TASAVVUF VE EDEBİYAT
Tasavvuf nedir?
Tasavvuf genel olarak bir mânâda tecrûbî bir ilim ve insanın kendini tanıması yöntemidir.
Sûfîlerin rûhanî halleri yaşayarak, mânevi ve ilâhî hakikatleri tadarak (iç tecrübe ile ve vasıtasız olarak) elde ettikleri bilgiye ne ad verilir?
Marifet
Tarikatın usûl ve erkânının öğretildiği, dervişlerin ruhen ve ahlâken eğitilip olgun ve yetkin kişiler hâline geldikleri yere ne ad verilir?
Tekke
Sûfî adıyla anılan ilk kişi kimdir?
Kûfeli Ebû Hâşim (ö. 150/768)
İlk sûfî yazar kimdir?
Basralı Haris b. Esed el-Muhâsibî
İbnü’l-Arâbî ve Mevlânâ’nın düşüncelerindeki egemen fikir ne olarak adlandırılır?
İbnü’l-Arâbî ve Mevlânâ’nın düşüncelerinin temelinde vücûdiye mesleği (vahdet-i vücûd) olarak da ifade edilen varlık düşüncesi egemen fikir olarak kabul edilir.
7. asırda Türk illerinde şair-şamanların yerini dolduran Baba ve Ataların ilk temsilcileri olarak tanınan sufiler ne olarak adlandırılmıştır?
Korkut Ata ve Çoban Ata
Moğol istilasıyla birlikte Anadoluya yerleşen ve Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslâmlaşmasına katkı sağlayan Türk tarikatının ismi nedir?
Yesevilik
Kaçıncı asr tasavvuf edebiyatı için hem kuruluş hem de ihtişam çağı olarak görülmüştür?
8. Asr (XIII. Asr)
Aşık Paşa Türk halkına tasavvufî ilkeleri öğretmek amacıyla hangi eseri yazmıştır?
Garibnâme
Menâkıbnâme tarzının ilk örneği olan Menâkıbü’l-Ârifîn’in yazarı kimdir?
Eflâkî
Şiirlerinde ele aldığı konuların şeriata aykırı bulunması nedeniyle idam edilen kişi kimdir?
Nesîmî
Mârifet-nâme adlı ansiklopedik eseriyle tanınan ünlü tasavvuf edebiyatı yazarı kimdir?
Erzurumlu İbrahim Hakkı
Edebi muhit nedir?
Edebi muhit, edebiyatçının içinde yetiştiği, izini süreceği ustaların şiirlerini ve sohbetlerini dinlediği, kendi şiirlerini okuduğu ve icabında eleştiriler alarak yetiştiği ortamlardır.
Yesevî’nin hikmet geleneğiyle gelişen edebiyattır. Bu edebiyat, hece vezniyle, mâni ve koşma gibi nazım şekilleriyle oluşur ve hikmetten başka, ilâhî, nefes, nutuk, devriye, şathiye, destûr, medednâme ve düvaz imam gibi türleri içerir.
Yukarıdaki paragrafta hangi tasavvuf edebiyatı kolundan bahsedilmektedir?
Tasavvufî halk edebiyatı
Daha çok dinî ve tasavvufî düşünceyi telkin eden eserleri içerir. Bu zümrede, ne Melâmî-Hamzavî edebiyatındaki irfan, vahdet inancı, aşk ve cezbe; ne de Alevî-Bektaşî edebiyatının karakteri vardır. Bu edebiyat içinde daha çok, ibadetlerden, peygamberlerin ve Hz. Muhammed'in hayatından, hac yollarından, dünyanın geçiciliğinden, ölümden, cennet ve cehennemden bahseden, bu arada bazı sahabenin ve velilerin menkabelerinden söz eden eserler yazılmıştır.
Yukarıdaki paragrafta hangi tasavvuf edebiyatı zümresinden bahsedilmektedir?
Zühdî edebi zümre
Tasavvufî eserleri genel olarak hangi iki grupta sınıflandırılabilir?
Tasavvufî eserleri genel olarak iki gurupta tasnif etmek mümkündür: 1- Tasavvufî düşünceyi öğretmeyi amaçlayan eserler. 2- Hâl dilinin dışa yansıdığı eserler.
Divan-ı Hikmet kimin eseridir?
Ahmed Yesevî
Temel ilahi türleri nelerdir?
Âyin, Tapuğ, Nefes, Duraklar ve Cumhûr genel ilahi türleri olarak ifade edilmektedir.
Bir velinin hayatının çevresinde oluşmuş menkabe veya kerametleri anlatan eserlere ne ad verilir?
Menâkıbnâme