluşturduğu belli başlı 7 dil vardır.

Yalınlayan diller, ek almayan, çekime girmeyen, tek heceli sözcüklerin sıralanmasının, tonlamanın ve vurgulamanın birincil önem taşıdığı Çince, Tibetçe gibi dillerdir. Doğru cevap A'dır.

Johanson ve Csató (2006) coğrafi, genetik ve tipolojik ölçütleri esas alarak yaptığı sınıandırmada Türk dillerini altı gruba ayırır:

1. Güneybatı (GB), Oğuz Türkçesi

2. Kuzeybatı (KB), Kıpçak Türkçesi

3. Güneydoğu (GD), Uygur Türkçesi

4. Kuzeydoğu (KD), Sibirya Türkçesi

5. Çuvaşça, Ogur/Bulgar grubu

6. Halaçça, Argu Türkçesi

Doğru cevap B'dir.

‘Dil nedir?’ sorusunun tek bir cevabı yoktur ancak iletilmek istenen duygu ve düşünceler, verilmek istenen iletiler (mesaj) konuşurun beyni tarafından yönetilen bir dizi zihnî, anatomik, fizyolojik işlemlerle fiziksel niceliklere dönüştürülen ses dalgalarına aktarılır. Söz dizimsel boyutta ileti taşıyan ses dalgaları dinleyicinin kulağı tarafından algılanarak elektrokimyasal yollarla beyin kabuğunun (korteks) ilgili merkezine aktarılır ve bu merkezde çözümlenerek anlamlandırılır. Dili bütün bu süreçlerin birleşimi olarak niteleyebiliriz. Doğru cevap A'dır.

İlkel dil, gelişmiş dil ayrımı yoktur: Yeryüzünün tarihî veya modern bütün dilleri gerçek anlamda çok gelişmiş sistemlerdir. İlk yazılı belgelerin ait olduğu dil olan Sümerce, Hititçe vd. pek çok antik dilin gramerleri yazılmıştır. Bunların hiçbiri modern dillerden ‘geri’ değildir. Bazı dillerin grameri karmaşık, bazı dillerin ise daha basittir. Gramer bakımından basit ya da karmaşık bütün diller, bugün itibarıyla her türlü ileri teknoloji araçlarından çok daha gelişmiştir. Şu ana değin kendiliğinden en basit cümleyi üretebilen makine ya da program yapılamamıştır. Doğu cevap A'dır.

Ana dil, ata dil olarak da bilinen ve bir dilin veya dil ailesinin tarihî gelişim sürecinde kuramsal olarak var olduğu düşünülen en eski şeklidir. Örneğin, bütün Türk yazı dilleri veya lehçeleri kuramsal İlk Türkçe (İT), (Milada kadar) ve Ana Türkçe (AT) (Milat-MS 5. yüzyıl) dönemlerinden gelişmiştir. İlk Türkçe, bütün Türk dillerinin ‘ana’sıdır. İlk Türkçe döneminde aileden ilk ayrılan üye Ana Bulgarcadır (Eski Çuvaş Türkçesi). Ana Türkçe ise modern Çuvaşça dışında bütün Türk dillerinin anasıdır. Ana Türkçe döneminde aileden ayrılan ikinci üye ise Yakut Türkçesidir. Avrupa, Hindistan ve İran’da konuşulan bütün modern diller binlerce yıl önce konuşulduğu varsayılan Hint-Avrupa ana dilinden gelişmiştir. Doğru cevap C'dir.

İnsanın ve genellikle annesi bebeklik döneminden birlikte olduğu dil topluluğunun üyeleriyle etkileşim aracılığıyla edindiği dildir. Birinci dil, asıl dil olarak da nitelendirilir. Doğru cevap E'dir.

Devlet; çok sayıda sözlü dilin yarattığı karmaşada hükmetme, denetleme ve icra gücünün aracı olacak, aynı zamanda egemenliğini simgeleyecek çatı görevinde bir üst dile ihtiyaç duyar. Genel olarak yazı dili, edebî dil vb. şekilde adlandırılan bu üst dile Ölçünlü Dil denir. Doğru cevap E'dir.

Argo ve Jargon TDK’nin Türkçe sözlüğünde (www.tdk.gov.tr) argo bir dil türü olarak değil ‘1. Her yerde ve her zaman kullanılmayan veya kullanılmaması gereken çoklukla eğitimsiz kişilerin söylediği söz veya deyim, 2. mecaz. Serserilerin, külhanbeylerinin kullandığı söz veya deyim’ sözleriyle sözlüksel bir birim olarak açıklanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

İzole dil, bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine komşu ya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dildir. Doğru cevap A'dır.

Gerek ana dili konuşurları gerekse diğer dillerin konuşurları tarafından devlet yönetiminde ve kamu alanında yasal ve zorunlu olarak kullanılması gereken dil veya dillere devlet dili denir. Doğru cevap A'dır.

Resmî dil, bir ülkenin tamamında veya bir bölgesinde yönetim dili olarak kullanılan ve yasal statüsü bulunan dildir. Örneğin devlet dili İspanyolca bütün İspanya’da geçerli resmî dildir. Baskça ve Katalanca ise konuşuldukları özerk bölgelerde İspanyolcanın ardından ikinci resmî dillerdir. Doğru cevap D'dir.

Amaç 1

Amaç 1

Amaç 2

Amaç 2