TÜRK TİYATROSU

Türkiye yaklaşık yirmi beş yıl boyunca tek partili (Cumhuriyet Halk Partisi) bir siyasal sistemle yönetilmiştir.

İsmet İnönü’nün başkanlığındaki ‘Milli Şef Dönemi’ 16 Mayıs 1950'de sona ermiştir.

Ülkemizin en eski ödenekli tiyatrosu İstanbul Şehir Tiyatrosu’dur. Kuruluşu 1914
olan ve o zamanki adıyla Darülbedayi-i Osmani (Osmanlı Güzellikler Evi) olarak
adlandırılan bu kurum, olumlu olumsuz türlü olayları barındıran değişik aşamalardan
geçerek, günümüz Türkiyesi’nin de en önemli tiyatro kurumlarından biri
olarak varlığını sürdüregelmiştir.

1932-1951 yılları arasında Halkevleri’nde yaklaşık 1220 tiyatro yapıtı sahnelenmiştir.

1958 başlarında Milli Eğitim Bakanlığı’nın da onayıyla Tiyatro Enstitüsü kurulmuştur.

Harput’ta Bir Amerikalı adlı oyun Cevat Fehmi Başkut'a aittir.

Fazilet Eczanesi adlı oyun Haldun Taner'e aittir.

Tersine dönen şemsiye aile kurumunun ve toplumsal dengenin bozulmasına yönelik olarak kaleme alınmış eserlerdendir.

Karayar köprüsü aydın ve toplumsal sorumluluğa yönelik olarak kaleme alınmış eserlerdendir.

Günün adamı çok partili sisteme, politikaya ve politikacıya bakışa yönelik olarak kaleme alınmış eserlerdendir.

Ülkemizin en eski ödenekli tiyatrosu İstanbul Şehir Tiyatrosu’dur. Doğru cevap C'dir.

Türk Tiyatrosu’nun ‘Altın Çağ’ı olarak nitelendirilen 1960 sonrası tiyatro yaşantısının temelini oluşturmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Carl Ebert, Almanya’da tiyatro okullarının kurulmasına öncülük etmiş, oyuncu yönetmen ve idareci olarak görevler almıştır. Nazi baskısıyla ülkesinden ayrılmış, İtalya ve İsviçre’de çalışması engellenmiş olan sanat adamı, kendisine Türkiye’den gelen tiyatro okulu kurma düşüncesine “büyük ilgi duyduğunu” belirtmiş ve 1936’da Ankara’ya gelmiştir. Sonuçta Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Devlet Konservatuvarı’nda eğitim başlar. 1940 yılında ise bir kanunla Konservatuvar, müzik ve temsil kolu olmak üzere iki bölümden oluşan bir yapıya kavuşur. Doğru cevap D'dir.

Aynı tarihlerde, Büyük Tiyatro’da Ahmet Kutsi Tecer’in Köroğlu oyunuyla düzenli temsiller verilmeye başlanmıştır. Tüm bu gelişmeler Devlet Tiyatrosu’nda geçiş döneminin bittiğinin habercisidir. Doğru cevap A'dır.

Halkevleri Anadolu’daki tiyatro hareketlerinin itici gücü olmuştur. Doğru cevap E'dir.

Dönemin popüler yazarı Cevat Fehmi Başkut Küçük Şehir, Koca Bebek ve Harput’ta Bir Amerikalı adlı oyunlarıyla bu eğilimin adeta öncülüğünü yapar. Doğru cevap B'dir.

Değer yargılarının değişiminden kaynaklanan çatışmanın yarattığı sıkıntıları aile kurumu içerisinde incelemek, hem bu dönem yazarlarında hem de genelde Türk oyun yazarlığının hemen her döneminde görülen en tipik eğilimdir. Bu dönemin birkaç yıl öncesinde (1944) Reşat Nuri Güntekin’in kaleme aldığı Yaprak Dökümü adlı oyunun tiyatro tarihimizde yüz oyunu aşan bir rekora imza atması, bu konuya toplumun da ilgi duyduğunun bir göstergesidir. Doğru cevap E'dir.

Bu konuda yazılmış oyunlar diğer konulara göre sayıca az olmasına karşın genel bir kanı yaratabilecek niteliktedir. Haldun Taner Günün Adamı ve Dışardakiler, Reşat Nuri Güntekin Tanrı Dağı Ziyafeti, Cevat Fehmi Başkut Sana Rey Veriyorum, Nazım Hikmet Sabahat, Çetin Altan Beybaba adlı oyunlarında siyaset dünyasını ele alırlar. Doğru cevap C'dir.

Toplumsal, kültürel ve siyasal değişim sürecine ilişkin çok sayıda yapıtın kaleme alındığı yıllarda oyun yazarlarımızın üzerinde durduğu önemli bir konu da, ekonomik değişim sürecinden kaynaklanan sorunlar olmuştur. Bu sorunların başında, II. Dünya Savaşı sırasında uygulanan savaş ekonomisi ve DP’nin yaşama geçirdiği liberal ekonomi modelinin yarattığı yeni kazanç biçimleri ve kaynakları gelir. Doğru cevap D'dir.

Nurullah Ataç, Lütfi Ay, Suat Taşer, Burhan Arpad, Metin And, Adnan Benk bu dönemin öne çıkan eleştirmenleridir. Doğru cevap A'dır.