TÜRK KÜLTÜR TARİHİ

Alman rahibi ve Wittenberg Üniversitesi’nde felsefe ve ilahiyat (teoloji) profesörü Martin Luther (1483-1546) Protestan Reform Hareketini başlatan kişidir.

Alman rahibi ve Wittenberg Üniversitesi’nde felsefe ve ilahiyat (teoloji) profesörü Martin Luther (1483-1546) Protestan Reform Hareketini başlatan kişidir. 1517’de yayınladığı Disputatio pro declaratione virtutis indulgentiarum adlı Doksan Beş Madde’den oluşan tezinde, Katolik dininde bireyin cezalandırılması ve günahlarından arınması ilkesine bağlı konular önemli eleştiri konusudur. Özellikle, bireyin para ödeyerek günahlarından arınması ilkesi ve uygulaması, dindar ve teoloji okumuş bireylerin karşı çıkmasıyla Reform Hareketi başlar ve bu süreç Luther’in tezinin haklılığını gösterir.

Fransa’da hukuk okuyan John Calvin (1509-1564) görüşleri nedeniyle ülkesinden ayrıldıktan sonra Luther’in savlarını İsviçre Kilisesi için uyarlayarak Kalvinizmin temellerini atmıştır. Cenevre’de 1536’da yazdığı Hıristiyanlığın Kuramları adlı eseriyle Tanrı’nın mutlak hâkimiyetinin kabul edilmesini önermiştir. Kalvinizm bir mezhep olarak ilkin Cenevre’de daha sonra Hollanda, İskoçya, Almanya ve Fransa’da kabul görmüştür.

İtalyan Nicola Machiavelli (1469-157) bu ünlü, kitabında iyi bir prensin yönetimde etkin olması için neleri yapması gerektiğini tartışır; kamu yönetimi ve siyaset bilim konusunda sunduğu önerilerle Platon ve Aristoteles’in hayali toplum ve idare kavramlarından çok, çağın yaşanan gerçekliğinden örnekleriyle dikkat çeker. İtalya’da siyasal birliğin sağlanamadığı yıllarda (bir tarafta Papalık, diğer tarafta Venedik, Ceneviz, Floransa gibi güçlü kent devletleri ve Napoli Krallığı) yazılan bu kitap, İtalya birliğini sağlayabilme düşüncesiyle kaleme alınmıştır. Kitap, yönetim biçimi olarak mutlak monarşiyi savunarak, Prens’i onun temsilcisi kılar ve Devletin gücünü her şeyin üstünde bir güç olarak tanımlar. Siyasi edebiyata yerleşmiş olan Makyavelizm terimi, amaca ulaşmak için her tür araç ve gücü meşru sayan ve bireyi araç olarak gören ideolojik bir rejim anlayışını dile getirmektedir.

Dönemin sanatına bakıldığında çağın ilklerini icra eden sanatçılardan biri Masaccio (1401- 1428)’dur. Eserlerinde gerçekliği perspektif ve chiaroscuro tekniğini kullanarak verir.

Michelangelo Buonarroti’nin Şoransa’nın politik gücünü yitirdiği dönemde gücünü hatırlatmak için yaptığı Davut Heykeli (1501-1504) Şoransa Katedrali’nin arkasında bulunmaktadır. Eser, 5.49 m. yüksekliğindedir ve sanatçının idealize edilmiş güzellik olgusunu barındırır. Davut’un sol kolu omuzuna değen duruşuyla izleyen kişilere bakarken, sağ tarafa dönen başı Şoransa Katedrali’ne bakmaktadır.