TÜRKÇE YAZILI ANLATIM

Tarihsel gelişim süreci içinde sözel iletişimi kullanan insanoğlu, bilgi ve deneyimlerini gelecek kuşaklara aktarmak için yazı dilini bulmuş; sözel dilin yanında yazı dilini de kullanmaya başlamıştır. Söz kulağa, yazı uzağa (yani gelecek nesillere) gider, bu durumu ifade etmektedir. Doğru cevap A’ dır.

Bir yazı çalışmasının aşamaları şunlardır:

Doğru cevap B’ dir.

Yazı ve yazışmaların bilginin kalıcılığının sağlamasında, toplumların kültürel zenginliğinin korunmasında ve kültürün kuşaklar boyunca yaşatılmasında çok önemli bir rolü vardır. Yazışmalar sayesinde insanlar arasındaki anlaşmalar belgelendirilmiş, unutulmamıştır. Diğer taraftan devletlerin siyasi, askerî, ekonomik ve kültürel konularda yaptıkları anlaşmalar yazılı kayıt altına alınmıştır. Yapılan bu yazılı anlaşmaların bağlayıcılığı vardır ve taraflar bu yazılı anlaşmanın kurallarına uymak zorundadır. Böylece tarafların hakları korunmaktadır. Doğru cevap E’ dir.

Özel Yazışmalar: Özel yazışmalar; kişiler arasında yapılan, genellikle özel konuları içeren yazışmalardır. Özel yazışmaların kendi içinde amaçlarına ve biçim özelliklerine göre türleri vardır. Başlıcaları mektup, not, davetiye, tebrik yazıları, teşekkür mektupları ve telgraf olarak sıralanabilir. Doğru cevap C’ dir.

Telgraf: Acele gönderilmesi gereken bir haber telgrafa gönderilir. Telgraf gönderme işine “telgraf çekme” denir. Telgrafta haber metni kısa tutulmalıdır; çünkü telgrafa yazılacak her sözcük için para ödenir. Uzun yıllar haberleşmede etkin bir şekilde kullanılan telgraf; günümüzde telefonun, bilgisayarın ve belgegeçerin yaygınlaşmasıyla birlikte önemini yitirmiştir. Ancak nişan, düğün, nikâh gibi özel günlerde kullanılmaktadır. Telgraf metnine hitap konmaz. Yazışmalarda bulunan “giriş, gelişme, sonuç” bölümleri telgrafta bulunmaz. Genellikle haber çok kısa olarak iletilir. Doğru cevap D’ dir.

             

Resmî Yazışmalar: Kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında ya da özel, tüzel kişi ve kuruluşlarla yaptıkları yazışmaların tümüne “resmî yazı” denir. Doğru cevap E’ dir.

Devlet kurumlarının yazışmaları belli bir kurala göre yapılır. Resmî yazışmalarla ilgili olarak T.C. Başbakanlık idaresi Geliştirme Başkanlığının bir genelgesi vardır ve resmî kurumların yazışmaları bu genelgeye göre yapılır. Resmî yazıların belli bir kurala göre yapılmasının nedeni, biçim olarak birliği ve standardı sağlamaktır.  Buna göre, başlık, kâğıdın üstünden dört santim aşağıda ve satırın tam ortasında bulunur. Başlıkta yazıyı gönderen kuruluşa ait simge ya da işaret olur. Resmî kurumlar ya da tüzel kuruluşlarca yazılan yazılar, hazır başlıklı kâğıtlara yazılır. Başlığın ilk satırına Türkiye Cumhuriyeti (T.C.), ikinci satırına kuruluşun adı büyük harflerle yazılır; bunun bir satır altına da yine kâğıdı ortalayarak birimin adı, küçük harflerle yazılır. Doğru cevap A’ dır.

İlgi: Resmî yazı, daha önce yazılmış bir yazıya karşılık olarak yazılıyorsa ilgi yazılır. İlgi bölümü; gönderilecek makam bölümünden (hitaptan) üç satır aşağıya, sayı ve konu bölümünün altına gelecek şekilde yazılır. Doğru cevap B’ dir.

Resmî yazı bir üst makama gönderilecekse “arz ederim” ya da “dilerim”, bir alt makama yazılacaksa “rica ederim” ile biter. Doğru cevap D’ dir.

Not; resmî işlemi gerektirmeyen, yakın çevrede kısa haberleşmeler için kullanılan yazı türüdür. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Davet eden ve edilen, davetin nedeni, davetin tarihi, saati ve yeri davetiyede bulunması gereken noktalar arasında yer alır. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Telgrafın gönderilmesinde normal, acele ve yıldırım olmak üzere üç seçenek vardır. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında ya da özel, tüzel kişi ve kuruluşlarla yaptıkları yazışmaların tümüne “resmî yazı” denir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Kişisel duygu ve düşüncelere yer verilmemelidir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Kişiler ve kurumlar arasında ticari konularda yapılan görüşmeleri, iş bağlantılarını, alacak, verecek konularını içeren yazılara iş yazıları denir. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Mektup planına göre gönderenin adı, soyadı ve adresi zarfın sol üst köşesine yazılmalıdır. Doğru yanıt D şıkkıdır.

Bir memnuniyeti bildirmek için yazılan mektuplara teşekkür mektubu denir. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Ad, soyad ve imza dilekçede mutlaka bulunmalıdır. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Tutanak, tutanağı hazırlayan kişi ve görgü tanıkları tarafından imzalanmalıdır. Doğru yanıt C şıkkıdır.