TÜRKÇE CÜMLE BİLGİSİ I - Deneme Sınavı - 11

Kısaltma grupları cümle içinde farklı şekillerde görülebilir. Özne, nesne, zarf tümleci, yüklem vb.

İsim Unsuru+Yardımcı Fiil= Birleşik Fiil

Ünlem özelliğindeki kelimeler bir isim unsuru ile birlikte kullanıldıklarında ünlem grubu oluşur.

Ünlem grubu cümlenin dışında olmakla birlikte anlamın içinde bulunan dil birimidir. Bu sebeple çoğu dilbilimci tarafından cümlede “cümle dışı unsur” olarak nitelendirilir.

Ünlem grubu, tek başına anlam taşıyan bir unsur olmadığından cümlede yargı, bildirme, olma ifade etmez.

Edat grubunda isim unsuru yalın veya çekim ekli olabilir.

Edat grubunun isim unsuru cümleden oluşabilir.

Anlamı olan çekimli kelimelerle kullanılır ve onları anlam bakımından destekler.

Tek edatlı kelime gruplarında bağlama edatı iki isim unsurunun ortasında bulunur.

Cümle incelendiğinde sıfat tamlamasının "başarısızlığa uğramış sevgi" ifadesi olduğu görülür. Bu tamlama da cümlede yüklem görevindedir.

İyelik grubunun tamlanan unsuru bağlama grubu olabilir. Onun kitabı ve defteri yoktu.

Bağlama grubu cümlede nesne görevinde kullanılabilir:  Sırılsıklam olmuş ayakkabılarını ve ardından da çoraplarını çıkardı.

“-mAksIzIn, -mAklA, -DXkçA, -DxKtA, -mXşçAsInA” gibi ekler "türemiş zarf-fiil ekleri" grubuna aittir. Doğru yanıt A'dır.

Yapıları eş zamanlı olarak açıklanamayan zarf-fiillere basit zarf-fiiller denmektedir. "Odaya girer girmez, orada bulunanlardan bir kadın, yeni gelene elindeki çocuğu işaret etti." cümlesinde basit zarf fiil yoktur. Doğru yanıt B'dir.

"Ormanlara salıverilmiş genç bir fili sonunda bana ve arkadaşlarımdan birine benzemesi yüzünden, evcilleşmesi için aramıza saldılar" cümlesi “-Xp zarf-fiil ekleriyle” kurulan zarf-fiil gruplarına örnek olarak verilemez. Doğru yanıt D'dir.

İsim-fiil, sıfat ve zarf-fiillere çok defa hâl eki getirilmesiyle oluşan zarf-fiil grubu "türemiş zarf-fiil grupları"dır. Doğru yanıt E'dir.

"Arka sokaklardan beni görmemek için kaçtıysa beni düşünerekten gitmiştir diyorum.” cümlesinde kullanılan zarf-fiil grubu "Zarf-Fiillerden Türemiş Zarf-Fiil" gruplarındandır. Doğru yanıt A'dır.

“Batılıların sinoloji ile uğraşmaya başlamalarından bu yana Çince isimlerin Latin harfleriyle yazımı konusunda tam bir sistem oturtulamamıştır.” cümlesinde kullanılan zarf-fiil, "İsim-Fiillerden Oluşan Birleşik Zarf-Fiil Grupları"na aittir. Doğru yanıt C'dir.

"Yolcu yüz metre gitti gitmedi arkasından koşar adımlarla yetişip omzuna yapıştılar." cümlesinde “-DX –mAdX yapısındaki” zarf-fiil grubuna ait bir örnek vardır. Doğru yanıt B'dir.

Basit zarf-fiiller iyelik eki almazlar. Doğru yanıt C'dir.