aofsorular.com
TDE101U

TÜRKÇE SES BİLGİSİ

7. Ünite
Soru 1
Aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Soru 2
Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
Soru 3
Yabancı kökenli kelimelerin Türkçeye uyarlanması sırasında, kaynak dilde olup da Türkçede kullanılmayan sesler varsa kaynak dildekine en yakın olan Türkçe ses ile değiştirilir. Bunların bir kısmı yazıya da yansır. Aşağıdakilerden hangisi buna örnek olarak verilemez?
Soru 4
Aşağıdakilerden hangisi “^” işaretinin, sürekli olarak sorun haline gelmesinin nedenleri arasındadır?
Soru 5
Hangi yıllar arasında TDK tarafından yayımlanmış olan yazım kılavuzlarında düzeltme işareti kullanılmaya başlanmıştır?
Soru 6
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde ünlü uzunluğunun yanlış kullanılması anlamı etkilememektedir?
Soru 7
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde uzatma işareti doğru olarak kullanılmıştır?
Soru 8
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde TDK' na göre hemze kesme işareti ile gösterilebilir?
Soru 9
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde yazım yanlışı vardır?
Soru 10
I. Başka dillerden doğrudan doğruya sesler alınmaz. II. Başka dillerden alınan sözcüğün söylenişini koruma sonucu dilde yeni sesler, sesbirimler ortaya çıkmaz. III. /j/ sesi Türkçe sözcüklerde bulunmaz. IV. /g/, /k/ ve /l/ seslerinin ön ve art biçimleri Türkçe sözcüklerde bağımsız sesbirimlerdir.

Yukarıdakilerden hangilerinde, sesbirimler ile ilgili verilen bilgiler doğrudur?

Soru 11
I. İngilizce söyleyiş etkisi sözcüklerin okunuşunda kendini göstermez. II. Türk alfabesinde yer alan harfler, 1 Kasım 1928 tarih ve 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun ile belirlenmiştir. III. Yazım Kılavuzu’na göre bütün ünsüzler kendilerinden sonra gelen /e/ sesi ile seslendirilmelidir. IV. Bu özellik, söz dizimi açısından sözcük gibi işlem gören kısaltmalar için de geçerlidir.  

Yukarıdakilerden hangilerinde, Türkçede harflerin okunuşuna yönelik verilen bilgiler doğrudur?

Soru 12
I. Alıntı sözcükler Türkçenin sözvarlığının bir parçasıdır. II. Alıntı sözcükler Türkçe kökenli sözcükler gibi Türkçenin yapısal kurallarına bağlıdır. III. Bir sözcüğün Türkçeye erken girişi ile Türkçenin ses sistemine uyarlanması arasında ilişki bulunmamaktadır. IV. Türkçe kökenli sözcüklerde görülen her tür gelişme alıntı sözcükler için geçerli değildir.

Türkçeye giren alıntı sözcükler ile ilgili yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur?

Soru 13
I. “^” işareti, birden fazla işlevi olması nedeniyle düzenli gösterilebilir. II. Söz sonunda bulunan ince /l/ ünsüzünden sonra bir ünlü bulunmadığı için “^” işareti kullanılmaz. III. İşaret olmadığı zaman eşyazılışlı olan sözcüklerde anlam karışmasının önüne geçmek için uzun ünlü düzeltme işaretiyle gösterilmelidir. IV. Ön damak sesleri olan /g/, /k/, art damak ünlüleriyle hece oluşturduğunda düzeltme işareti kullanılmamalıdır.

Yukarıdakilerden hangilerinde, “^” işareti ile ilgili verilen bilgiler doğrudur?

Soru 14
I. Başka dillerle ilişki sonucu Türkçenin ses bilgisinde uzun ünlü ve kısa ünlüler karışmaktadır. II. Ünlü uzunluğunun yanlış kullanılması anlamı etkilemektedir. III. "adet" sözcüğünün ünlü uzunluğuna göre anlamı değişmektedir. IV. Alıntı sözcüklerde söyleyişte ünlü uzunluğu yanlış kullanılmaktadır.

Yukarıdakilerden hangilerinde, Türkçede ünlü uzunluğu ile ilgili verilen bilgiler doğrudur?

Soru 15
I. Yazımda yan yana gelen iki ünlü, söyleyişte ya uzun ünlüye dönüşür ya da ikinci hecenin başında gırtlak ünsüzünün yer aldığı iki farklı hece söz konusu olur. II. Çok heceli sözcüklerde ünlüyle biten hecelerden sonra yazımda kesme işareti kullanılmadığı için ikiz ünlü ortaya çıkar. III. Ayın ve hemze söz başındaysa iz bırakır. IV. Gırtlak sesinin söylenmesi durumunda önceki ünsüzün sonraki ünlüyle değil, önceki ünlüyle hece kurmasına neden olduklarından Türkçenin heceleme kuralına uyumluluk gösterir.

Yukarıda ayın ve hemze ile ilgili verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 16
I. vaka. II. dava. III. mana. IV. memur. V. şiir.

Yukarıdakilerden hangileri, ayın ve hemzenin söz içinde hece sonunda ise düşmesi ve kendinden önceki ünlüyü uzatmasına örnek olarak verilebilir? 

Soru 17
I. Alıntı sözcüklerin bir kısmı hem sık sık doğru yazılmakta hem de doğru söylenmektedir. II. Doğruluk ve yanlışlıklar için ölçüt standart dil ve bu dili kodlayan Türk Dil Kurumunun Yazım Kılavuzu’dur. III. Prensip olarak yazım kurallarını aynı  biçimde düzenlemek mümkündür. IV. Bir sözcüğün “doğru” yazımının ne olacağını belirleme yetkisi Türkiye’de yasayla Türk Dil Kurumuna verilmiştir.

Yukarıda, yazım ve söyleyişe ilişkin verilen bilgilerden hangileri doğrudur? 

Soru 18
I. lanet. II. alerji. III. şarj. IV. konut.

Yukarıdakilerden hangileri, yazılış ve söylenişlerinde sıkça yanlış yapılan sözcüklerdendir?

Soru 19
I. emir. II. nutuk. III. bahis. IV. gram. V. kredi

Yukarıdakilerden hangileri, iki ünsüzle biten Arapça ve Farsça sözcüklerde, yalın durumda bu ünsüzler arasında bir ünlü türemesine örnek olarak verilebilir?

Soru 20
Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkında kanun ne zaman belirlenmiştir?