Aof Panel

Soru 1

Ünlüler titreşimli (ötümlü) seslerdir; ünsüzlerin ise bir bölümü titreşimli bir bölümü titreşimsizdir. Bu durumda ünlü komşuluğundaki titreşimsiz bir ünsüzü söylemek, titreşimli bir ünsüzü söylemekten daha zordur. Bundan ötürü ekeg gibi bir yapı kolayca eğe yapısına değişebilir.

Yukarıda, dildeki ses değişmelerinin nedenlerinden bir açıklanmıştır. Bu durum, dildeki eğilimlere ilişkin aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilmektedir?

Soru 2

I. kalem-kalemlik. II. çocuk-çocuğu. III. burun-burnu. IV. ben-bana. V. ev-evli.

Yukarıdakilerden hangileri, çekimle ilgili ses değişmelerindendir?

Soru 3

I. Değiştirme. II. Nöbetleşme. III. Yerine geçme. IV. İntihal. V. Seçme.

Eklenmede birbirinin yerine geçebilen sesler için yukarıdaki terimlerden hangisi kullanılmaktadır?

Soru 4

I, yürüyerek-yüriyerek. II. oyna-oynuyor. III. anne-annem. IV. saç-saçsız.

Yukarıdakilerden hangileri, ses değişimleriyle ortaya çıkan nöbetleşmeye örnek olarak verilebilir?

Soru 5

I. Önlük-artlık. II. Düzlük-yuvarlaklık. III. Uzunluk-kısalık. IV. Darlık-genişlik.

Yukarıdakilerden hangileri, ünlüleri birbirinden ayıran temel niteliklerdendir?

Soru 6

I. Ötümlü-ötümsüz. II. Patlamalı-sızıcı. III. Ön-art. IV. Geniz-ağız. V. Dudak-damak.

Yukarıdakilerden hangileri, ünsüzleri birbirinden ayıran özelliklerdendir?

Soru 7

I. Yuvarlaklaşma. II. Öndamaksıllaşma. III. Artdamaksıllaşma. IV. Tekleşme. V. İkizleşme.

Yukarıdakilerden hangileri, ünlülerde tamamlanmış ses olaylarındandır?

Soru 8

I. Aykırılaşma. II. Dönüştürme. III. Göçüşme. IV. Karıştırma. V. İkizleşme.

"yaprak-yarpak, ekşi-eşki, yalnız-yanlız, köprü-körpü" örneklerinde görülen durum yukarıdakilerden hangisi ile açıklanmaktadır?

Soru 9

I. Eczane. II. Peki. III. Abi. IV. Yirmi. V. Türkçe.

Yukarıdakilerden hangileri, ünlü ve ünsüzlerde büzülmeye örnek olarak verilebilir?

Soru 10

Eski Türkçedeki közel sözcüğünün günümüz Türkçesinde güzel olması ünlüler açısından aşağıdaki ses olaylarının hangisiyle açıklanabilir?

Soru 11

Eski Türkçedeki yaşıl sözcüğünün günümüz Türkçesinde yeşil olması ünlüler açısından aşağıdaki ses olaylarının hangisiyle açıklanabilir?

Soru 12

Çocuk sözcüğünün çocuğu, çocuğa, çocuğun şeklindeki değişimleri aşağıdaki nedenlerin hangisiyle açıklanabilir?

Soru 13

Eski Türkçedeki koñşu sözcüğünün günümüz Türkçesinde komşu olması aşağıdaki ses olaylarının hangisiyle açıklanabilir?

Soru 14

Standart dildeki kirpik sözcüğünün bazı ağızlarda kiprik olarak söylenmesi aşağıdaki ses olaylarının hangisiyle açıklanabilir?

Soru 15

Aşağıda sırasıyla Eski Türkçe ve günümüz Türkçesindeki karşılığı verilen sözcük çiftlerinden hangisi ötümsüzleşmeye örnektir?

Soru 16

Türkçede ünlüyle biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir sözcük gelmesi durumunda, ilk sözcüğün sonundaki ünlü ile ikinci sözcüğün başındaki ünlü kaynaşabilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi kaynaşma sonucu oluşmuş bir sözcük değildir?

Soru 17

"Çoğunlukla ünlü-ünsüz-ünlü yapısındaki bir ses öbeğinin kısa veya uzun bir ünlüye dönüşmesidir. Hem yazı dilinde hem de konuşma dilinde rastlanan bir ses olayıdır. Farklı biçimlerde ortaya çıkabilir. Çoğu örneğinde iki hece tek bir heceye dönüştüğü için bu ses olayı hece kaynaşması olarak da adlandırılır. Yaygın örneklerini şu şekilde sıralayabiliriz: eczāne, postāne, hastāne". Tanımlanan ve örnekleri verilen bu ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 18

Orijinali laboratuar olup dilimize laboratuvar şeklince geçmiş sözcükteki ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 19

Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde gerileyici benzeşme olayı görülmemektedir?

Soru 20

Aşağıdakilerden hangisi kalıcı ses olayları kapsamında ekli biçimde bir sözcüktür?

TÜRKÇE SES BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 29