TÜRK TİYATROSU

Öte yandan, Ferhan Şensoy’un yazıp yönettiği ve oynadığı, Ortaoyuncular yapımı olan ‘Muzır Müzikal’, tutucu çevreleri rahatsız etmiştir.

Bu kurumlardan en hızlı gelişenleri ve tiyatromuzda söz sahibi olmaya başlayanlar, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, Bakırköy Şehir Tiyatrosu ve Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’dır.

Şahika Tekand’ın ise yazar-yönetmeneğitmen-oyuncu-yönetici kimliğini ‘performatif sahneleme ve oyunculuk’ anlayışını geliştirme yoluna adadığı görülüyor.

Turgut Özakman, 1960’lı ve ‘70’li yıllardaki oyunlarında uyguladığı yaklaşımı
bir dolu zekice yenilikle zenginleştirerek, çağdaş tiyatroyla geleneksel tiyatromuzu özgün bir potada eriten, konularını yine Osmanlı döneminin son aşamalarına
yaslandırdığı, ‘geçmiş’e dayanarak, ‘bugün’ için ‘kıssadan hisse’ çıkardığı, ‘göstermeci biçem’ ve ‘açık biçim’deki ‘Resimli Osmanlı Tarihi’ (Bkz. Dönemin Öne Çıkan Oyunları bölümü ‘Bir Şehnaz Oyun’ gibi, günümüzde de sık sık sahnelenen
ünlü oyunlarını yazar.

Bir başka çok tutulan tek kişilik oyun da Murathan Mungan’ın Orhan Veli’nin şiirlerinden
derleyerek sahne düzenine yerleştirdiği ‘Bir Garip Orhan Veli’dir.

1984-1985 döneminde Faruk Erem’in, mesleğinin çeşitli aşamalarında gözlemleyip bire bir yansıttığı olayları içeren ‘Bir Ceza Avukatının Anıları’ kitabının uyarlaması Rutkay Aziz tarafından A.S.T.’ta sahnelendi.

Haluk Işık’ın ödüllü oyunu ‘Külrengi Sabahlar’ 12 Eylül dönemi henüz noktalanmadan yazılmıştı.

 Metin Balay’ın yazıp A.S.T.’ta sahnelediği ‘Deniz
Diye Bir Delikanlı’ başlıklı oyunda da Deniz Gezmiş’in yaşamı yarı kurmaca/yarı belgesel bir yaklaşımla irdelenir.

12 Mart dönemini 12 Eylül ile buluşturan ve şiddet uygulaması, işkence, baskı,
ceza olgularını sorgulayan oyunlar da bu dönemde gündemdedir.Tuncer Cücenoğlu’nun ‘Çıkmaz Sokak’, Bilgesu Erenus’un ‘555 K’, Adem Atar’ın ‘Cam Bardaklar Kırılsın’, Faruk Erem’in ‘Bir Ceza Avukatının Anıları’, Ferdi Merter’in ‘Bir Kadın Bir Erkek Vardı’ oyunları bu türdeki çalışmalar arasında yer alır.

Tuncer Cücenoğlu’nun ‘Kadıncıklar’ oyunu 1983-84 tiyatro döneminin en çok
ödül alan tiyatro yapıtı olarak öne çıkar.

‘Şahları da Vururlar’, Haldun Taner’in 1960’larda oluşturup Türk
seyircisine sevdirdiği, bugün de hem sahnede hem de televizyonda süren ‘kabare’
türünün ‘politik taşlama’ yönü ağır basan, parlak bir örneği ve bir ‘yazar tiyatrosu’
ürünüdür.

1961 Anayasası’nın yerine konan 1981 Anayasası tartışmalara neden olmaktaydı. İlk seçimlerde Turgut Özal liderliğindeki Anavatan Partisi (AP) iktidara geldi.

Doğru Yol Partisi’nin (DYP) lideri Tansu Çiller

Özal’ın ölümünden sonra Cumhurbaşkanlığı, önce Demirel sonra da bürokrasiden gelen Ahmet Necdet Sezer tarafından yürütüldü.

"Batı’nın ‘Demirperde gerisi ülkeleri’ olarak tanımladığı Doğu Bloku ülkelerindeki komünist rejimin çözülüşünün simgesi, Berlin Duvarı’nın 1990’da resmen yıkılması olmuştur. "

1980 öncesindeki etnik saldırı amaçlı Çorum ve Maraş olaylarının bir başka boyutu da 1993’te Sivas’ta Madımak Oteli’nin ateşe verilmesi sonucunda otuzdan çok sanat insanının ve görevlinin ölmesiyle yaşandı.

1980’lerde başlayan Irak-İran Savaşı sekiz yıl sürmüştür.

A.B.D. önderliğinde Irak’a yönelik Birinci (1990) ve İkinci (2003). Körfez Savaşları ile yeni bin yıl ortamına da ulaşan ‘petrol savaşları’, gelişmiş Batı ülkelerinin Ortadoğu’nun haritasını yeniden çizme işlemini hızlandırmıştır.

1985’te Adana Devlet Tiyatrosu yerleşik düzene geçip sürekli oyun sergilemeye başlamıştır.

1984’te kurulan Bilsak Tiyatro Atölyesi de, tiyatroda deneysel yaratıcılığın ön düzeye getirildiği eğitim ve sahneleme çalışmaları amaçlamaktadır.

Genco Erkal ‘Sivas ‘93’te Madımak Oteli yangınını yalnızca belgelere dayanarak anlatır.

Tuncer Cücenoğlu