Aof Panel

Soru 1

I. Standart dilde çeşitlenme çok sınırlıdır. II. Her doğal dil kendi içinde çok çeşitli nedenlerle farklı biçimlerde ortaya çıkar. III. Dilde yazım dışında kalan alanlarda kural koymak güçtür. IV. Dilin yazılı biçimleri genel olarak dinamiktir. V. Yazımdaki “karar verilmiş” tek biçimlilik, standart dilin tek biçimli olduğu şeklinde yorumlanmalıdır.

Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 2

I. geliyorum/geliyom. II. alayım/alıyım. III. geçti/geşdi. IV. açtı/aşdı. V. içti/işdi.

"Türkçe ünsüz uyumuna göre ötümsüz ünsüzden sonra ötümsüz ünsüz gelirken bu kural konuşma dilinde bozulmakta, yan yana gelen iki ötümsüz ünsüzden ikincisi ötümlüleşmekte birinci ünsüz ise patlamalı olmaktan çıkıp sızıcılaşmaktadır".

Yukarıdakilerden hangileri, bu duruma örnek olarak gösterilebilir?

Soru 3

I. bakayım/bakıyım. II. yapacağım/yapıcam. III. yapıyor/yapıyo. IV. değil mi/di mi. V. arayayım/arayım.

"Standart dilde, söyleyişte gözlenen dikkat çekici ses özelliklerinden biri de geniş ünlülerdeki daralmadır".

Yukarıdakilerden hangileri, bu duruma örnek olarak gösterilebilir?

Soru 4

I. Her doğal dil çeşitli nedenlerle ortaya çıkmış bir varyantlar yığınından oluşur. II. Değişkenliğin olmadığı, tek biçimli bir çok doğal dil vardır. III. Her varyant, dil içinde belli işlevleri yerine getirir. IV. Doğal dillerde varyantlaşma nedenlerinden biri coğrafyadır.

Dil ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 5

I. jandarma/candarma. II. jet/cet. III. jeton/ceton. IV. jüri/cüri.

"Yabancı dillerden alınan sözcüklerde bulunan /j/ sesi, yabancı sözcükleri Türkçeye uyarlama sürecinin bir sonucu olarak ona en yakın ses durumundaki /c/’ye değişir".

Yukarıdakilerden hangileri bu duruma örnek olarak gösterilebilir?

Soru 6

I. Yazı dilinin tek biçimliliği düşüncesi, temelsizdir. II. Yazı dilindeki standart, daha çok yazımla ilgilidir. III. Yazı dilinde konu, bağlam, yazanların sosyal ve psikolojik durumları, eğitim seviyeleri gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkan varyantlaşmalar vardır. IV. Yazı dilinin kullanıldığı bazı alanlar standart dışı kullanıma açık, bazıları tamamıyla kapalıdır.

Yazılı metinler ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 7

I. Dil içindeki farklı biçimlerin yaygınlaşmasında televizyon başta olmak üzere medyanın önemli bir yeri vardır. II. Eğitim kurumları, basın yayın gibi yaygınlaştırılmaya çalışılan standart yazı dili yanında bölgeler üstü geçerliliği olan, yazı diline oldukça yakın bir konuşma dilinin yaygınlaşmasında en etkili araç televizyondur. III. TRT'de, uzun yıllar özel diksiyon eğitimi almış spikerlerin görev yaptığı ve başka varyantlara izin verilmeyen yayınlar yapılmıştır. IV. 1990’lı yıllarda özel televizyon kanallarının kurulmasını takiben, standart dille ağızlar ve diğer varyantlar arasında çok daha yoğun bir etkileşim ortaya çıkmıştır. V. İç göç dışına çıkan insanlar, okullardan ve televizyondan tanıdıkları İstanbul ağzına yaklaşan biçimleri tercih etme eğilimindedir.

Televizyonun dile olan etkisi ile ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 8

I. Türkçenin Latin kökenli harflerle yazılması

II. Diğer dillerle karşılaştırıldığında oldukça yeni olması

III. Bir sese bir harf denkliğine kısmen uyulması

IV. Türkçenin çok eski bir dil olması

Yukarıdakilerden hangi/ hangileri Türkçenin yazılı ve sözlü biçimlerin aynı olduğu yanılgısının nedenlerindendir?

Soru 9

Aşağıdakilerden yazı ve konuşma dili örneklerinden hangisi yanlıştır?

Soru 10

Aşağıdaki örneklerden hangisi standart yazıma uygundur?

Soru 11

I. /ç/>/ş/

II. /z/>/s/

III. /s/>/z/

IV. /a/>/ı/, /e/>/i/

Yukarıdakilerden hangi/ hangileri konuşma dilinde pek çok ortamda gözlenen ses değişimlerindendir?

Soru 12

Aşağıdakilerden hangisi standart söyleyişte görülen dikkat çekici ses olaylarından biri de yabancı sözcüklerdeki artdamak ünlüleri yanında kullanılan öndamak /l/ sesinin artdamaksıllaşmasına örnektir?

Soru 13

Aşağıdakilerden hangisi doğal dillerdeki varyantlaşma nedenlerinden biridir?

Soru 14

Köyden kente göçün bir sonucu olarak Standart Türkçede başlayan ve yaygınlaşma eğilimi gösteren ve “söyleyiş yanlışı” olarak görülen değişmeler kaç başlık altında incelenmiştir?

Soru 15

"Alem, aşık" gibi sözcüklerin söyleniş biçimi hangi ses olayına örnektir?

Soru 16

Aşağıdakilerden hangisi ünlü uzamasına örnektir?

Soru 17

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yanlış yazılmış bir sözcük vardır?

Soru 18

Aşağıdaki kelimelerden hangisi yazım açısından yanlıştır?

Soru 19

Yazı dilinde yazımdan kaynaklanan tek biçimliliğe karşın, konuşma dili sürekli bir değişim içindedir. Aşağıdakilerden hangisi bu değişimin sebeplerinden biri değildir?

Soru 20

Konuşma dilinde görülen eğilimlerden biri olan ve söz sonunda ötümlü, sızıcı /-z/ ünsüzünün ötümsüzleşmesi durumu özellikle hangi kişi ekinde görülmektedir?

TÜRKÇE SES BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 4