TÜRK KÜLTÜR TARİHİ - Deneme Sınavı - 1

Antropoloji bilimi bünyesinde, kültü- rün geliflimini etnolojik, dilbilimsel, sosyolojik, psikolojik ve psikanalitik analiz yöntemleriyle ele alan önemli bir bilim dal› vard›r: Kültürel Antropoloji. Bu bilim dal›, kültür kuramlar›n› ve buna ba¤l› olarak kültürel evrim ve kültürel de¤iflimleri incelemektedir.

kültürel etkileflimlerin uzun vadede yerleflik özellik kazand›¤›n› görürüz. Ve bu de¤iflimin de sosyal, siyasal ve ekonomik bir çerçevede yer ald›¤›n› fark ederiz. Örne¤in Frans›z denizafl›r› departmanlar›nda yerli halk Afrikal› olmas›na ra¤men Frans›z yurttafl›d›rlar. Ama bu demek de¤ildir ki onlar ar› bir Frans›z kültürüne sahiptirler. Hem yaflad›klar› topraklar›n kültürü, hem Frans›z kültürüyle melez bir kültürlenme söz konusudur

Kültür tarihçisi Peter Burke’nin saptamas› da anlaml›d›r. Burke, 1960’l› y›llardan 1990’l› y›llara do¤ru, kültürel incelemelere karfl› belirgin bir ilgi art›fl› oldu¤unu belirtir. Bunun nedeni kültür teriminin ço¤ul olarak ve gitgide geniflleyen bir anlamda kullan›lmas› ve buna paralel olarak kültürel incelemelerin çeflitlilik göstermesidir

Peter Burke’ye göre, “ kültür tarihi kavram› eskiden “yüksek kültür” anlam›na geldi¤i halde, zamanla “afla¤›ya do¤ru” yay›lm›fl ve “afla¤›” ya da halk kültürünü de kapsamaya çal›flm›fl; yak›n dönemlerde ise yanlamas›na geniflleyerek güzel sanatlar› ve bilimleri içine alm›flt›r. Ama sonra güzel sanatlar›n ve bilimlerin popüler karfl›l›klar›n› - halk müzi¤i, halk t›bb› gibi - anlatmakta kullan›lmaya bafllanm›flt›r.

Jakob Burckhardt adl› bilim adam› ‹talya Rönesans’›n› inceledi¤i çal›flmas›nda sadece tarihin önemli bir döneminin belirgin özelliklerini (resim, heykel sanat›n›, mimarisini, vb.) ele almam›fl, dönemin temel ekonomik yap›s›n›, toplumsal kurumlar›n›, toplumsal iletiflim biçimlerini ve günlük hayat› da araflt›rm›flt›r.

Bugün art›k iletiflim kuram›, sanat kuramlar›, film çal›flmalar› ve kuramlar›, kültürel antropoloji, müze ve arkeoloji çal›flmalar› bir toplumda kültür hayat›n›n ve haliyle kültür tarihinin konu alan› içindedir. Ayr›ca, ideoloji, ulus, ›rk, toplumsal s›- n›f, etnik köken gibi konular›n da kültür tarihi içinde önemli araflt›rma alan› olufl- turdu¤u rahatça tahmin edilebilir.

Bu durumda, bilim adamlar›n›n saptamalar›ndan yola ç›karak yeni bir tarihsel alan olan küresel tarih, dünya tarihinden farl› olarak, küresel eğilimlerin, küresel kurumlar›n, küresel hareketlerin, küresel kriz ve sars›nt›lar›n tarihini esas almal›d›r. Oysa bilmekteyiz ki, küresel boyuttaki farkl›l›klar, benzemezlikler ve istisnalar, küresel çapta geliflmifl ülkeler ve geri kalm›fl ülkeler sorunu, bu küresel tarih anlay›fl›n›n içinde iflin kültürel boyutuyla ilgilidir.

Dünya nüfusunun büyük bir kısmı hem kendi kültürlerinden uzaklaşmakta hem kendi kültürlerine sarılma gereksinimi duymakta, hem gelişmiş ülke kültürlerine hayranlık duymakta, hem de kültürel çeşitliliğin çelişkilerini yaşamakta ve gerektiğinde sert tepkiler de göstermektedir. Dünyayı kuşatan geniş bir enformasyon sisteminin varlığı, bireyi yeni kültürlere duyarlı kılmaktadır