TÜRK KÜLTÜR TARİHİ

İngiliz filozof, bilim adamı, hukukçu, Francis Bacon (1561-1626), bilimsel metodolojinin temellerini atar. Başsavcı olarak görev yaptığı dönemde yazdığı eserler nedeniyle kariyeri sona ermiştir. Bilimsel yöntem, şüphecilik üzerine savları günümüze dek etkili olmuştur. Bireyin doğa gözlemcisi olması gerektiğini vurgulayan Bacon, sorgulamaların deneylerle kavranması ilkesini savunur.

Adam Smith (1723-1790) tarafından adlandırılan Merkantilizm kavramı 16. yüzyıldan itibaren 19.yüzyıla dek sürecek olan bir dönemin başlangıcını oluşturur. Merkantilizm, “ticari sistem” ya da “sınırlayıcı sistem” olarak literatüre geçmiş olsa da, sadece ticaretle sınırlı kalacak şekilde tanımlanmamalıdır, çünkü Avrupa’da yüzyılın sonunda liberal düşüncenin de egemen olduğu evrede, ulus-devletlerin kurulmasına etkileri olmuştur.

Alman rahibi ve Wittenberg Üniversitesi’nde felsefe ve ilahiyat (teoloji) profesörü Martin Luther (1483-1546) Protestan Reform Hareketini başlatan kişidir. 1517’de yayınladığı Disputatio pro declaratione virtutis indulgentiarum adlı Doksan Beş Madde’den oluşan tezinde, Katolik dininde bireyin cezalandırılması ve günahlarından arınması ilkesine bağlı konular önemli eleştiri konusudur.

Yeni Dünya ticaretiyle birlikte Avrupa’ya giren ürünler aras›nda de¤erli kumaşlar ve taşlar yanında, baharatlar, patates, tütün, mısır, şeker pekmezi, şeker bazlı alkollü içecekler, kakao, çikolata, kahve, pirinç, pamuk ve kinin bulunmaktadır, turuçgiller bu ürünlerden biri değildir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Venedikli Marco Polo’nun (1254-1324) ünlü dünya seyahati Avrupa’da bir Doğu efsanesi yaratır; 1487’de, Portekizli Vasco da Goma ispanyol bayrağıyla Hindistan’ı; 1488’de Portekizli Bartolomeu Dias Ümit Burnu’nu; 1492’de Cenovalı Kristof Kolomb ispanyol bayrağıyla bilmeden Amerika’yı keşfeder; 1521’de Portekizli Macellan yine ispanyol bayrağıyla dünya turu yapar.

Özellikle 15. yüzyılda İtalya’da ticaretin de etkisiyle gelişen kent devletleri (Floransa, Venedik, Milano, Napoli, Roma; Papalık Eyaletleri) farklı yönetim ve üretim güçlerine sahiptir. Bunlardan Floransa bir süre Cumhuriyetle yönetilmiş, daha sonra Medici ailesinin bireyleri tarafından yönetilmiştir.

İlk matbaa, ağaç oyma tekniği kullanılarak, M.S. 593’te Çin’de kurulmuştur. Doğru cevap C seçeneğidir.

İtalya’da yeniden doğuşun yaşandığı ilk kent Floransa’dır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Hümanizmin bir başka önemli etkin ismi Francesco Petrarca (1304-1374) ve öğrencileridir. Aslen şair ve dilbilimci olan Petrarca’ın da italyan dili ve gramerine katkısı büyüktür. Şairin, Homeros’dan etkilendiği gözlemlenmektedir. Eserlerinde iyi bir yaşamın ve insanın bu yaşamda kendisinin farkındalığında olması düşüncesi egemendir.

Bir diğer önemli hümanist isim, İtalyan şair, yazar Giovanni Boccaccio (1313- 1375), Decameron adlı eserinde 1348’de kara veba ile yıpranan Floransa’da asil ve zengin ailelerinin hayatlarını kaleme almıştır.

Botticelli (1445-1510) Venüs’ün Doğuşu (1480) adlı eserinde, Venüs’ün denizden köpükler içinden çıkışını betimlemiş, idealize edilmiş bir güzelliği sembolize etmiştir.

15. yüzyıldan itibaren Avrupalıların yeni coğrafyalar keşfetmeleri ve bu topraklardan yeni gelirler elde etmeleri, ticaret ağları kurmaları ve buralarda maden işletmeleri açmaları önemli ekonomik gelişmelere yol açmıştır. Dolayısıyla I, II ve III şıkları doğrudur. IV şıkkı yanlıştır. Feodal sistem, Ortaçağ’da gelişmiş ve bu dönemde de bazı yerlerde kalıntılarını sürdürmektedir.

Doğru yanıt Yeni Gine’dir. Yeni Gine Portekiz topraklarına katılmıştır. Hint Adaları, Orta Amerika İspanyol; Kuzey Amerika ise İngiliz ve Fransız toprakları olmuştur.

Doğru yanıt Arpa’dır. Arpa tarımın başlangıcından beri Eski Dünya’da bilinmektedir. Yeni Dünya ticaretiyle birlikte Avrupa’ya giren ürünler mısır, kakao, kahve ve tütündür.

Rönesans sanatının en önemli karakteristiği Yunan ve Roma dönemi sanat öğelerine geri dönüştür.

Adriyatik’in kontrolü konusunda Osmanlı İmparatorluğu ile sorunlar yaşamış olan İtalyan kent devleti Venedik’tir.

Medici ailesi tarafından yönetilen İtalyan kent devleti Floransa’dır.

Doğru yanıt Latin alfabesinin keşfidir. Latin alfabesi Roma döneminden itibaren kullanılmıştır. Matbaanın keşfiyle ilgisi yoktur.

Fatih Sultan Mehmet’in davet ettiği Rönesans dönemi İtalyan sanatçısı Bellini’dir.

Rönesans sanatı Ortaçağ sanatının devamı niteliğinde değil aksine Ortaçağ sanatına bir tepki olarak tanımlanabilir. İnsanı ön plana çıkarmak, resim sanatında perspektif kullanmak, matematik hesapların sanata dâhil edilmesi ve plastik sanatların farklı alanlarında eserler veren sanatçıların varlığı Rönesans sanatının özellikleridir.